 China voert een tweeledige informatieoorlog: één in het buitenland en één voor zijn eigen publiek, beide geleid door de Chinese autoriteiten met president Xi Jinping aan het hoofd. Ze zien het Westen blijkbaar als zwak en onderdanig. Klopt als een bus. (Foto door Naohiko Hatta - Pool/Getty Images) |
De Chinese Communistische Partij is de "grootste bedreiging in onze tijd", zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo in januari scherp. Opdat moment verspreidde het coronavirus zich al door China, en daarna over de hele wereld; de poging van de Communistische Partij om de epidemie te verbergen bewees dat Pompeo meer dan gelijk had. "Ik ben bezorgd dat deze doofpotaffaire, deze desinformatie waar de Chinese Communistische Partij zich mee bezighoudt, nog steeds de benodigde informatie aan de wereld onthoudt zodat we kunnen voorkomen dat verdere gevallen of iets dergelijks zich opnieuw voordoet", voegde Pompeo deze week toe.
Als China drie weken eerder had gereageerd op de uitbraak, dan had het aantal gevallen van het Coronavirus met 95% kunnen worden verminderd, aldus een onderzoek van de University of Southampton. In die drie weken was China te druk bezig de waarheid te verbergen. Volgens Steve Tsang, directeur van het SOAS China Institute van de Universiteit van Londen: "Het is het wegmoffelen in de doofpot door de Communistische Partij gedurende de ongeveer eerste twee maanden, wat de voorwaarden heeft geschapen om een wereldwijde pandemie te veroorzaken".
Chinese leiders leken echter alleen geobsedeerd door de duurzaamheid van hun totalitaire regime en wilden elke kritiek het zwijgen opleggen als in het verleden. Sinds januari is het bewijs van de doofpotaffaire van het coronavirus in Wuhan in de openbaarheid gekomen. De Chinese regering censureerde en arresteerde moedige artsen en klokkenluiders die probeerden alarm te slaan. Een van de rijkste ondernemers van China, Jack Ma, heeft onlangs onthuld dat China ten minste een derde van de gevallen van coronavirus heeft verborgen.
China is uitgegroeid tot een supermacht omdat het economische praktijken uit het Westen heeft overgenomen. Geen enkel ander land heeft ooit zo'n snelle economische en sociale vooruitgang geboekt gedurende zo'n lange periode. Maar de hoop van het Westen op de marktwerking in China voedde ook een gevaarlijke droom. Wij in het Westen dachten dat een moderniserend China, met een stijgend BBP, ook zou democratiseren en transparantie, pluralisme en mensenrechten zou gaan respecteren. In plaats daarvan veranderde deze dromerige mirage in een nachtmerrie toen we zagen dat China steeds meer een 'totalitaire staat' werd.
De aard van het Chinese regime - het verbod op de vrije pers en alle kritische stemmen; de absolute overheersing van de Communistische Partij over sociale, spirituele en economische actoren; het opsluiten van minderheden en het vernietigen van de gewetensvrijheid – droeg ook bij tot de opkomst van deze ramp voor de volksgezondheid. De kosten in mensenlevens en het BBP van de wereld zijn enorm.
De medeplichtigheid van de Chinese regering aan de pandemie is nu een kans voor het Westen om de banden met Peking opnieuw te evalueren. Guy Sorman, een Frans-Amerikaanse expert in China, stelt:
"Als alwijze idioten hebben we niet alleen de partij geholpen, maar, erger nog, we hebben onze humanitaire, democratische en spirituele waarden daarbij opgegeven."
"Hoogste tijd", aldus de Amerikaanse columnist Marc A. Thiessen, "om onze economie en nationale veiligheid te immuniseren tegen onze afhankelijkheid van een bedrieglijk regime".
China voert een tweeledige informatieoorlog: één in het buitenland en één voor zijn eigen publiek, beide geleid door de Chinese autoriteiten met president Xi Jinping aan het hoofd. Ze zien het Westen blijkbaar als zwak en onderdanig. Klopt als een bus.
China lijkt te geloven in de eigen opkomst terwijl het Westen ondergaat."We bevinden ons in wat Duitsers een Systemwettbewerb noemen, een 'concurrentie van systemen' tussen liberale democratieën en het autoritaire staatskapitalisme van China, dat steeds meer zijn absolute aanspraak op macht over de grenzen heen projecteert", aldus Thorsten Benner, mede-oprichter en directeur van het Global Public Policy Institute in Berlijn. De Koude Oorlog met Rusland was duidelijker.
"We hadden een ideologische en militaire tegenstander die geen economische concurrent was. Er was een Chinese muur tussen de economieën van het Westen en de Sovjet-Unie. Vandaag worden we geconfronteerd met een tegenstander die een krachtige economische concurrent is en op ingewikkelde wijze betrokken is bij de politieke huishouding in het Westen. Tegelijkertijd zijn we ook afhankelijk van samenwerking met China voor transnationale kwesties zoals klimaatverandering en pandemieën. Het autoritaire staatskapitalistische systeem van China met zijn hegemoniale ambities is verreweg de moeilijkste strategische uitdaging waarmee het Westen tot op heden te maken heeft gehad".
Volgens historicus Niall Ferguson "vormt China vandaag een grotere economische uitdaging dan de Sovjet-Unie ooit heeft gedaan". De Sovjet-Unie kon nooit vertrouwen op een dynamische privésector, zoals China doet. In sommige markten - zoals technologie - loopt China al voor op de Verenigde Staten. Niet alleen dat; de Chinese economie, 's werelds op één na grootste, is nauwer met het Westen geïntegreerd dan die van de Sovjet-Unie ooit was. De totalitaire één-partij-regel van China staat, althans op dit moment, grotere persoonlijke vrijheden toe dan de Sovjet-Unie. De coronavirusepidemie is in feite gedeeltelijk een gevolg van het vrije verkeer dat Chinese burgers genieten.
China heeft ook een groot deel van het Westen ervan kunnen overtuigen dat het geen vijand is. Het doel van Peking lijkt te zijn om te proberen het Westen - en de rest van de wereld - onder zijn economische en ideologische invloed te brengen. China boorde markten in het Westen aan terwijl het zijn eigen volk een duivelse keus gaf: geef je ideeën en principes op en je zult genieten van materiële vooruitgang en maatschappelijke veiligheid. Ondertussen werd China een industriële en technologische kolos, een prestatie waar de Sovjet-Unie alleen maar van kon dromen.
Denk bijvoorbeeld aan geneesmiddelen. Volgens Yanzhong Huang, een senior onderzoeker voor wereldwijde gezondheid bij de Council on Foreign Relations, leveren Chinese bedrijven de VS meer dan 90% van hun antibiotica, vitamine C en ibuprofen, evenals 70% van paracetamol en 40-45% van heparine. De VS waren daarvoor nooit afhankelijk van de Sovjet-Unie.
In een artikel in Xinhua, een van de roeptoeters van de Chinese Communistische Partij, dreigde Peking de farmaceutische export stop te zetten, waarna de VS "door de machtige zee van het Coronavirus zouden worden verzwolgen". Het Xinhua-artikel had de titel: "Wees brutaal: de wereld is China dank verschuldigd."
Tucker Carlson, presentator van Fox News, beschuldigde leden van de Amerikaanse elite terecht van het verkopen van hun land aan Chinese economische belangen.
De leiders van China hopen waarschijnlijk dat je een grootmacht die je de meeste essentiële medicijnen verkoopt niet uitdaagt.
Italië, een land dat hard is getroffen door de Chinese coronaviruspandemie, staat nu centraal in een strategische Chinese propagandacampagne. Peking heeft dokters en voorraden naar Italië gestuurd en doet hetzelfde in heel Europa. In Italië zie je posters met de tekst 'Lang leve China!' ["Forza China!"]. China poogt onze stilte en medeplichtigheid te kopen. En het lukt ze nu al. In februari, terwijl enkele Italiaanse functionarissen (politiek rechts) er bij premier Giuseppe Conte op aandrongen om schoolkinderen in het noorden die net terug waren van vakantie in China in quarantaine te plaatsen, waren de hoogste functionarissen van Italië druk bezig Peking te plezieren. De Italiaanse president, Sergio Mattarella; Minister van Cultuur, Dario Franceschini, en Minister van Buitenlandse Zaken, Luigi Di Maio, organiseerden een concert in Rome voor "Italiaans-Chinese vriendschap". De Chinese president Xi Jinping bedankte hen van harte.
China helpt op dit moment niet uit "solidariteit". Het Chinese regime probeert zichzelf nu als de redder van de wereld af te schilderen. Peking, aan het begin van de pandemie, gaf niet om het leven van zelfs zijn eigen mensen: het was druk met het censureren van het nieuws.
"Verborgen achter solidariteitsverklaringen, is China van plan onze wankelende bedrijven en infrastructuur uit te kopen", aldus de Duitse krant Bild. Italië was het eerste G-7-land dat zich aanmeldde voor het wereldwijde investeringsprogramma van China, een deal die terecht zorgen baarde in de VS. China lijkt klaar te zijn om zijn expansie in de Italiaanse economie en strategische belangen voort te zetten.
De Communistische Partij van China lijkt ook in oorlog te zijn met de internationale vrije stroom van informatie. Het regime heeft onlangs, in de meest ingrijpende uitwijzing van media uit China sinds de dood van Mao Zedong, Amerikaanse journalisten uitgezet. Peking heeft ook geprobeerd de schuld voor de pandemie naar de Verenigde Staten te verleggen door te zeggen dat het coronavirus afkomstig is van Amerikaanse militairen in Wuhan. Lijian Zhao, woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, plaatste hierover verklaringen op de Chinese sociale media en Twitter. De Coronaviruscrisis is nu een strijdtoneel voor Chinese propaganda.
De paradox is dat de Global Times, een mediakanaal van de Chinese Communistische Partij, valse anti-Amerikaanse propaganda verspreidt op Twitter, dat in China verboden is. Twitter verbood ondertussen de website Zero Hedge voor het publiceren van een artikel waarin een Chinese wetenschapper wordt gelinkt aan het uitbreken van het coronavirus. Twitter heeft helaas ook besloten dat de Chinese Communistische Partij de regels van sociale media niet schendt door leugens over de VS te verspreiden.
Al wat jaren terug, in 2013, werd in een geheime richtlijn van de Chinese Communistische Partij, bekend als document nr. 9, opgeroepen tot de verwerping van zeven westerse ideeën, zoals 'westerse constitutionele democratie', 'universele waarden' van mensenrechten, westerse geïnspireerde begrippen van een onafhankelijke media en burgerparticipatie, fervent pro-markt 'neoliberalisme' en 'nihilistische' kritiek op het twijfelachtige verleden van de partij. Te bestrijden doelen waren onder meer "Westerse ambassades, consulaten, media en stichtingen". Huang Kunming, het hoofd van de propaganda van de partij, valt "enkele westerse landen aan die hun technologische overwicht en dominantie over de dialoog die ze gedurende een lange periode hebben opgebouwd, gebruiken om zogenaamde 'universele waarden' te verkondigen". De Chinese minister van Onderwijs, Yuan Guiren, voormalig voorzitter van de Beijing Normal University, voegde hier aan toe: 'Laat schoolboeken waarin westerse waarden worden gepromoot, nooit in onze klassen verschijnen'.
In toespraken en officiële documenten spreekt president Xi over een strijd tussen 'socialisme met Chinese kenmerken' en 'westerse anti-Chinese krachten' met hun 'uiterst kwaadaardige' ideeën over vrijheid, democratie en mensenrechten. Het Westen lijkt hun doelwit te zijn. Volgens een nieuwe studie van het International Republican Institute:
"De Chinese Communistische Partij ... gebruikt een unieke reeks tactieken op het gebied van economie en informatie die de democratische instellingen en toekomstige welvaart van veel ontwikkelingslanden ondermijnt naarmate hun afhankelijkheid van China toeneemt."
China begrijpt kennelijk hoe het westerse media kan gebruiken voor zijn eigen propaganda. 'Het Vaticaan en de westerse zakenelite', schreef Michael Brendan Dougherty, 'die ooit een belangrijke rol speelde in het winnen van de Koude Oorlog voor het Westen, zijn door de Chinese Communistische Partij in het gareel gebracht. Het Chinese regime is geslaagd waar het Sovjetregime heeft gefaald. Afgelopen december vond een zesjarig meisje in Londen dat kerstkaarten aan het maken was een bericht in zo'n kaart: "We zijn buitenlandse gevangenen in de Shanghai Qingpu-gevangenis in China, en worden gedwongen om tegen onze wil te werken", las het handgeschreven briefje. "Help ons en breng mensenrechtenorganisatie op de hoogte". Het westerse kapitalisme is zelfs medeplichtig geworden aan de Chinese slavernij.
Westerse merken zijn niet de enige die beven van angst voor het "beledigen" van de Communistische Partij. De westerse cultuur heeft zich gretig onderworpen aan zelfcensuur over China. "Het Westen is zo tolerant, passief, meegaand en naïef ten opzichte van Peking", stelt Liao Yiwu, een in Berlijn woonachtige verbannen Chinese schrijver.
"Westerlingen kijken met ongelovige ogen naar China, ze worden verleid als een oude man voor een jong meisje. Iedereen beeft voor de Chinese almacht. Europa toont al zijn zwakheid. Het beseft niet dat het Chinese offensief zijn vrijheid en waarden bedreigt"
De Chinese ambassade in Tsjechië financiert nu een studie aan de Charles University, de meest prestigieuze van het land. Britse universiteiten zijn tegenwoordig grotendeels afhankelijk van Chinese studenten; een conservatieve schatting is dat hun gezamenlijke collegegeld op ongeveer €1,59 miljard uitkomt. Australië is nu nog afhankelijker, met 200.000 Chinese studenten. Als ze teruggaan naar China of als Chinese donaties niet meer naar deze faculteiten komen, verliezen ze ongeveer €3,63 miljard.
De 1.500 afdelingen van het Confucius Instituut die het Chinese regime in 140 landen heeft gevestigd, bieden taal- en "culturele" programma's aan. Volgens Matt Schrader, een Chinese analist bij de Alliance for Securing Democracy, zijn deze instituten echter "gereedschap voor propaganda". Afgelopen oktober ontzegde België het hoofd van het Confucius Instituut in Brussel, Xinning Song, de toegang nadat de veiligheidsdiensten hem hadden beschuldigd van spionage voor Peking.
In 2013, toen de Universiteit van Sydney een lezing van de Tibetaanse Dalai Lama op de campus tegenhield, zagen velen duidelijk de belangenverstrengeling van de universiteit met het eerder goedgekeurde evenement en de Chinese belangen en diens lobbyactiviteiten om het te stoppen. Onderwerpen als de onafhankelijkheid van Tibet, Taiwan of de dissidente Nobelprijswinnaar Liu Xiaobo zijn taboe.
Volgens een Bloomberg-rapport infiltreert China ook in het politieke landschap van Europa door politieke partijen te steunen en politici uit te nodigen in China. President Xi nam zijn ideologische strijd mee naar het buitenland en schonk zelfs een standbeeld van Karl Marx aan diens Duitse geboorteplaats Trier op de 200ste verjaardag van Marx 'geboorte.
Het is niet verwonderlijk dat Peking in zijn eigen voordeel gebruik maakt van westerse multilaterale instellingen. Zoals Michael Collins in een rapport voor de Council on Foreign Relations heeft uiteengezet, heeft Beijing zijn aanwezigheid in de Wereldgezondheidsorganisatie uitgebreid. "De bijdragen van China aan de Wereldgezondheidsorganisatie zijn sinds 2014 met 52% gegroeid tot ongeveer €78 miljoen", stelt Collins.
"Dit is grotendeels te danken aan de stijging van de geschatte bijdragen van China, die zijn gebaseerd op de economische ontwikkeling en bevolking van een land. China heeft ook de vrijwillige bijdragen licht verhoogd van €7,8 miljoen in 2014 tot ongeveer €9,2 miljoen dollar in 2019".
Net als de voormalige Sovjet-Unie lijkt China nu een gigantisch controleapparaat te bouwen. Ze noemen het de "internetpolitie". Stel je de vroegere geheime politie van Oost-Duitsland voor, de Stasi, met het meest geavanceerde bewakingssysteem ter wereld: dit is China in 2020.
Communistische dictaturen volgen altijd hetzelfde script. De Sovjet-schrijver Boris Pasternak ontving de Nobelprijs voor literatuur, maar het communistische regime belette hem deze te ontvangen. In China ontving literair criticus, schrijver, dichter en mensenrechtenactivist Liu Xiaobo de Nobelprijs voor de vrede, maar hij heeft deze nooit kunnen ontvangen: hij stierf onder bewaking in een Chinees ziekenhuis. De Sovjet-Unie had net als China kampen met dwangarbeid. De Chinese dissident Harry Wu, die 19 jaar in de gevangenis heeft gezeten, vergeleek de Chinese kampen (laogai) met de Sovjet-goelag en de nazi-concentratiekampen.
In de Sovjet-Unie werden schrijvers, politici, generaals en artsen die onder Stalin het zwijgen opgelegd en geëxecuteerd werden, later door de Sovjetleiders, na de dood van Stalin, 'gerehabiliteerd'. De Chinese Communistische Partij heeft Dr. Li Wenliang, die waarschuwde voor de uitbraak van het coronavirus, zojuist "vrijgesproken". Hij was beschuldigd van "het doen van valse uitspraken en het verstoren van de sociale orde", vervolgens gedwongen deze te herroepen en kort daarna, op 33-jarige leeftijd, stierf hij aan de ziekte. Het is een schandelijke poging van de Chinese functionarissen om hun eigen imago op te schonen.
In een column vorige week voor het Spaanse dagblad El Pais schreef de Nobelprijswinnaar Mario Vargas Llosa over Coronavirus:
'Niemand lijkt te waarschuwen dat niets van dit alles in de wereld had kunnen gebeuren als de Volksrepubliek China een vrij en democratisch land was geweest in plaats van een dictatuur'.
Vargas Llosa vergeleek vervolgens de epidemie-uitbraak met de Russische ramp in Tsjernobyl tijdens het Sovjettijdperk. Beide dictaturen hebben de informatie over de crises gecensureerd en verzwegen. Het regime van Peking noemde Vargas Llosa niet alleen 'onverantwoordelijk', maar verbood zijn boeken ook van Chinese e-bookplatforms. Vargas Llosa heeft westerse 'dwazen' gewaarschuwd China niet te geloven, 'de vrije markt met een politieke dictatuur', en dat 'wat er met het coronavirus gebeurde de ogen van een blinde zou moeten openen'.
Het risico is nu dat, in plaats van Tsjernobyl dat ten dele tot de ondergang van de Sovjet-Unie leidde, het communistische regime van China versterkt uit de crisis komt - vooral als het Amerikaanse volk in november, vanwege de coronaviruscrisis, de eerste president in 40 jaar die China openlijk uitdaagde, niet ondersteunt.
De westerse droom van een 'wedergeboorte van de Chinese natie' is nu uitgegroeid tot een geglobaliseerde nachtmerrie. Honderden miljoenen over de hele wereld zitten in lockdown; duizenden zijn dood; de economieën van westerse landen zijn verlamd en sommige staan op instorten. Lege winkels en straten zijn gemeengoed.
Dit is misschien wat analisten "het einde van de liberale orde" noemen. De communisten van China zijn tegenwoordig kapitalistischer dan marxistisch, althans op staatsniveau. President Xi heeft het 'marktleninisme' aangenomen - een staatseconomie vermengd met een 'angstaanjagende vorm van totalitarisme'. Het Westen moet wakker geschud worden voor de dubbelhartigheid van China.
Giulio Meotti, cultureel redacteur van Il Foglio, is een Italiaanse journalist en auteur.