President Mahmoud Abbas van de Palestijnse Autoriteit blijft geloven in het waanidee dat zijn rivalen in Hamas ooit zouden instemmen met het neerleggen van hun wapens of het afstaan van de controle over de Gazastrook.
Hamas is niet van plan zijn veiligheids- en militaire apparaat te ontmantelen. Het is ook niet van plan om toe te staan dat de veiligheidstroepen van Abbas in de Gazastrook worden gestationeerd. Deze weigering bewijst dat het "verzoeningsakkoord" dat Abbas in oktober 2017 in Caïro met Hamas heeft gesloten, nooit in daden zal worden omgezet.
Hamas is bereid om Abbas alles te geven wat hij in de Gazastrook wil, behalve controle over de veiligheid. Hamas heeft er geen enkel probleem mee om Abbas en zijn regering te laten functioneren als "civiel bestuur" in de Gazastrook om aldaar geld en verschillende diensten aan overheidsinstellingen te verstrekken.
Als Abbas salarissen wil betalen aan ambtenaren in de Gazastrook: prima voor Hamas. Als hij de brandstof-, water- en elektriciteitsvoorziening van de Gazastrook wil betalen: ook prima voor Hamas.
Controle over de veiligheid is echter het laatste wat Hamas van Abbas wil. Voor Hamas is veiligheid een rode lijn die niet mag worden overschreden.
Wat is de reden voor de felle oppositie van Hamas om de controle over de veiligheid over de Gazastrook op te geven?
Hamas wil om twee redenen zijn wapens en controle over de veiligheid over de Gazastrook behouden: ten eerste wil het wapens, zodat het de "gewapende strijd" tegen Israël kan voortzetten. Ten tweede weet Hamas dat op het moment dat het de veiligheidscontrole over de Gazastrook overdraagt aan de Palestijnse Autoriteit (PA), veel van de leiders en leden zullen worden gedood of gevangengezet door de veiligheidstroepen van Abbas.
Ahmed Bahr, een hooggeplaatste Hamas-functionaris in de Gazastrook, beschreef Abbas' eis dat Hamas zijn veiligheids- en militaire apparaat ontmantelt als "idioot".
In een preek die hij op 23 maart in de Al-Mahatamoskee in de centrale Gazastrook hield, stelde Bahr dat de kwestie van de ontwapening van Hamas en andere Palestijnse terreurgroepen "niet-onderhandelbaar" was. Hamas, voegde hij eraan toe, zal zijn wapens niet overhandigen aan een Palestijnse overheid die de veiligheid in de Westbank coördineert met Israël. "De wapens van het Palestijnse verzet zijn legitieme wapens die zullen worden gebruikt om onze rechten te herstellen en ons land te bevrijden," zei de functionaris van Hamas. "De gewapende strijd [tegen Israël] is een recht dat door het internationaal recht wordt gewaarborgd."
Bahrs verklaringen tonen aan dat Hamas nog steeds geen vertrouwen heeft in Abbas en zijn Palestijnse Autoriteit, voornamelijk vanwege hun nauwe banden met Israël wat betreft veiligheid. Voor Hamas is de coördinatie van de veiligheid met Israël een vorm van verraad en Hamas wil op geen enkele manier samenwerken met een Palestijnse partij die met de Israëli's samenwerkt.
Hamas beschuldigt de veiligheidstroepen van de PA en Israël nog steeds van gezamenlijk optreden tegen haar leden op de Westelijke Jordaanoever.
In een recente verklaring heeft Hamas de Palestijnse Autoriteit ervan beschuldigd tien van haar leden daar te hebben gearresteerd. Volgens Hamas vonden de arrestaties plaats op de Westelijke Jordaanoever in de steden Tulkarem, Nablus, Kalkilya, Hebron en Ramallah. Onder de gevangenen bevond zich een Palestijnse journalist, Osama Shahin. Hamas zei dat twee van de gevangenen in hongerstaking zijn gegaan om te protesteren tegen hun "illegale" opsluiting.
Hamas vreest dat veel van haar leiders en leden hetzelfde lot te wachten staat als het de veiligheidstroepen van Abbas toestaat in de Gazastrook op te treden. Degenen die geluk hebben, zullen alleen maar achter de tralies belanden. Die het minder goed treffen worden op openbare pleinen geëxecuteerd door Abbas-loyalisten.
Hamas wordt nog steeds gekweld door herinneringen van 1993 tot 2007, toen de Palestijnse Autoriteit de Gazastrook onder controle had. Toen zaten veel Hamas-leiders en hoge functionarissen in de gevangenis of hadden huisarrest.
Toentertijd was een van de favoriete "martel" –en verneder- methoden van de PA om Hamas leiders' baarden af te scheren. Van verschillende leiders van Hamas, waaronder Mahmoud Zahar, werd de baard afgeschoren door hun Palestijnse ondervragers terwijl ze in de gevangenis zaten.
Dit was de techniek van de Palestijnse Autoriteit om de Hamas-leiders te straffen. Moslims geloven dat het volgens de islamitische leer verplicht is voor mannen om een baard te laten groeien. De profeet Mohammed zou zelfs gezegd hebben: "Onderscheidt je van de ongelovigen door het groeien van uw baarden en scheren van uw snor".
De vrees van de Hamas-leiders voor wat hen te wachten staat als zij de controle over de Gazastrook opgeven, is niet ongerechtvaardigd.
In een toespraak op 19 maart voor de leiders van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO in Ramallah dreigde Abbas met "schoenen naar de hoofden te gooien" van de Hamas-leiders. De schoenen, zei hij, zullen de hoofden van de hoogst-en laaggeplaatste in Hamas raken.
De bedreiging van Abbas was een reactie op de ogenschijnlijke aanslag op het leven van zijn premier, Rami Hamdallah, en het hoofd van de algemene inlichtingendienst, Majed Faraj, tijdens een bezoek aan de Gazastrook eerder deze maand. De twee hoge Palestijnse ambtenaren bleven ongedeerd nadat een berm bom explodeerde naast hun konvooi in de noordelijke Gazastrook - een gebied dat door Hamas wordt gecontroleerd. Abbas heeft Hamas "volledig verantwoordelijk" gehouden voor de aanval, terwijl Hamas elke verantwoordelijkheid heeft ontkend.
De aanval op het konvooi heeft geleid tot een ernstige crisis tussen Abbas en Hamas en het door Egypte tot stand gebrachte "verzoeningsakkoord" tussen de beide partijen vernietigd. Onder de huidige omstandigheden klinkt elke uitspraak over het opgeven van de veiligheidscontrole van Hamas op de Gazastrook eerder als een grap, vooral gezien de beschuldiging van Abbas dat de terreurgroep heeft geprobeerd zijn premier en hoofd van de inlichtingendienst te doden.
 Afbeelding: President Mahmoud Abbas van de Palestijnse Autoriteit praat op 5 april 2007 in Gazastad met de toenmalige Hamas-leider Ismail Haniyeh. Sinds 2007 hebben Hamas en de Palestijnse Autoriteit ten minste vier verzoeningsovereenkomsten aangekondigd om een einde te maken aan hun rivaliteit. (Foto door Mohamed Alostaz/PPM via Getty Images) |
Hamas heeft zich het afgelopen decennium tot de tanden toe bewapend. Met de hulp van Iran en andere islamitische en Arabische terreurgroepen slaagde Hamas erin grote hoeveelheden wapens de Gazastrook binnen te smokkelen door tientallen tunnels langs de gemeenschappelijke grens met Egypte. Volgens sommige berichten werd het merendeel van de wapens, waaronder raketten en andere geleide projectielen, gesmokkeld in de periode dat de Egyptische president Mohamed Morsi van de Moslimbroederschap aan de macht van juni 2012 tot juli 2013. Sommige raketten werden later door Hamas en andere Palestijnse groepen gebruikt om Israël aan te vallen.
Daarnaast heeft Hamas duizenden veiligheidsfunctionarissen en militieleden die nooit voor de veiligheidstroepen van Abbas zullen gaan werken. Dit betekent echter niet dat zij geen salaris van de regering van Abbas zullen accepteren.
Ook Abbas zal nooit instemmen met het opnemen van leden van Hamas in zijn veiligheidstroepen. Hij kan Hamas er niet van beschuldigen achter de mislukte moordaanslag op Hamdallah en Faraj te zitten en tegelijkertijd Hamas-milities en -politieagenten in zijn veiligheidstroepen op te nemen.
Ironisch genoeg eist Abbas van Hamas dat het zich ontwapent en de veiligheidscontrole op de Gazastrook overdraagt aan zijn regering, maar Hamas spreekt de wens uit de wapens "over te dragen" aan de Westelijke Jordaanoever. Abbas wil zijn macht uitbreiden naar de Gazastrook, terwijl Hamas de Westelijke Jordaanoever wil overnemen.
Hamas wil zijn wapens om twee redenen "overdragen" naar de Westelijke Jordaanoever: en wel om het regiem van Abbas omver te werpen, en om de "gewapende strijd" tegen Israël voort te zetten.
De strijd met Israël is het verklaarde doel van Hamas. Het regime van Abbas omverwerpen is het niet-openlijke doel.
Volgens Khalil Al Haya, een hooggeplaatste functionaris van Hamas, zijn de wapens van Hamas zijn een rode lijn "die niet moet worden overschreden".
"Niemand zou meer over deze wapens moeten praten, want ze zullen blijven om te vechten tegen Israël. De wapens in de Gazastrook geven alle Palestijnen macht, ook de Palestijnse president Mahmoud Abbas. Deze wapens zullen worden overgebracht naar de Westelijke Jordaanoever. De overdracht van de wapens [naar de Westelijke Jordaanoever] zal niet voldoende zijn. Zij zullen worden gebruikt om Israël te bestrijden.
Abbas heeft het geluk dat Israël bij hem op de Westelijke Jordaanoever zit. Anders zou Hamas erin geslaagd zijn om zijn regime omver te werpen en hun wapens "over te dragen" naar de Westelijke Jordaanoever.
Gelukkig voor de Palestijnen is Israël tussen de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook gelegen. Anders zouden de aanhangers van Hamas en Abbas raketten en zelfmoordterroristen naar elkaar sturen. In plaats van op weg te zijn naar "verzoening" en "eenheid", hebben Abbas en Hamas hun volk een nieuwe versie van de "twee-statenoplossing" gebracht: een door Hamas geleid emiraat in de Gazastrook en een mini-PLO-staat op de Westelijke Jordaanoever. Abbas zal blijven dromen van een terugkeer naar de Gazastrook, terwijl Hamas zich zal blijven voorbereiden op oorlog tegen Israël en het ontzetten van de Palestijnse Autoriteit uit zijn macht.
Khaled Abu Toameh, een onderscheiden journalist, is gevestigd in Jeruzalem.