De Franse president Emmanuel Macron rechtvaardigde in zijn toespraak voor de Verenigde Naties tijdens de "Internationale conferentie op hoog niveau voor de vreedzame oplossing van de Palestijnse kwestie en de uitvoering van de tweestatenoplossing" op 22 september zijn besluit om een Palestijnse staat te erkennen met het argument dat de president van de Palestijnse Autoriteit (PA), Mahmoud Abbas, "een grondige hervorming van het Palestijnse bestuur" had beloofd.
Macron sprak de hoop uit dat de nieuwe Palestijnse staat "democratische meningsuiting" zou beschermen:
"De staat Palestina zal ook nieuwe hoop moeten geven aan haar bevolking, die is uitgeput door jaren van geweld en bezetting, maar ook door verdeeldheid en verwaarlozing. Daarom zal het zijn volk een nieuw en veilig kader voor democratische meningsuiting moeten bieden. President Mahmoud Abbas heeft die toezegging gedaan aan [de kroonprins van Saoedi-Arabië] Mohammad bin Salman en aan mij. Hij heeft de [door Hamas geleide] terroristische aanslag van 7 oktober 2023 krachtig veroordeeld. Hij heeft zijn steun bevestigd voor de ontwapening van Hamas en heeft toegezegd deze organisatie uit te sluiten van het toekomstige bestuur van Gaza en het hele Palestijnse gebied. Hij heeft zijn toezegging bevestigd om haatzaaiende uitlatingen te bestrijden en heeft een grondige hervorming van het Palestijnse bestuur beloofd."
Helaas belooft Abbas al sinds zijn aantreden in 2005 ingrijpende hervormingen van de regering en de veiligheid. De Palestijnen hebben nog geen enkele verandering gezien.
Uit een opiniepeiling die in september 2023 door het Palestijnse Centrum voor Beleid en Onderzoek werd gepubliceerd, bleek dat 87% van de Palestijnen van mening is dat er corruptie heerst binnen de instellingen van de PA. Volgens de peiling zei nog eens 78% van de Palestijnen dat ze wilden dat Abbas zou aftreden.
Het is vermeldenswaard dat Abbas, die in januari 2005 werd gekozen, nu in het twintigste jaar van zijn vierjarige ambtstermijn zit. Hij had twee decennia de tijd om de PA te hervormen, maar heeft die kans niet aangegrepen om een einde te maken aan de welig tierende corruptie of om veranderingen door te voeren in de PA die constructief zouden kunnen zijn voor zijn volk. Zelfs de afvalverwerking is giftig. Veel steden en dorpen dumpen hun afval in nabijgelegen valleien of steengroeven (zoals een die "Mt. Trashmore" wordt genoemd), waar het vervolgens het hele grondwaterpeil en ecosysteem vervuilt (hier, hier, en hier) – en vervolgens proberen ze Israël de schuld te geven.
Uit een enquête die vorig jaar door de Palestijnse Coalitie voor Integriteit en Transparantie werd gepubliceerd, bleek dat de meest voorkomende corruptiemisdrijven in PA-instellingen nepotisme, vriendjespolitiek, verduistering van overheidsgeld, machtsmisbruik, omkoping en schending van vertrouwen zijn. Volgens de enquête vindt 87% van de Palestijnen dat de inspanningen van de PA-leiding om corruptie te bestrijden onvoldoende zijn. Wat betreft de verwachtingen voor de toekomst met betrekking tot de omvang van de corruptie, zei 56% van de Palestijnen te geloven dat deze in 2025 zal toenemen.
Uit de resultaten van deze peilingen blijkt dat een meerderheid van de Palestijnen het optimisme van de Franse president over de uitvoering van hervormingen op het gebied van bestuur, veiligheid en economie niet deelt.
Terwijl Macron de toezegging van Abbas om een "grondige hervorming" van de PA door te voeren voor waar lijkt te nemen, is dat volgens de peilingen bij de meeste Palestijnen niet het geval.
Uit een peiling die in mei jongstleden door het Palestijnse Centrum voor Beleid en Onderzoek werd gepubliceerd, bleek dat 81% van de Palestijnen wil dat Abbas aftreedt. Nog eens 69% van de Palestijnen zei te geloven dat de nieuwe regering, die eerder dit jaar door Abbas is benoemd, er niet in zal slagen de hervormingen door te voeren die zijn vorige regering niet van de grond heeft gekregen.
Macron is zich er blijkbaar niet van bewust, of doet alsof, dat de Palestijnse Autoriteit al 18 jaar geen functionerend parlement heeft. De activiteiten van het parlement, bekend als de Palestijnse Wetgevende Raad (PLC), werden opgeschort nadat de door Iran gesteunde terreurgroep Hamas in 2007 door middel van een brute, gewelddadige staatsgreep de controle over de Gazastrook had overgenomen.
Op 22 december 2018 besloot Abbas de PLC op te heffen en riep hij op tot het houden van langverwachte parlementsverkiezingen. De laatste parlementsverkiezingen werden gehouden in 2006. Het behoeft geen betoog dat Abbas sindsdien uit angst, die gerechtvaardigd is, heeft vermeden om presidents- en parlementsverkiezingen te houden, vanwege dat Hamas die zou winnen. Het besluit van Abbas om het parlement te ontbinden werd krachtig veroordeeld door Palestijnse politieke partijen en mensenrechtenorganisaties, waaronder het Palestijnse Centrum voor Mensenrechten (PCHR). De groep zei in een verklaring op 21 maart 2019:
"Het PCHR is van mening dat het besluit om de PLC te ontbinden deel uitmaakt van het politieke gekibbel waarbij de instrumenten van de wet op een manier zijn gebruikt die de rechtsstaat en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht ondermijnt.... Het PCHR waarschuwt dat de voortzetting van de status quo gevolgen zal hebben voor de toekomst van het politieke en constitutionele leven in Palestina. Het ontbreken van de PLC heeft een juridische en administratieve leemte gecreëerd..."
Bij gebrek aan een Palestijns parlement bestuurt Abbas de PA alsof het zijn privé-leengoed is. Hij blijft "presidentiële decreten" uitvaardigen als vervanging voor wetten die door het parlement zijn aangenomen.
In 2022 hebben honderden Palestijnse advocaten formeel geprotesteerd tegen het autoritaire bewind van Abbas. Suheil Ashour, voorzitter van de Palestijnse Orde van Advocaten, zei dat zijn groep zich krachtig zou verzetten tegen wetgeving die via "presidentieel decreet" werd uitgevaardigd en die de rechten en vrijheden van de Palestijnen beknotte: "Wij eisen dat de uitvoering ervan nu wordt stopgezet of dat een reeks restrictieve wetten wordt ingetrokken." Sindsdien is Abbas echter – in totale minachting voor de eisen van Palestijnse advocaten en mensenrechtenorganisaties – doorgegaan met het uitvaardigen van presidentiële decreten.
Macron is overdreven optimistisch, zo niet pathetisch naïef, over de vooruitzichten voor democratie in een toekomstige Palestijnse staat. Sinds de oprichting 30 jaar geleden heeft de PA – zowel onder Abbas als onder zijn voorganger Yasser Arafat – hard opgetreden tegen politieke tegenstanders of iedereen die het aandurft zich uit te spreken tegen Palestijnse leiders. Talloze journalisten en mensenrechten- en politieke activisten zijn geïntimideerd, gearresteerd, geslagen of vermoord door veiligheidstroepen van de PA.
In 2021 hebben veiligheidsofficieren van de PA Nizar Banat, een uitgesproken criticus van de PA, doodgeslagen. Slechts enkele dagen voor de toespraak van Macron arresteerden veiligheidsofficieren van de PA Samir Hulileh, een vooraanstaande onafhankelijke zakenman uit Ramallah, de feitelijke hoofdstad van de Palestijnen. Hulileh werd in hechtenis genomen kort nadat hij had verklaard dat hij een aanbod had gekregen van het Witte Huis om na de oorlog tussen Israël en Hamas als "gouverneur van Gaza" te fungeren. Het leiderschap van de PA vond het geen prettig idee dat een onafhankelijke Palestijnse figuur achter hun rug om met de Amerikanen had gesproken over de toekomst van de Gazastrook. Een rechtbank van de PA veroordeelde Hulileh tot 15 dagenhechtenis op verdenking van "het aanwakkeren van sektarische onrust" – een bizarre term, aangezien de Palestijnen geen verschillende sekten kennen. De arrestatie van de zakenman was duidelijk bedoeld om Palestijnen ervan te weerhouden het autoritaire bewind van Abbas aan te vechten.
Macron en andere westerse leiders die geloven dat de PA ten goede zal veranderen, althans in de nabije toekomst, leven in een fantasiewereld. Het is meer dan onrealistisch om te verwachten dat Abbas, die binnenkort zijn 90e verjaardag viert, veranderingen in zijn regime zal doorvoeren. Zelfs als er een Palestijnse staat wordt opgericht, zal deze worden geregeerd door de corrupte Fatah-factie van Abbas of door Hamas.
Tot nu toe is er geen derde partij die klaar of in staat is om Fatah of Hamas uit te dagen. In tegenstelling tot idealisten en politici zoals Macron, Keir Starmer uit het Verenigd Koninkrijk, Mark Carney uit Canada en Anthony Albanese uit Australië, die duidelijk bang zijn voor hun moslimkiezers, zijn de Palestijnen in ieder geval realistisch. Ze zijn zich er maar al te goed van bewust dat hun leiders hen niets anders dan leed en ellende zullen blijven bezorgen.
Bassam Tawil is een moslim-Arabier die in het Midden-Oosten woont.