 In 1988 werden De Duivelsverzen gepubliceerd, geschreven door Salman Rushdie (links), een Britse burger. De Iraanse "Opperleider" Ayatollah Ruhollah Khomeini (rechts) veroordeelde Rushdie in 1989 ter dood voor het schrijven van het boek. De kwestie Rushdie lijkt een grote invloed op de Britse samenleving te hebben gehad. (Bron: Rushdie - Andrew H. Walker / Getty Images; Khomeini - Mohammad Sayyad / Wikimedia Commons) |
Drie jaar geleden maakte de Italiaanse regering de schandalge beslissing om antieke Romeinse beelden te bedekken om te voorkomen dat de bezoekende Iraanse president Hassan Rouhani beledigd zou worden. Naakte beelden werden ingepakt in witte dozen. Een jaar eerder, in Florence, was een ander beeld van een naakte man in Grieks-Romeinse stijl eveneens bedekt tijdens het bezoek van de kroonprins van Abu Dhabi. Nu heeft één van de beroemdste Britse kunstgalerijen twee schilderijen bedekt, na klachten van moslims dat ze "godslasterlijk" waren.
In de Saatchi Gallery in Londen veroorzaakten twee kunstwerken, wederom met naakten en deze keer met Arabische schrift overschreven, klachten van moslimbezoekers, die vroegen om de schilderijen uit de tentoonstelling Rainbow Scenes te verwijderen. Uiteindelijk werden de schilderijen bedekt met lakens. "De Saatchi gedraagt zich als Saoedi-Arabië en verbergt kunstwerken voor het publiek als die de islam belasteren", merkte Brendan O'Neill op Spiked op. Eén expert beschreef het gebeurde met de schilderijen als zijnde "een herhaling van de Duivelsverzen". Dit was een verwijzing naar het in 1988 gepubliceerde boek van de Brit Salman Rushdie. De "Opperleider" van Iran, ayatollah Ruhollah Khomeini, veroordeelde Rushdie in 1989 ter dood voor het schrijven van het boek. De premie op Rushdie's hoofd werd in 2016 verhoogd tot $ 4 miljoen, toen een groep Iraniërs $ 600.000 aan de "beloning" toevoegde – zonder enig protest van Groot-Brittannië.
Veel westerse uitgevers begonnen na de "Duivelsverzen" van Rushdie toe te geven aan islamistische intimidatie. Christian Bourgois, een Franse uitgeverij die de rechten had gekocht, weigerde om de Duivelsverzen te publiceren. Het was de eerste keer dat, in de naam van de islam, een schrijver werd veroordeeld om van de aardbodem te verdwijnen - om te worden vermoord voor een premie.
Rushdie is nog steeds onder de levenden, maar de moord op Theo van Gogh in 2004 voor het produceren en regisseren van de film "Submission" over islamitisch geweld tegen vrouwen; de dood van talloze Arabisch-Islamitische intellectuelen die slechts schuldig zijn aan het uiten van het vrije woord, de Deense cartoonrellen en de vele processen (zie deze voorbeelden) en pogingen tot moord (zie deze voorbeelden), de moordpartij bij het Franse satirische tijdschrift Charlie Hebdo, de aanvallen na de toespraak van Paus Benedictus in Regensburg, de geannuleerde boeken en draaiboeken, de afbeeldingen van Mohammed diep weggeborgen in de pakhuizen van musea, en de toenemende bedreigingen en straffen, inclusief geseling, aan ontelbare journalisten en schrijvers zoals Raif Badawi uit Saudi-Arabië, zou ons moeten alarmeren- en niet op de knieën dwingen.
De capitulatie van de Saatchi Gallery maakt duidelijk dat de vrijheid van meningsuiting in Europa momenteel uitgeput en verzwakt is. Tot dusverre hebben we toegegeven aan islamitische extremisten en westerse vredesstichters. We hebben in 30 jaar de volgende tragische les geleerd van de kwestie van Rushdie: geen auteur zou de Duivelsverzen heden ten dage durven schrijven; geen grote uitgeverij zoals Penguin of Veen zou het drukken; de aanvallen in de media tegen 'islamofoben' zouden nog sterker zijn, net als het bodemloze verraad van westerse diplomaten. Tegenwoordig, dankzij sociale media als een wapen van censuur en impliciete massabedreigingen, zou elke auteur waarschijnlijk minder fortuinlijk zijn dan Rushdie 30 jaar geleden. Sindsdien hebben we geen enkele vooruitgang geboekt. In plaats daarvan hebben we de jihad tegen de Duivelsverzen zich keer op keer zien herhalen.
"Niemand zou tegenwoordig het lef hebben om "De Duivelsverzen" te schrijven, laat staan te publiceren" aldus de schrijver Hanif Kureishi. "Er wordt nu schuchter geschreven omdat schrijvers doodsbang zijn".
De auteur Kenan Malik tekende in 2008 op:
"Het gaat hier niet om een systeem van formele censuur, waarbij de staat werken als beledigend beschouwt. Wat zich heeft ontwikkeld is een cultuur van zelfcensuur waarin het geven van aanstoot als moreel onaanvaardbaar wordt beschouwd. In de 20 jaar sinds de publicatie van De Duivelsverzen is de fatwa effectief geïnternaliseerd ".
De kwestie van Rushdie-affaire lijkt de Britse samenleving diep beïnvloedt te hebben. De overgave van de Saatchi Gallery in Londen staat niet op zichzelf. Het Tate Britain museum trok een sculptuur van John Latham "God is groot", met de Koran, Bijbel en Talmud in glas, terug. Het Barbican Centre censureerde "Timoer de Grote" van Christopher Marlowe. Het stuk bevatte een verwijzing naar de profeet van de islam die "niet waardig is om te worden aanbeden", evenals een scène waarin de koran wordt verbrand. De Whitechapel Art Gallery in Londen zuiverde een tentoonstelling met naaktpoppen die mogelijk de moslimbevolking van streek konden maken. In de Mall Galleries in Londen werd een schilderij van de kunstenares Mimsy, "ISIS bedreigt Sylvania", gecensureerd vanwege het tonen van terroristische knuffelbeesten die op het punt staan om speelgoed knuffelbeesten af te slachten tijdens een picknick.
In het Royal Court Theatre in Londen werd Richard Bean gedwongen zichzelf te censureren voor een bewerking van "Lysistrata", de Griekse komedie waarin de vrouwen een seksstaking beginnen om mannen te weerhouden van het voeren van oorlog. In de versie van Bean gaan islamitische maagden in staking om terroristische zelfmoordterroristen te stoppen.
Helaas lijkt de Britse gevestigde orde, ionder de noemer van de bestrijding van "islamofobie", zich nu te onderwerpen aan de sluipende sharia: om op eigen houtje de meningsuiting te zuiveren en censureren.
Onlangs zijn enkele grote conservatieve intellectuelen in het Verenig Koninkrijk ontslagen. Een daarvan is de ongeëvenaarde filosoof Roger Scruton, die werd ontslagen uit een regeringscomité omdat hij zei dat het woord 'islamofobie' is uitgevonden door de Moslimbroederschap "om de discussie over een voornaam probleem te stoppen".
Daarna kwam de grote Canadese psycholoog Jordan Peterson aan de beurt, wiens gastmedewerkerschap aan de Universiteit van Cambridge werd ingetrokken wegens het poseren voor een foto met een man die een "ik ben een trotse islamofoob" T-shirt droeg. Professor Peterson zei later dat "islamofobie" als woord "gedeeltelijk geconstrueerd is door mensen die zich bezighouden met islamitisch extremisme, om ervoor te zorgen dat de islam niet wordt bekritiseerd als een structuur".
De voorbeelden van Scruton en Peterson bevestigen alleen de echte betekenis van "islamofobie", een woord dat is uitgevonden om alle kritiek op de islam, door wie dan ook, tot zwijgen te brengen, of zoals Salman Rushdie opmerkte, een woord dat "uitgevonden is om blinden blind te houden". Waar blijft de langverwachte tegendruk?
In 2008 citeerde Tim Walker van The Telegraph de beroemde toneelschrijver Simon Gray, die stelde dat Nicholas Hytner, directeur van 2003 tot 2015 van het Londense Nationale Theater, "met alle plezier christenen beledigde", maar "op zijn hoede is om iets op het podium te brengen dat moslims van streek kan maken." De laatsten die dat deden waren de journalisten van het Franse satirische tijdschrift Charlie Hebdo, hetgeen ze het leven kostte. Door te weigeren om in verzet te komen tegen de spraakpolitie of de vrijheid van meningsuiting van Salman Rushdie, Roger Scruton, Jordan Peterson, Charlie Hebdo en Jyllands-Posten te beschermen – die slechts het topje van een enorme ijsberg vormen- zijn we de weg van onderdanigheid aan sharia en tirannie ingeslagen. We hebben allemaal onze vermeende "godslasterlijke" cultuur afgedekt met boerka's om te voorkomen dat we mensen beledigen die het niet erg lijken te vinden om ons te beledigen.
Giulio Meotti, culturele redacteur van Il Foglio, is een Italiaanse journalist en auteur.