Abbas heeft besloten plaatselijke en gemeentelijke verkiezingen te houden, omdat zijn adviseurs hem overtuigd hebben dat Hamas de stemming zouden boycotten, volgens senior Fatah-ambtenaar Husam Khader.
Het is verkiezingstijd in de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. De Palestijnen zijn zich aan het voorbereiden op de stemming in de plaatselijke en gemeentelijke verkiezingen, die zullen plaatsvinden op 8 oktober. De komende verkiezingen zullen afwijken van de laatste die gehouden werden in 2012, en die alleen op de Westelijke Jordaanoever werden gehouden, aangezien Hamas de stemming toen geboycot heeft, waardoor de rivaliserende Fatah Factie de overwinning claimde.
Ditmaal heeft Hamas besloten de politieke strijd aan te gaan -- een stap die Fatah en haar leiders, met inbegrip van de Palestijnse Autoriteit (PA) President Mahmoud Abbas, verraste.
Hamas' beslissing om te participeren in de plaatselijke en gemeentelijke verkiezingen heeft de spanningen met Abbas zijn Fatah factie nog verder verergerd. Die blijft lijden onder een diepe interne verdeeldheid en rivaliteit.
In de afgelopen paar weken hebben Hamas en Fatah elkaar beschuldigd van het straffen van elkaars aanhangers in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever in een poging om invloed op de resultaten van de verkiezingen uit te oefenen.
Volgens Hamas hebben de veiligheidsdiensten van de Palestijnse Autoriteit in de afgelopen weken tientallen supporters van de Islamitische beweging in de Westelijke Jordaanoever gearresteerd. Hamas beweert dat het hardhandig optreden na haar besluit om deel te nemen aan de verkiezingen zich heeft geïntensiveerd. Hamas beweert ook dat sommigen van de aangehouden voorstanders zijn gemarteld, waardoor sommigen van hen in hongerstaking gingen in de Palestijnse gevangenissen.
Samira Halaykeh, een vertegenwoordiger van Hamas op de Westelijke Jordaanoever, zei dat het hardhandig optreden een "uitbreiding" was in een campagne van arrestaties die de PA al reeds enkele jaren heeft uitgevoerd tegen de islamitische beweging. Ze voorspeldt dat de nieuwste repressie eigenlijk zou dienen als een boemerang, ter versterking van Hamas.
"De Palestijnse Autoriteit en zijn veiligheidsdiensten moeten garanderen dat er veiligheid en zekerheid is voor alle Palestijnen, zodat ze hun legitieme recht kunnen uitoefenen en gaan stemmen in de verkiezingen," zo voegde ze eraan toe. "De Palestijnse Autoriteit moet elke vorm van intimidatie en onderdrukking tegen de kiezers vermijden, zowel van politieke als intellectuele aard."
Een andere hooggeplaatste vertegenwoordiger van Hamas op de Westelijke Jordaanoever, Bassem Al-Za'areer, veroordeelde de arrestaties van aanhangers van Hamas door de Palestijnse Autoriteit als "politiek gemotiveerd". Hij beweerde ook dat de repressie erop was gericht om de kansen van Hamas op het winnen van de verkiezingen te ondermijnen. Het hardhandige optreden, zo voegde hij eraan toe, weerspiegelt de "staat van wanhoop en paniek" in de PA te gevolge van het besluit van Hamas om deel te nemen aan de stemming. De Palestijnse Autoriteit vreest een "eerlijke en fatsoenlijke concurrentie," zo legde hij uit.
Het hardhandig optreden van de Palestijnse Autoriteit tegen Hamas aan de vooravond van de verkiezingen heeft zelfs sommige hoge ambtenaren van Fatah overstuur gemaakt, zoals Husam Khader van het Balata vluchtelingenkamp in de buurt van Nablus, de grootste Palestijnse stad op de Westelijke Jordaanoever.
"Politieke arrestaties bevestigen de dictatuur van de regeringspartij [Fatah]," zo stelde Khader. "De Palestijnse Autoriteit is op zoek naar een excuus om de verkiezingen af te lasten, omdat het de democratie meer vreest dan het Israël vreest." Volgens Khader heeft Abbas besloten de plaatselijke en gemeentelijke verkiezingen te houden, omdat zijn adviseurs hem overtuigd hadden dat Hamas de stemming zouden boycotten. De hoogste ambtenaar van de Fatah voorspelde dat bloedige gevechten van Fatah ten goede zouden komen van Hamas in de komende verkiezingen. Dit is precies wat er gebeurde in de parlementsverkiezingen van 2006, toen een verdeling binnen Fatah de overwinning van Hamas vergemakkelijkte.
Daarbij wijst Fatah erop dat Hamas een campagne voert van intimidatie en opsluiting tegen aanhangers van Fatah in de Gaza-strook -- ook ter verstoring van de komende verkiezingen om zo de resultaten voor Fatah in de stembussen te ondermijnen.
In de afgelopen twee weken werden verschillende activisten van Fatah in de Gazastrook opgepakt door de veiligheidstroepen van Hamas, die ook Fatah verboden hebben een openbare verkiezingscampagne uit te voeren, of bijeenkomsten te houden. Vorige week heeft een Hamas-rechtbank, als onderdeel van dit hardhandig optreden, een voormalige "generaal" van de Palestijnse Autoriteit veroordeeld tot zeven jaar gevangenis voor de "samenwerking" met de PA beveiligingsstrijdkrachten op de Westelijke Jordaanoever. Drie andere Fatah activisten werden veroordeeld tot vijf jaar voor hetzelfde misdrijf.
In een poging de spanningen tussen Hamas en Fatah te beteugelen, besloot de Palestijnse centrale kiescommissie om de twee partijen te vragen een "Code of Conduct"-document te tekenen, waarin alle kandidaten en partijen gevraagd wordt geen campagnes te bezoedelen door laster en het stimuleren van sektarische of racistische strijd. Het document eist ook van al degenen die deelnemen aan de verkiezingen zich te onthouden van het "benutten van religieuze of sektarische of groepsgevoelens" in hun campagne, en ook om elke vorm van intimidatie te voorkomen, zoals het verklaren van elkaar als verraders, apostaten en ongelovigen.
Hoewel Fatah en Hamas hebben toegezegd de voorwaarden van de "Code of Conduct" te eren, die in het Arabisch bekend staat als de mithak sharaf, lijken de beide zijden, zich niet te houden aan de overeenkomst, en nemen ze de toevlucht tot alle beschikbare methoden om de kiezers ervan te overtuigen voor hen te stemmen.
Voor nu hebben de twee partijen zich gewend tot de sociale media om zich daar te presenteren in hun electorale platformen en voeren daar een lastercampagne tegen elkaar.
Lokale verkiezingen worden verondersteld te gaan over wie het beste de mensen kan voorzien van gemeentelijke diensten en hun levensomstandigheden te verbeteren. Als zodanig zou men verwachten dat kandidaten een platform vormen dat nieuwe scholen, wegen, parken, sportcentra en andere gemeentelijke diensten belooft. Maar in het geval van de Palestijnen lijkt men een nieuwe betekenis en rol te hebben aangenomen in de lokale en gemeentelijke verkiezingen. In feite lijken de aanstaande verkiezingen allesbehalve op een stem voor een burgemeester of een raadslid in een gemeente of dorp.
De leiders van Hamas lijken enthousiast en optimistisch te zijn over de komende stemming, en hebben de kans met beide handen gegrepen van een beloning in een massale verkiezingscampagne op Facebook en Twitter om daar de extremistische ideologie te bevorderen door middel van intimidatie en beschuldiging van de rivalen van ontrouw en godslastering. Hamas' boodschap aan de Palestijnse kiezers is: stem voor ons of je zult verder worden beschouwd als ongelovigen, en je zult eindigen in de hel.
Het eerste teken van Hamas' angst aanjagende platform ontstond toen een van de top moefti's, Yunis Al-Astal, een fatwa (islamitisch religieus decreet) heeft afgegeven om de Palestijnen te verbieden om op elke andere partij te stemmen dan Hamas. "Iedere persoon, man of vrouw, die voor een partij stemt, anders dan Hamas, wordt beschouwd als een ongelovige en afvallige, en zijn of haar bekering zal niet worden geaccepteerd, zelfs niet als hij vast, bidt of de Hadj [bedevaart] naar Mekka heeft uitgevoerd," zo verordende de moefti.
De Hamas-fatwa leidde tot een golf van de woede onder vele Palestijnen, die er snel bij waren om de islamistische beweging en haar leiders te beschuldigen van het voeren van een campagne van intimidatie en terreur tegen de kiezers.
"Dit is het beleid van de Moslimbroederschap [waarvan Hamas is een uitloper is]," merkte Hisham Sawalhi op, een Palestijn uit de Westelijke Jordaanoever. "Degenen die de Moslimbroederschap ondersteuning geven zijn gelovigen, terwijl degenen die tegen hen zijn, ongelovigen zijn."
Een bij Hamas aangesloten cartoonist uit de Gazastrook, Baha Yasin, publiceerde een cartoon met hetzelfde bericht als de fatwa: "Een islamitische Palestijnse kan niet stemmen op seculiere ongelovigen." Een cartoon die hij publiceerde liet aanhangers van Fatah zien als ongelovigen die nargilas en sigaretten roken. Het bijschrift bij de cartoon hekelt ook de Fatah-supporters voor het "beledigend van Allah" en de islam.
Rajai Al-Halabi, die belast is met de "women's portefeuille" van Hamas, heeft ook de controverse opgehitst toen ze op Al-Jazeera verscheen en verklaarde dat de islam voor het eerst opdook in de Gazastrook met de oprichting van Hamas.
Haar verklaring, die kwam in het kader van de verkiezingscampagne van Hamas, oogstte sterke veroordelingen en sarcastische opmerkingen van vele Palestijnen. "Dit betekent dat al degenen die stierven vóór de oprichting van Hamas ongelovigen zijn," was het commentaar van Hamzeh Abu Ajaleh, een Palestijn uit de Gazastrook. "Mijn grootvader heeft in ieder geval nooit alcohol geconsumeerd en mijn oma gebruikte altijd een bedekking op haar hoofd," zo schreef hij in reactie op de verklaring van de ambtenaar van Hamas.
"Hamas heeft de onofficiële verkiezingscampagne gestart met vergeving te schenken, maar neemt ons mee terug te nemen naar de Middeleeuwen," zei de Palestijnse politieke analist Mahmoud Sabri.
"Ze hebben de moskeeën veranderd in podia voor de politiek, niet voor religieuze onderwijzing. Elke burger die niet voor Hamas heeft gestemd zal dichter bij de invoering in de hel staan en zal door Allah op de Oordeelsdag worden gevraagd waarom hij of zij niet voor de juiste mensen heeft gestemd. Hamas wil ons doen geloven dat als wij niet met hen instemmen, wij dan tegen de islam zijn en dat wij deelnemen aan een oorlog tegen onze godsdienst."
Sommige Palestijnen in de Gazastrook zeiden deze week dat Hamas een speciaal team heeft gevormd voor het beheren van haar propagandacampagne ter voorbereiding van de plaatselijke en gemeentelijke verkiezingen. Dit team is begonnen met werken op twee fronten: ten eerste met een openbare campagne om Hamas' "prestaties" te benoemen sinds de gewelddadige overname van de Gazastrook in de zomer van 2007; en ten tweede met het voeren een lastercampagne tegen hun rivalen in Fatah door hen uit te beelden als verraders en Israëlische agenten en ongelovigen en vijanden van Allah en de islam.
"Een stem voor Hamas is een stem voor het verzet en een stem ter ondersteuning van Allah en de islam," luidt één van Hamas' verkiezingsslogans. Andere slogans die geplaatst zijn op sociale media wijzen op het feit dat de meesten van de Fatah-vertegenwoordigers geen trouwe moslims zijn, en niet bidden of een van de andere pijlers van de islam praktiseren.
Deze tactiek van Hamas heeft gewerkt in het verleden. In de vorige parlementsverkiezingen gebruikte Hamas dezelfde propaganda voor het hersenspoelen en laten schrikken van de Palestijnse kiezers. Hamas nam ook zijn toevlucht tot deze zelfde retoriek in de campagnes tijdens verkiezingen voor de Universiteits studentenraden en de verschillende professionele vakbonden op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook. Sommige Palestijnen, met name de loyalisten van Fatah, vrezen dat Hamas opnieuw de Palestijnse kiezers zal kunnen overtuigen hun stem te geven ten voordele van de islamistische beweging door de islam te gebruiken om hen te intimideren.
Het is echter niet te negeren dat er ook andere redenen kunnen zijn waarom de Palestijnen toch liever stemmen voor Hamas en niet op Fatah. Bijna twee maanden vóór de verkiezingen lijken de spanningen in Fatah op te lopen. Veel vertegenwoordigers van Fatah dreigen in de verkiezing als onafhankelijke kandidaten op te treden of als de vertegenwoordigers van hun clans. Dit gebeurde reeds in de parlementsverkiezingen van 2006 en resulteerde in de nederlaag van Fatah tegen Hamas. En dit is waarom sommige ambtenaren van Fatah al een tweede gedachte hebben over de verkiezing; en sommigen van hen hebben zelfs openlijk de leiding van de Palestijnse Autoriteit op geroepen om te overwegen het uit te stellen tot nader order.
Vorige week verdreef Mahmoud Abbas naar verluidt vier "rebelse" Fatah topambtenaren uit de factie. Deze stap kwam temidden van de groeiende spanningen over de komende verkiezingen binnen Fatahs hoogste toplaag.
Voor Hamas zijn de komende verkiezingen een gelegenheid om haar macht te consolideren en haar controle over de Gazastrook naar de Westelijke Jordaanoever uit te breiden. Hamas ziet de plaatselijke en gemeentelijke verkiezingen ook als een test voor de toekomstige parlementaire en zelfs presidentiële verkiezingen. Zonder twijfel zou een overwinning van Hamas in de aanstaande verkiezingen een impact hebben op eventuele toekomstige verkiezingen en een signaal zijn aan de wereld dat de Palestijnse Autoriteit zwak is en veel van haar geloofwaardigheid en reputatie onder de Palestijnen heeft verloren. Door de verkiezingen uit te roepen en het aan Hamas toestaan om deel te nemen, is Abbas bezig zijn eigen graf te graven. Niet te vergeten dat hij ook de begrafenis zal presideren van elk zogenaamd vredesproces met Israël.
Khaled Abu Toameh, een bekroond journaliste, is gevestigd in Jeruzalem.