 De late bekentenis van Iran dat het verantwoordelijk was voor het neerschieten van vlucht PS752 van Ukraine International Airlines (UIA) zou uiteindelijk de weg kunnen vrijmaken voor een nieuwe onderhandelingsronde over de controversiële kwestie van zijn kernprogramma. Op de foto: Een deel van de vleugel van het neergestorte UIA-vliegtuig, nabij Teheran, Iran op 8 januari 2020. (Foto door Akbar Tavakoli/IRNA/AFP via Getty Images) |
De late bekentenis van Iran dat het land verantwoordelijk was voor het neerschieten van vlucht PS752 van de Ukraine International Airlines, waarbij alle 176 mensen aan boord om het leven kwamen, kan uiteindelijk de weg vrijmaken voor een nieuwe onderhandelingsronde over de controversiële kwestie van hun nucleaire programma.
Het feit dat Teheran nu moet toegeven dat het Oekraïense vliegtuig is neergeschoten door een Iraanse luchtdoelraket en dat de ramp niet het resultaat was van een catastrofale motorstoring, zoals Iraanse luchtvaartdeskundigen aanvankelijk hadden beweerd, betekent een grote tegenslag voor de hardliners van het regime, die het uiteindelijke gezag over het leger van het land hebben.
Het waren de hardliners, die hun orders rechtstreeks van de hoogste leider van het land, Ayatollah Ali Khamenei, hebben overgenomen, die verantwoordelijk zijn voor de recente escalatie van de spanningen tussen Iran en de VS door de door Iran gesteunde milities in Irak aan te moedigen om de raketaanval op een Amerikaanse basis bij Kirkuk uit te voeren, waarbij een Amerikaanse contractant om het leven kwam, en de daaropvolgende poging om de Amerikaanse ambassade in Bagdad te bestormen.
Het waren deze aanvallen die Donald Trump ertoe hebben aangezet toestemming te geven voor de moord op Qasem Soleimani, de meester-terrorist van Iran, die er op zijn beurt toe heeft geleid dat de Iraniërs het Oekraïense vliegtuig hebben neergeschoten, nadat ze het hadden verward met een Amerikaanse kruisraket.
Bijgevolg geven veel Iraniërs de schuld aan de hardliners van het land voor het creëren van de omstandigheden waarin het land aantoonbaar heeft geleden onder de grootste nationale vernedering sinds de islamitische revolutie van 1979, met als gevolg dat de hardliners die de heer Khamenei steunen, nu in het defensief zijn.
Dit had de westerse diplomaten ertoe gebracht te concluderen dat dit een gelegenheid zou kunnen zijn om de onderhandelingen over de nucleaire overeenkomst van 2015 met Iran, die Trump aan de kaak heeft gesteld als "gebrekkig", te heropenen.
Voorafgaand aan de Oekraïense vliegtuigramp leek een dergelijk vooruitzicht inderdaad ver weg, aangezien Iran, in plaats van in de stemming te zijn om compromissen te sluiten, had aangegeven dat het de werkzaamheden aan zijn verrijkingsprogramma hervatte, een duidelijke schending van de nucleaire overeenkomst.
Het Iraanse initiatief werd genomen door de hardliners, die altijd sceptisch waren over de overeenkomst die de gematigde minister van Buitenlandse Zaken van het land, Mohammad Javad Zarif, had gesloten, en zij maakten gebruik van de internationale verontwaardiging over de moord op Soleimani om de naleving van de overeenkomst in Teheran te bagatelliseren.
Nu zijn de rollen omgedraaid in de nasleep van de Oekraïense vliegtuigramp, in die zin dat de hardliners in het defensief zijn, waarbij gematigde politieke leiders de hardliners ervan beschuldigen de regering te misleiden over de omstandigheden met betrekking tot het neerstorten van het vliegtuig. President Hassan Rouhani heeft zich bij de gematigden aangesloten door een grondig en transparant onderzoek te eisen naar de "onvergeeflijke fout" van de Islamitische Revolutionaire Garde (IRGC), die verantwoordelijk is voor het neerschieten van het vliegtuig.
Deze uitkomst heeft ertoe geleid dat westerse diplomaten aan beide zijden van de Atlantische Oceaan tot de conclusie zijn gekomen dat er met de gematigden in Teheran weer een kans is om opnieuw te onderhandelen over de nucleaire overeenkomst.
Dit is zeker het standpunt van de Britse premier Boris Johnson, die heeft opgeroepen om de eerder door de Amerikaanse president Barack Obama onderhandelde overeenkomst te vervangen door wat hij een "Trump-deal" noemt.
In zijn eerste interview sinds zijn indrukwekkende overwinning in de algemene verkiezingen van vorige maand zei de heer Johnson dat hij de bezorgdheid van de VS over de overeenkomst van 2015 erkende, maar dat er een manier moest zijn om Teheran ervan te weerhouden kernwapens aan te schaffen.
"Als we ons gaan ontdoen van de 2015-deal, hebben we een vervanger nodig," zei hij tegen de BBC. "Laten we het vervangen door de Trump-deal."
De commentaren van Johnson kwamen kort na de drie Europese ondertekenaars van de overeenkomst - Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland - aankondigden dat zij een geschillenmechanisme in de overeenkomst in werking stelden na de recente schendingen door Iran van de overeenkomst.
Wat betekent dat Teheran nu een grimmige keuze onder ogen moet zien: of het komt terug in de onderhandelingen en pakt de ernstige gebreken in de overeenkomst aan die door Obama zijn goedgekeurd, of het moet nog meer internationaal isolement onder ogen zien.
Con Coughlin is de redacteur van Defensie en Buitenlandse Zaken van The Telegraph en een onderscheiden Senior Medewerker van het Gatestone Institute.