 Afgebeeld: De Amerikaanse president Donald Trump kondigt zijn vredesplan voor het Midden-Oosten aan in het Witte Huis in Washington, DC op 28 januari 2020. (Foto door Mandel Ngan/AFP via Getty Images) |
President Donald Trump heeft zojuist zijn langverwachte vredesplan voor het Midden-Oosten onthuld, "Vrede en welvaart", een strategie die de Palestijnen een staat, 50 miljard dollar aan internationale investeringen en een Amerikaanse ambassade in de nieuw gecreëerde staat biedt. Dit is een grote stap voorwaarts die, als de Palestijnse Autoriteit slim zou zijn om het te accepteren, een uitgangspunt voor besprekingen met Israël is.
President Trump deed een oproep aan de Palestijnse president Mahmoud Abbas:
"President Abbas, ik wil dat u weet dat als u de weg naar de vrede kiest, Amerika en vele andere landen er zullen zijn. We zullen er zijn om u op zoveel verschillende manieren te helpen... Uw antwoord op deze historische kans zal de wereld laten zien in hoeverre u bereid bent om het Palestijnse volk naar een staat te leiden... Het akkoord van vandaag is een historische kans voor de Palestijnen om eindelijk een onafhankelijke eigen staat te bereiken. Na 70 jaar van weinig vooruitgang zou dit wel eens de laatste kans kunnen zijn die ze ooit zullen krijgen."
Maar het is Jared Kushner, de schoonzoon van Trump, die het plan begeleidde, die waarschijnlijk het beste de Palestijnse stemming beschrijft: "Het is een grote kans voor de Palestijnen... ze hebben een perfecte staat van dienst als het gaat om het opblazen van elke kans die ze in hun verleden hebben gehad." Hij drong er bij de Palestijnse leiders op aan om "te stoppen met poseren" en het plan te accepteren.
Toch zal het Palestijnse leiderschap waarschijnlijk de voorkeur geven aan de "aanmatiging" om concrete stappen voorwaarts te verwerpen en onrealistische eisen te blijven stellen, zoals het "recht op terugkeer", wat de kern vormt van de mislukkingen van de plannen uit het verleden. Iedereen weet dat het recht op terugkeer voor de nakomelingen van de Palestijnen die in 1948 hun huis verlieten, het einde zou betekenen van een Joodse staat, wat natuurlijk geen enkele Joodse partij ooit zou kunnen accepteren.
De handhaving van de fictie dat de nakomelingen van de ballingen van 1948 vluchtelingen zijn, vormt de kern van de Palestijnse identiteit en strijd. Geen enkele Palestijnse leider wil het opgeven, ook al weten ze dat dit argument ver afstaat van de realiteit ter plaatse.
Het als "vluchtelingen" erkennen van de vierde generatie Palestijnen die in verpletterende armoede leven in "vluchtelingenkampen" die sinds lang steden zijn geworden, terwijl noch hun ouders, of zelfs hun grootouders de stranden van Jaffa of Haifa hebben gekend, is pure onzin. Door een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties, de UNRWA, te steunen, die indirect Hamas in Gaza financiert en legitimeert, hebben de Europese landen en andere landen de illusie van dit recht op terugkeer bevorderd.
Laten we even stilstaan bij de afwijking van deze situatie. Niemand is immers voorbestemd om voor onbepaalde tijd vluchteling te blijven. Zijn de joden die na 1948 uit een aantal Arabische landen zijn verdreven nog steeds vluchtelingen? Hoe zit het met de Duitsers uit de regio Sudetenland in Tsjecho-Slowakije, het Bootvolk van Vietnam of de Bosniërs tijdens de Joegoslavische oorlogen? Worden Syriërs en Afghanen die onlangs in Europa zijn aangekomen over 50 jaar nog steeds beschouwd als "vluchtelingen"? Er zal worden betoogd dat de Palestijnen geen andere staat hebben waarvan zij gemakkelijk burgers kunnen worden. Zeker, maar bewijzen de VN, de Europese en de Arabische landen hun een dienst door hen in deze illusie te houden die de afgelopen zeventig jaar heeft bestaan? En zouden we hen nog steeds "Palestijnse vluchtelingen" noemen zonder internationale erkenning van deze status, vaak, schijnbaar om Israël te straffen voor het succesvol voortbrengen van hun land in de 21e eeuw?
Het Oslo-akkoord van 1993 heeft geleid tot een hausse in de Palestijnse economie. Ramallah en Gaza hebben niets meer te maken met de steden die deze auteur kende toen ze onder Israëlisch bestuur stonden. Toch is hun economisch ontwikkelingspotentieel nog zeer onbenut en de meerderheid van de Palestijnen is nog steeds arm. Misschien dat hun leiders het zo beter vinden, om meer absolute controle over hen te hebben? Gaza zou een Singapore aan de Middellandse Zee kunnen worden.
Nadat Hamas in 2006 door middel van verkiezingen aan de macht is gekomen, heeft het systematisch gekozen voor oorlog boven economische voorspoed. Toen hij besloot zich terug te trekken uit Gaza, had de "havik" Ariel Sharon meer veiligheid voor de Israëli's beloofd. Het tegenovergestelde gebeurde. Meer dan een miljoen Israëli's worden regelmatig gedwongen zich te verstoppen in schuilkelders om de vloedgolf van vuur die Hamas vanuit Gaza lanceert te vermijden. Hamas vermoordde ook tientallen Fatah-leden toen ze het Fatah van Mahmoud Abbas uit de Gaza verjoegen en de controle overnamen. President Abbas heeft de afgelopen twaalf jaar geen voet in Gaza kunnen zetten om zijn huis daar te zien.
De Palestijnen genieten al een brede autonomie. De Israëlische economie is welvarend en zou honderdduizenden Palestijnen in dienst kunnen nemen. Als zij afzien van terrorisme, zou het aantal mensen dat in Israël mag werken aanzienlijk kunnen toenemen. Als de Palestijnse leiders zich daadwerkelijk bekommeren om het welzijn van de mensen, zouden ze zich moeten richten op ontwikkeling en welvaart in plaats van op het bevorderen van die perverse en morbide cultuur van "martelaren".
Israël en een toekomstige Palestijnse staat zouden bilaterale overeenkomsten kunnen ondertekenen en tot wederzijds voordeel kunnen samenwerken op vele gebieden waar Israëlische expertise wordt erkend: landbouw, water, wetenschappelijk onderzoek, technologie, geneeskunde. Waarom zouden de Palestijnen de enige mensen zijn die er niet van profiteren? De Trump-deal zou een schitterende toekomst kunnen bieden aan die Palestijnen die hun economische situatie voorrang geven boven ideologie. President Trump biedt geld en investeringen aan en het zal in het belang van Israël zijn om haar deuren te openen voor een bredere economische samenwerking.
Last but not least is het ook hoogst onwaarschijnlijk dat een potentiële democratische regering met een Palestijns-vriendelijker plan zou komen dat ook door Israël zou kunnen worden geaccepteerd. En in de huidige mondiale situatie is er weinig kans dat de Palestijnse zaak weer centraal komt te staan op de internationale agenda en nieuwe bondgenoten vindt, behalve op de campussen van de Europese en Amerikaanse universiteiten.
In plaats van het Trump-plan openlijk te steunen, heeft de Europese Unie al op de gebruikelijke manier gereageerd: door niets substantieels te zeggen - wat neerkomt op het verkiezen van de huidige impasse en het aanmoedigen van de Palestijnen in hun afwijzing van het Trump-plan en van Israël. Het cynisme zal in Europese diplomatieke kringen blijven overheersen.
Laten we realistisch zijn. Er ligt geen ander plan op tafel, en er zal waarschijnlijk geen nieuw - beter - plan zijn in de komende jaren. Israël kan nooit toegeven aan de veiligheid van zijn grondgebied of instemmen met het "recht" van de Palestijnen om "terug te keren".
Als de Palestijnse leiders verstandig zijn, en als ze ook maar iets geven om een vreedzame, welvarende toekomst voor hun volk, maar ook voor de toekomstige leiders van een Palestijnse staat, zullen ze aan de onderhandelingstafel gaan zitten om met Israël te onderhandelen op basis van het plan van president Trump. Mahmoud Abbas en de Palestijnse Autoriteit mogen dan wel zelfingenomen en gedrapeerd blijven in hun beweringen, maar het zou hun werkelijke rol als corrupte en autocratische leiders ontmaskeren, met de bedoeling om hun volk zo berooid en machteloos mogelijk te houden.
Alain Destexhe, columnist en politiek analist, is geëerd senator in België en voormalig secretaris-generaal van Artsen zonder Grenzen.