 De Europese Unie heeft toegegeven aan de druk van China om een rapport af te zwakken over de Chinese inspanningen om de schuld voor de coronaviruspandemie af te schuiven. Ambtenaren in Peking dreigden naar verluidt de export van medische benodigdheden naar Europa te blokkeren als het rapport in zijn oorspronkelijke vorm zou worden gepubliceerd. Afgebeeld: de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi op het hoofdkantoor van de EU in Brussel, op 17 december 2019. (Foto door John Thys / AFP via Getty Images) |
De Europese Unie heeft toegegeven aan de druk van China om een rapport af te zwakken over de Chinese inspanningen om de schuld voor de coronaviruspandemie af te schuiven. Ambtenaren in Peking dreigden naar verluidt de export van medische benodigdheden naar Europa te blokkeren als het rapport in zijn oorspronkelijke vorm zou worden gepubliceerd.
De onthullingen vallen samen met een wereldwijde agressieve desinformatiecampagne gevoerd door Chinese diplomaten -beschreven als een soort "Wolf Warrior" diplomatie, genoemd naar een Chinese nationalistische actiefilmserie- gericht op het verdraaien van de oorsprong van het coronavirus.
Chinese gezanten zijn bijzonder agressief op Twitter, waar ze westerse journalisten, wetgevers en denktankwetenschappers aanvallen, intimideren en het zwijgen opleggen - in feite iedereen die de officiële versie van China tegenspreekt.
Het afgelopen jaar hebben volgens het persbureau Reuters meer dan 60 Chinese diplomaten en diplomatieke missies Twitter- of Facebook-accounts opgezet, hoewel beide platforms in China zijn verboden, en hebben ze deze media gebruikt om de critici van Peking over de hele wereld aan te vallen.
Op 21 april meldde het in Brussel gevestigde nieuwscentrum Politico Europe dat het vooraf een kopie had ontvangen van een EU-rapport over Chinese en Russische desinformatie-activiteiten in verband met het coronavirus (Covid-19). Het rapport, dat de EU diezelfde dag van plan was te publiceren, bevatte de volgende paragraaf:
"China is doorgegaan met het voeren van een wereldwijde desinformatiecampagne om de schuld voor het uitbreken van de pandemie af te schuiven en zijn internationale imago te verbeteren. Zowel openlijke als geheime tactieken zijn waargenomen."
Chinese functionarissen namen snel contact op met de vertegenwoordigers van de Europese Unie in Peking om te proberen het rapport in de kiem te smoren, aldus de New York Times, dat ook een originele versie ontving.
De Dienst voor extern optreden van de EU publiceerde uiteindelijk het rapport - Covid-19 Desinformatie - op 24 april, maar de taal over China werd sterk afgezwakt. The New York Times legt uit:
"Het oorspronkelijke rapport citeerde de inspanningen van Peking om vermeldingen van de oorsprong van het virus in China in te perken, onder meer door de Verenigde Staten de schuld te geven voor de internationale verspreiding van de ziekte. Het merkte op dat Peking Frankrijk had bekritiseerd omdat het traag reageerde op de pandemie en een valse beschuldiging had geuit dat Franse politici racistische opmerkingen gebruikten jegens het hoofd van de Wereldgezondheidsorganisatie...
"Maar China ondernam snel actie om de publicatie van het document te blokkeren, en de Europese Unie trok zich terug. Het rapport stond op het punt te worden gepubliceerd, totdat hoge functionarissen de opdracht gaven om de taal te verzachten ...
"De zin over de 'wereldwijde desinformatiecampagne' van China werd geschrapt, evenals elke vermelding van het geschil tussen China en Frankrijk. Ook andere taal werd afgezwakt ..."
Onder druk van Chinese functionarissen kwam Esther Osorio, een communicatieadviseur van Josep Borrell, het hoofd van de diplomatieke dienst van de EU, persoonlijk tussenbeide om de publicatie van het eerste rapport uit te stellen. The New York Times schreef:
"Mevrouw Osorio, de assistent van de heer Borrell, vroeg analisten om het document te herzien om zo minder expliciet te focussen op China en Rusland om beschuldigingen van vooringenomenheid te voorkomen, volgens een e-mail en interviews. Ze vroeg analisten om onderscheid te maken tussen het pushen van desinformatie en agressief pushen van een verhaallijn, en om elk te documenteren 'aangezien CN al verhaal kwam halen' – CN is een afkorting voor China. "
De EU hoopte naar verluidt een betere behandeling te krijgen voor Europese bedrijven in China. Op 25 april onthulde de South China Morning Post, die ook een kopie van het oorspronkelijke rapport ontving, dat Beijing had gedreigd medische leveringen aan Europa achter te houden als de sectie over China niet zou worden verwijderd.
De Indiase geopolitieke analist Brahma Chellaney vatte de bredere implicaties van het optreden van de EU samen:
"EU censureert haar eigen rapport onder druk van China. Door de verwijzingen naar de pandemie-gerelateerde 'desinformatiecampagne' van China te verwijderen verzwakte de EU het rapport. De EU blijft een zwakke schakel bij het opbouwen van een eenheid van democratieën tegen het gespierde autoritarisme van China. "
Ondertussen hebben Chinese diplomaten over de hele wereld, onder leiding van minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi, uitgehaald naar regeringen en individuen die naar hun mening China hebben beledigd. Sommige analisten zeggen dat dit de groeiende invloed van China op internationale aangelegenheden weerspiegelt. 'China wil dat andere landen weten wie de baas is', schreef de Chinese-analist Bethany Allen-Ebrahimian.
Andere analisten stellen dat de onverzettelijkheid van China de kwetsbaarheid van de Chinese Communistische Partij weerspiegelt en dat de Chinese president Xi Jinping het nationalisme voedt om zijn controle te consolideren te midden van toenemende binnenlandse woede over zijn verkeerde behandeling van de coronaviruscrisis. 'Alle regeringen maken zich zorgen over hoe ze deze plaag zullen overleven, maar voor een autoritaire regering met één partij zijn de angsten existentieel', aldus Kevin Libin, columnist en hoofdredacteur van de Canadese National Post.
In ieder geval hebben Chinese tactieken van het onder druk zetten soms gewerkt, zoals met de Europese Unie en de Filippijnen. Bij anderen is dit druk zetten door China spectaculair mislukt.
Op 15 april publiceerde de populairste krant van Duitsland, Bild, een artikel met de titel "Wat China ons tot nu toe verschuldigd is", waarin werd gesuggereerd dat China aan Duitsland € 150 miljard zou moeten betalen om de schade van de coronaviruspandemie te herstellen. Het artikel bevatte een gespecificeerde lijst van economische schade, waaronder € 50 miljard voor verliezen aan kleine bedrijven en € 24 miljard voor verloren toerisme.
De Chinese ambassade in Berlijn reageerde door Bild te beschuldigen van racisme. In een brief schreef ambassadewoordvoerder Tao Lili:
'Uw rapport mist niet alleen essentiële feiten en precieze tijdlijnen, maar ook een minimum aan journalistieke wederhoor en eerlijkheid. Door het krantenartikel van vandaag, worden nationalisme, vooroordelen, xenofobie en vijandigheid tegen China gevoed. Het doet geen recht aan de traditionele vriendschap tussen onze twee volken of een serieus begrip van de journalistiek. Tegen deze achtergrond vraag ik me af, waar komt in uw redactie de afkeer van ons volk en onze staat vandaan? "
In plaats van zich te verschuilen en te onderwerpen, reageerde Bild's hoofdredacteur, Julian Reichelt, met een eigen brief: "U brengt de hele wereld in gevaar." Het werd in het Duits en Engels gepubliceerd en rechtstreeks aan president Xi Jinping gericht. Reichelt schrijft:
"U regeert door surveillance. Zonder surveillance zou u geen president zijn. U houdt alles in de gaten, elke burger, maar u weigert de verziekte veemarkten in uw land te controleren.
"U sluit elke krant en website die kritiek heeft op uw beleid, maar niet de kraampjes waar vleermuissoep wordt verkocht. U houdt niet alleen uw volk in de gaten, u brengt hen in gevaar - en daarmee ook de rest van de wereld.
"Surveillance staat gelijk een het ontkennen van vrijheid. En een natie die niet vrij is, is niet creatief. Een natie die niet innovatief is, vindt niets uit. Daarom hebt u van uw land de wereldkampioen in diefstal van intellectueel eigendom gemaakt.
"China verrijkt zichzelf met de uitvindingen van anderen, in plaats van zelf uit te vinden. De reden waarom China niet innoveert en uitvindt, is dat u de jongeren in uw land niet vrij laat denken. China's grootste exportsucces (dat niemand wilde hebben, maar dat toch de wereld rond is gegaan) is Corona ....
"U heeft een raadselachtig, ondoorzichtig China gecreëerd. Vóór Corona stond China bekend als een politiestaatstaat. Nu staat China bekend als een politiestaat die de wereld besmet met een dodelijke ziekte. Dat is uw politieke erfenis.
"Uw ambassade vertelt me dat ik de 'traditionele vriendschap van onze volkeren' niet naleef. Ik neem aan dat u het een geweldige 'vriendschap' vindt als u nu vrijgevig maskers de wereld rond stuurt. Dit is geen vriendschap, ik zou het imperialisme noemen dat verborgen is achter een glimlach - een Trojaans paard.
"U bent van plan China te versterken door een plaag die u heeft geëxporteerd. U zult niet slagen. Corona zal vroeg of laat uw politieke einde zijn.'
Andere recente voorbeelden van inspanningen van Chinese diplomaten om degenen die de Chinese regering uitdagen in het buitenland te intimideren en het zwijgen op te leggen, zijn:
Australië
Op 23 april riep de Australische premier Scott Morrison alle landen die lid zijn van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op om een onafhankelijk onderzoek naar de coronaviruspandemie te steunen. Hij zei dat alle leden van de WHO verplicht zouden moeten zijn om deel te nemen aan een evaluatie en voegde eraan toe dat Australië tijdens de WHO-vergadering van 17 mei aandringt op het onderzoek.
De woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, Geng Shuang, antwoordde: "Het zogenaamde onafhankelijke onderzoek dat door Australië wordt voorgesteld, is in feite politieke manipulatie. We raden Australië aan zijn ideologische vooroordelen op te geven."
Brazilië
De Chinese ambassadeur in Brazilië, Yang Wanming, deelde een tweet, die later werd verwijderd, waarin de familie van president Jair Bolsonaro een "enorm vergif" werd genoemd, nadat zijn zoon Eduardo de "Chinese dictatuur" de schuld gaf van de pandemie van het coronavirus. De tweet werd terechtgewezen door de Braziliaanse minister van Buitenlandse Zaken Ernesto Araújo, die zei dat de tweet ongepast was voor een ambassadeur.
Canada
Op 19 april hekelde de Chinese ambassade in Ottawa het Macdonald-Laurier Institute (MLI), een vooraanstaande Canadese denktank, nadat het een open brief had gepubliceerd waarin de Chinese autoriteiten werden beschuldigd de pandemie in de doofpot te stoppen. De Chinese ambassade schreef:
"Onlangs publiceerde het Macdonald-Laurier Instituut de zogenaamde open brief, waarin ten onrechte werd beweerd dat de wortels van de pandemie liggen in een Chinese poging dit in de doofpot te stoppen. Dit is kwaadaardige laster, een aanval op de Communistische Partij van China en de Chinese regering, en een ernstige bemoeienis met de binnenlandse aangelegenheden van China. China spreekt haar sterke oppositie uit tegen dergelijke acties van het MLI ... We dringen er bij het MLI op aan zich te houden aan de beroepsethiek, zich te concentreren op het werk dat een denktank moet doen en zich te onthouden van het politiseren van het onderzoekswerk en het opgeven van anti-Chinese onzin. "
Een geleerde van het MLI, Kaveh Shahrooz, tweette:
"De Chinese ambassade in Canada heeft een verklaring afgelegd waarin ze het @MLInstitute aanvalt, waar ik dienst doe als Senior Onderzoeker. We zijn een doorn in het oog van regeringen zoals die van China, Iran en Rusland. Ik ben enorm trots op dit feit. "
Een andere MLI-geleerde, Shuvaloy Majumdar, tweette:
"Ik wil de ambassade van de Volksrepubliek China in Ottawa feliciteren met haar hulp om meer aandacht te vragen voor de intimidatie van de Communistische Partij tegen haar eigen volk en haar voortdurende misbruik in het buitenland."
De Canadese regering zwijgt over de kwestie. Charles Burton, een senior onderzoeker en China-expert bij het MLI, zei dat het stilzwijgen van Ottawa Beijing alleen maar zal aanmoedigen om verdere pogingen te ondernemen om de vrije meningsuiting in Canada te onderdrukken:
'Je zou verwachten dat de regering van Canada een dergelijke verklaring met de Chinese ambassade zou bespreken. Het is duidelijk een poging om de vrijheid van meningsuiting van een Canadese denktank te belemmeren en aantijgingen te maken tegen de denktank die duidelijk geen enkele basis hebben.'
Op 19 april tweette Jason Kenney, de premier van deelstaat Alberta:
"Ik was geschokt toen ik hoorde dat mijn oude vriend Martin Lee, oprichter van de Hong Kong Democratic Party, vandaag is gearresteerd samen met veel van de meest prominente burgers van #HongKong. Martin is dé man van staat van de Hongkongse democratie. Ik hoop op zijn onmiddellijke vrijlating."
Het Chinese consulaat-generaal in Calgary reageerde:
"De premier van Alberta reageerde op Twitter op de legale arrestatie van een relschopper tegen China door de Hongkongse politie. Niemand staat boven de wet. Het negeren van de feiten en openlijk pleiten voor relschoppers kan de rechtsstaat slechts ondermijnen, en dit is niet in het belang van Canada. We dringen er bij lokale politici op aan zich te houden aan de basisnormen voor internationale betrekkingen, de wetshandhaving van de Speciale bestuurlijke regio van Hongkong te respecteren en onmiddellijk te stoppen met inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van China."
Kenney antwoordde:
"Ik erken dat Alberta geen buitenlands beleid heeft en ik onderneem geen buitenlands beleid op eigen houtje, maar ik zeg gewoon dat als een persoonlijke vriend van mij wordt gearresteerd als politieke gevangene, ik niet met een gerust geweten kan zwijgen."
Toen China in 1997 van de Britten de soevereiniteit over Hong Kong herwon, stemde Peking ermee in om Hong Kong tot 2047 te laten genieten van zijn vrijheden, in een regeling die bekend staat als "één land, twee systemen".
Op 14 april publiceerde The Globe and Mail, de meest gelezen krant in Canada, een opinieartikel met de titel: "De cultuur van corruptie en repressie van de Chinese Communistische Partij heeft wereldwijd levens gekost". Het artikel beschuldigde de Communistische Partij van China (CPC) van het verbergen, vernietigen, vervalsen, fabriceren, onderdrukken, verkeerd voorstellen van informatie over de epidemie; om afwijkende meningen de mond te snoeren en te criminaliseren; en van verdwijnende klokkenluiders, 'die allemaal de omvang van criminaliteit en corruptie in de partij weerspiegelen'. Het artikel riep de internationale gemeenschap op om de Chinese autoriteiten verantwoordelijk te houden voor hun rol bij het creëren van "een van de grootste humanitaire crises in de geschiedenis".
De Chinese ambassade in Ottawa antwoordde dat het artikel "vol haat en vooroordeel" was tegen de Communistische Partij van China (CPC):
"Hoe kan iemand aansprakelijkheid hierbij betrekken? Het 'politieke virus' van stigmatiseren is gevaarlijker dan de ziekte zelf. Degenen die de CPC de 'crimineel' noemen, bekijken China met ideologische vooroordelen, en de 'politieke motivering' daarachter is twijfelachtig.
"We raden die personen aan om zich te concentreren op hun binnenlandse inspanningen op het gebied van preventie en bestrijding van epidemieën. De schuld verschuiven zal niet helpen de epidemie thuis te verzachten, noch zal het de internationale samenwerking helpen bij het voorkomen en beheersen van de pandemie."
Op 1 april publiceerde The Globe and Mail een opinieartikel: "Waarom zouden we China's officiële COVID-19-nummers vertrouwen?" Het vroeg:
"Het eerste instinct van de Chinese regering is altijd geweest om de feiten te verbergen, vooral als deze haar eigen falen onthult, dus waarom zou iemand de gegevens die nu uit China komen over COVID-19 geloven? ... De communistische regering dankt haar legitimiteit aan het overtuigen van Chinese burgers dat het hun werk beter doet dan democratisch verkozen administraties. Daartoe heeft het de economische groeicijfers van het land al lang opgeblazen en de broeikasgasemissies te laag gerapporteerd. Waarom zou iemand verwachten dat het eerlijk is over zijn eigen COVID-19-epidemie? "
De Chinese ambassade in Ottawa antwoordde:
"Het artikel is van mening dat de Verenigde Staten een democratische staat zijn en China een door de communistische regering geleid land, wat leidt tot een belachelijke conclusie dat de gegevens van de VS transparanter zijn dan die van China ... Dit is een overduidelijke dubbele standaard. We dringen er bij The Globe and Mail op aan vooroordelen op te geven, feiten te respecteren en te stoppen met het maken van onverantwoordelijke opmerkingen over de inspanningen van China om COVID-19 te bestrijden. "
Frankrijk
Op 14 april riep de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian de Chinese ambassadeur in Frankrijk, Lu Shaye, op het matje om zijn ongenoegen te uiten over bepaalde recente opmerkingen van Chinese vertegenwoordigers in Frankrijk als onderdeel van de pandemie van het coronavirus. 'Sommige recente openbare verklaringen van vertegenwoordigers van de Chinese ambassade in Frankrijk zijn niet in overeenstemming met de kwaliteit van de bilaterale relatie tussen onze twee landen', zei hij.
In een reeks recente media-verklaringen beschuldigde Lu "een zekere Franse media" ervan het imago van China te besmeuren door middel van "leugens" over de rol in de huidige pandemie van het coronavirus. Deze media - die hij nooit noemde, maar die volgens hem de hele Franse pers lijken te vertegenwoordigen - hebben 'China bespot' in strijd met 'alle media-ethiek en de meest elementaire goede trouw' met een benadering die, in Lu's woorden, "grenst aan paranoia."
Lu sprak op 15 maart op het kabel-tv-kanaal Mandarin TV en beschuldigde de media ervan "propagandamethoden" te gebruiken om het publiek te "hersenspoelen". In verklaringen die op 14 en 29 februari op de website van de ambassade waren geplaatst, veroordeelde hij de "onverantwoordelijke" opmerkingen en "absurditeiten" die in de Franse media over China werden gezegd.
De secretaris-generaal van Reporters Without Borders (RSF), Christophe Deloire, zei:
"Deze 'les in journalistiek' voor de Franse pers is ongepast afkomstig van een vertegenwoordiger van de Volksrepubliek China, een land dat op de 177e plaats staat van de 180 landen in de World Press Freedom Index van RSF en een van 's werelds grootste gevangenbewaarders van journalisten. De censuur van Peking op de Chinese media had een zeer negatieve impact doordat de reactie van het regime aan het begin van de coronavirusepidemie werd vertraagd."
RSF voegde hier in een persbericht aan toe:
"De verklaringen van de ambassadeur weerspiegelen een beleid dat op het hoogste niveau van de Chinese regering is gecoördineerd en dat erop gericht is de internationale media-aandacht te beheersen, zoals RSF in 2019 aantoonde in een rapport getiteld 'China's Pursuit of a New World Media Order'."
Duitsland
Op 12 april meldde de krant Welt am Sonntag dat het uitgelekte documenten had ontvangen van het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken, waaruit bleek dat Chinese ambtenaren rechtstreeks contact hadden opgenomen met ambtenaren en werknemers van verschillende federale ministeries en hen vroegen "zich positief uit te drukken" over het Chinese handelen in de coronacrisis. Chinese functionarissen 'gebruikten ook besluitvormers uit de politieke omgeving, inclusief lobbyisten' om Chinese belangen in Duitsland en de politieke agenda van de Communistische Partij te promoten'. De Chinese ambassade in Berlijn antwoordde door Welt am Sonntag ervan te beschuldigen China "te willen belasteren en te besmeuren". 'Alle soorten stigmatisering van China moeten worden gestopt.'
India
De Chinese ambassadeur in India, Ji Rong, heeft herhaaldelijk uitgehaald naar Indiase functionarissen en media. Op 8 april tweette hij:
"Een zogenaamde klacht van bepaalde Indiase organisaties bij de UNHRC om China te vragen de verliezen te compenseren die worden veroorzaakt door #COVID19 is belachelijke en aandachttrekkende onzin. In deze moeilijke tijd moeten we samenwerken in plaats van anderen te stigmatiseren en de schuld te verschuiven."
Op 10 april tweette Ji:
"Het is betreurenswaardig dat sommige Indiase media artikelen gepubliceerd hebben waarin #COVID19 opnieuw wordt aangeduid als 'Wuhan Virus', 'Chinees Virus'. Het is duidelijk dat de internationale gemeenschap het erover eens is dat een virus niet mag worden gekoppeld aan een specifiek land, regio of etnische groep. Dergelijke stigmatisering is onaanvaardbaar. "
Filippijnen
Op 29 maart verontschuldigde het ministerie van Volksgezondheid zich voor opmerkingen die het een dag eerder had gemaakt dat twee partijen door China geleverde coronavirus-testkits ondermaats waren. Ondersecretaris voor Gezondheid Maria Rosario Vergeire had gezegd dat kits gemaakt door de Chinese fabrikanten BGI Group en Sansure Biotech slechts 40% nauwkeurig waren bij het diagnosticeren van Covid-19 en dat sommigen van hen zouden moeten worden weggegooid. De Chinese ambassade in Manilla tweette:
'De Chinese ambassade verwerpt krachtig alle onverantwoordelijke opmerkingen en pogingen om onze samenwerking op dit gebied te ondermijnen.'
Zweden
Op 18 januari riep de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Ann Linde de Chinese ambassadeur in Zweden, Gui Congyou, op het matje, nadat hij de Zweedse media-opstelling naar China toe had vergeleken met een lichtgewicht bokser die "een vete uitlokt" met een zwaargewicht. Congyou, die bekend staat om zijn grove taal, vertelde de staatsomroep SVT dat de "frequente valse aanvallen op de Chinese Communistische Partij en de Chinese regering door enkele Zweedse media" vergelijkbaar waren met een lichtgewicht vedergewicht bokser van 48 kg die het opneemt tegen een bokser bijna tweemaal zo groot:
"De 86 kg bokser, uit goede wil om de lichtgewicht bokser te beschermen, raadt hem aan om weg te gaan en zich met zijn eigen zaken te bemoeien, maar deze weigert te luisteren en breekt zelfs in het huis van de zwaargewicht bokser in. Welke keuze verwacht je dat de zwaargewicht bokser heeft? "
Utgivarna, een groep die de Zweedse private en publieke media vertegenwoordigt, zei in een verklaring:
"Keer op keer heeft de Chinese ambassadeur Gui Congyou geprobeerd de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting gegarandeerd door de Zweedse grondwet te ondermijnen met valse verklaringen en bedreigingen. Het is onaanvaardbaar dat 's werelds grootste dictatuur vrije en onafhankelijke journalistiek probeert te voorkomen in een democratie als Zweden. Deze herhaalde aanvallen moeten onmiddellijk worden gestaakt.'
Venezuela
Op 18 maart plaatste de Chinese ambassade in Venezuela een boze 'verklaring' bestaande uit 17 tweets nadat niet-geïdentificeerde Venezolaanse wetgevers het coronavirus het 'Chinese coronavirus' of het 'Wuhan Coronavirus' noemden. De Chinese ambassade zei dat de wetgevers getroffen waren door een 'politiek virus' en adviseerden dat ze 'hulp zoeken'. Een eerste stap, zo luidde de tweet, zou zijn dat ze 'een masker opdoen en hun mond houden'.
Soeren Kern is een Senior Onderzoeker bij het in New York gevestigde Gatestone Institute.