De nucleaire deal met Iran beleeft haar eerste verjaardag, maar lijkt niet een kalmerend effect gehad te hebben op het Midden-Oosten. De Iraniërs lijken bezig te zijn hun interventie te verdiepen in het Israëlisch-Palestijns conflict in het algemeen en de interne Palestijnse zaken in het bijzonder.
Deze interventie is een uitbreiding van de voortdurende inspanningen van Iran om haar invloed uit te breiden in de Arabische en islamitische landen, met inbegrip van Irak, Jemen, Syrië en Libanon en sommige Golfstaten. De nucleaire deal tussen Teheran en de wereldmachten heeft de Iraniërs niet gestopt van het verder te gaan met hun globale plan voor het exporteren van hun "islamitische revolutie". Integendeel, de algemene mening onder de Arabieren en moslims is dat in de nasleep van de nucleaire deal, Iran haar inspanningen versneld heeft om haar invloed te verspreiden.
Iran heeft een directe en indirecte aanwezigheid in Irak, Syrië, Jemen en Libanon, wat enige internationale aandacht heeft getrokken, maar haar acties in de Palestijnse gebieden worden nog steeds genegeerd door de wereld.
Dat Iran financiële en militaire steun biedt aan Palestijnse groeperingen als Hamas en Islamitische Jihad is nooit een geheim geweest. In feite hebben zowel de Iraniërs als de radicale Palestijnse groeperingen hun trots geuit over hun betrekkingen.
Iran voorziet in het geld voor deze groepen, omdat zij hun wens delen om Israël te elimineren en door een islamitisch rijk te vervangen. Net als Hezbollah in Libanon en de Houthis in Jemen, hebben Hamas en de Islamitische Jihad ingestemd met de rol als vazal van Teheran en als aanjagers in het Israëlisch-Palestijnse conflict.
 Iran voorziet in het geld voor deze groepen, omdat zij hun wens delen om Israël te elimineren en door een islamitisch rijk te vervangen. Betrekkingen tussen Iran en Hamas strandden een paar jaar terug, toen de Hamas-leiders de ondersteuning weigerden van de door Iran gesteunde Syrische dictator, Bashar Assad. Hierboven afgebeeld: Hamas leider Khaled Mashaal (links) overlegt met de Iraanse "Opperste leider" Ali Khamenei in 2010. (Afbeeldingsbron: Kantoor van de Opperste Leider) |
Maar marionetten moeten marionetten blijven. Iran wordt vervelend wanneer de dummies niet volgens de regels spelen. Dit is precies wat er gebeurde met de Hamas en de Islamitische Jihad.
Betrekkingen tussen Iran en Hamas strandden een paar jaar terug over de crisis in Syrië. Bij het tarten van hun meesters in Teheran, weigerden Hamas-leiders hun steun te verklaren aan de door Iran gesteunde Syrische dictator, Bashar Assad. De dingen tussen Iran en Hamas gaan sindsdien vrij slecht.
Ten eerste heeft de regering van Assad de Hamas-kantoren in Damascus gesloten. Ten tweede verdreef Assad de Hamas-leiders uit Syrië. Ten derde schortte Iran de financiële en militaire steun aan Hamas op en verzwaarde verder de financiële crisis waar de in Gaza gevestigde islamistische beweging al mee geconfronteerd werd.
Islamitische Jihad was de volgende. Toen de Iraanse mullahs wakker werden op een ochtend beseften ze dat de Islamitische Jihad-leiders een beetje ontrouw waren geweest. Sommige van de Islamitische Jihad-leiders flirtten met Irans soennitische rivalen in Saoedi-Arabië en andere Golf-landen. Erger nog, de Iraniërs ontdekt dat de Islamitische Jihad nog steeds nauw samenwerkte met hun voormalige bondgenoten in de Gazastrook, Hamas.
Iran had hoge verwachtingen van de Islamitische Jihad door Hamas te vervangen als Teherans lieveling en grote vazal in de Palestijnse arena. Maar hier werkten de Islamitische Jihad-leiders en -activisten samen met hun cohorten in Hamas, in een duidelijke minachting voor Papa Iran.
De mullahs verloren niet veel tijd. Verontwaardigd door de schijnbare ontrouw van de Islamitische Jihad, lanceerde Iran zijn eigen terreurgroep binnen in de Gazastrook: Al-Sabireen (The Patient Ones - de Geduldigen). Deze groep, die momenteel uit verschillende honderden ontevreden ex-Hamas- en ex-Islamitische Jihad-leden bestaat, was bedoeld als vervanging van de Islamitische Jihad op dezelfde manier als de Islamitische Jihad moest dienen als vervanging van Hamas in de Gazastrook - conform de Iraanse regeling.
Kijk en zie: het is moeilijk om de dingen recht te krijgen met Iran. Al-Sabireen is er ook niet in geslaagd om de meesters in Teheran te behagen en kan het ook niet "leveren". Palestijnse bronnen in de Gazastrook zeggen dat Iran een investering heeft gerealiseerd in Al-Sabireen die niet de moeite waard is geweest, omdat de groep niet kundig was in het verrichten van iets "dramatisch" in de afgelopen twee jaar. Iets "dramatisch" betekent voor de bronnen dat Al-Sabireen zich nooit als een ernstig uitdager ontpopt heeft voor Hamas en Islamitische Jihad, en er niet in geslaagd is om voldoende Israëli's te doden.
Zo is Iran teruggegaan naar haar voormalige bedpartner, de Islamitische Jihad.
Tot nu toe is Iran niet volledig bereid om Hamas terug te nemen onder haar vleugels. Hamas is voor de Iraniërs een "verraderlijke" beweging, dankzij haar periodieke tijdelijk wapenstilstanden met Israël. De Iraanse leiders willen dat de Hamas de Joden dagelijks doden, zonder pauze. Ironisch genoeg is Hamas ook "gematigder" geworden voor de Iraanse leiders, omdat het niet voldoende doet om de Joden uit de regio te verdrijven.
Dat laat Iran achter met de Islamitische Jihad.
In een verrassende stap waren de Iraniërs deze week gastheer voor de Islamitische Jihad-leider Ramadan Shalah en hoge ambtenaren van zijn organisatie, in een hernieuwde poging om de Islamitische Jihad-rol als de grote marionet van Teheran in de Gazastrook te doen herleven. Islamitische Jihad-ambtenaren zeiden dat het bezoek heeft geleid tot de hervatting van Iraanse financiële steun aan hun berooide organisatie. Als gevolg van de kloof tussen de Islamitische Jihad en Iran wordt door de Iraniërs gezegd dat ze bijna 90% van hun financiële steun aan de Palestijnse terreurorganisatie zouden hebben afgesneden.
Sommige Palestijnen, zoals de politieke analist Hamadeh Fara'neh, zien de toenadering tussen Iran en de Islamitische Jihad als een reactie op de opwarming van de betrekkingen tussen Hamas en Turkije. De Iraniërs, zo betoogde hij, zijn ongelukkig met de recente rapporten die suggereerden dat Turkije fungeerde als bemiddelaar tussen Hamas en Israël.
Andere Palestijnen geloven dat Irans echte doel is het verenigen van de Islamitische Jihad en Al-Sabireen, zodat zij een echt en realistisch alternatief zouden worden voor Hamas in de Gazastrook.
Wat de intenties van Iran ook kunnen zijn, een ding is duidelijk: de Iraniërs profiteren van de nucleaire deal om verder te gaan met hun inspanningen om hun invloed op sommige Arabische en islamitische landen uit te breiden. Iran toont ook dat het erg gebrand blijft om een rol te spelen in het Israëlisch-Palestijnse conflict - één die de radicale groeperingen versterkt die bezig zijn met de vernietiging van Israël en dezelfde waarden delen als de terreurgroep Islamitische Staat.
Irans nieuwste verhouding met Islamitische Jihad is nog een andere poging door de mullahs om hun infiltratie te verdiepen in de Palestijnse arena door een terreurgroep te ondersteunen die streeft naar Israëls nederlaag. Voor nu lijkt het dat de Hamas-regeling werkt, grotendeels dankzij de apathie van de internationale gemeenschap, waar velen geloven dat Iran door de nucleaire deal geen klauwen meer heeft.
Maar meer groepsleiders van de Palestijnse terreur kunnen binnenkort een "pelgrimage" naar hun meesters in Teheran gaan uitvoeren. Als dit opkomt, trekken de Iraniërs zelf aan de touwtjes in een Palestijnse staat die in de regio is gecreëerd. Hun uiteindelijke taak, immers, is het gebruik van deze staat als een lanceerplatform om Israël te vernietigen. En de Iraniërs zijn bereid om een Palestijnse groep te financieren en te bewapenen die bereid is om te helpen dit doel te bereiken.
Khaled Abu Toameh is een award-winnende journalist, gevestigd in Jeruzalem.