De Palestijnse islamistische beweging Hamas, die momenteel haar 29e verjaardag viert sinds oprichting, mist geen gelegenheid om deze vermelde redenen voor het bestaan uit te zenden: het voeren van de jihad (heilige oorlog) met het oog op haar doelstelling om Israël te vernietigen. Degenen die beweren dat Hamas zich in de richting van pragmatisme en matiging beweegt, mogen hier nota van nemen.
Vorige week kwamen tienduizenden Palestijnen de straten op in de Gazastrook om deel te nemen aan demonstraties bij de herdenking van de oprichting van Hamas. Evenals in voorgaande jaren werden de demonstraties gehouden onder het motto van "jihad en gewapend verzet" ter bevrijding van heel Palestina, vanaf de Jordaan tot aan de Middellandse Zee toe. Een ander bericht dat luid en duidelijk uit de rally's voortkwam, is: Hamas zal nooit erkennen dat Israël het recht heeft om te bestaan.
Dit jaar dienden de demonstraties opnieuw als een herinnering aan de enorme populariteit dat Hamas blijft genieten onder de Palestijnen - niet alleen in de Gazastrook, maar ook op de Westelijke Jordaanoever, waar de aanhangers van deze islamitische beweging onlangs deze gelegenheid hebben gevierd, maar dan op kleinere schaal en bescheidener, uit angst voor de Palestijnse Autoriteit (PA) en de Israëlische veiligheidstroepen.
Khalil Al-Haya, een hoge ambtenaar van Hamas, zei in een toespraak naar zijn aanhangers in de Gazastrook dat zijn beweging een strategie heeft uitgezet, namelijk het voortzetten van de strijd ter eliminatie van Israël. "Wij zullen Israël niet erkennen, omdat het onvermijdelijk weg zal gaan," zo verklaarde hij.
"En wij zullen onze optie niet terugtrekken van een gewapende strijd ter bevrijding van heel Palestina. Sinds haar oprichting is Hamas geweest - en zal blijven - een Palestijnse islamitische nationale verzetsbeweging wiens doel het is om heel Palestina te bevrijden in de confrontatie met het Israëlische project. De bevrijding van de Gazastrook is slechts de eerste stap naar de bevrijding van Palestina - heel Palestina. Er is geen toekomst voor een Israëlische entiteit in ons vaderland."
Als Hamas-leiders over de "bevrijding" van de Gazastrook spreken, verwijzen ze naar de totale eenzijdige Israëlische terugtrekking uit dat gebied in 2005. Hamas en vele Palestijnen hebben nooit de volledige terugtrekking uit de Gazastrook gezien als een gebaar van de kant van Israël. Noch hebben ze ooit de terugtrekking beschouwd als een teken dat Israël niet langer ge?nteresseerd was in het controleren van het leven van bijna twee miljoen Palestijnen in de Gazastrook.
Integendeel, Hamas en vele Palestijnen blijven de Israëlische terugtrekking uit de Gazastrook zien als een teken van zwakte. Deze terugtrekking is het waardoor Hamas de Palestijnse parlementaire verkiezingen won in 2006, toen men het voordeel aanpakte voor het wegsturen van Israël uit de Gazastrook dankzij de zelfmoordaanslagen en raketten. Toentertijd zorgde de terugtrekking uit het land door Israël ervoor dat de Palestijnen stemden op Hamas. Het verklaart ook waarom veel Palestijnen Hamas blijven ondersteunen - omdat ze nog steeds geloven dat geweld de manier is om Israël te verslaan.
Vele Palestijnen zien de Israëlische concessies, gebaren en eenzijdige bewegingen als bewijs van de capitulatie, in plaats van ze te zien als positieve signalen die getuigen van Israëls vreedzame bedoelingen. Deze "concessies voor vrede" door Israël verhogen de verdere Palestijnse eetlust voor de lancering van gewapende aanvallen tegen Israël. Vandaag de dag zijn veel Palestijnen ervan overtuigd dat ze meer kunnen bereiken door aanvallen met steekpartijen, autorammen en schietpartijen, dan met Israël te zitten aan de onderhandelingstafel.
De in Qatar wonende Hamasleider Khaled Mashaal heeft de gedenkdag nogmaals aangegrepen om te herinneren aan de echte doelstellingen van zijn beweging. Sprekend bij het netwerk van Al-Jazeera TV, dat als een platform fungeert voor de organisatie van de Moslimbroederschap (Hamas is een afsplitsing van de Moslimbroederschap), zei Mashaal:
"We gaan voorwaarts met onze weerstand om ons nationale project te bereiken... We kijken uit naar de bevrijding van Palestina en de zuivering van de Al-Aqsa moskee om het te beschermen tegen verdeling en vernietiging. Wij streven ook naar de terugkeer van de vluchtelingen naar hun vaderland en de bevrijding van onze gevangenen uit de Israëlische gevangenissen."
Wanneer hij spreekt over de "zuivering" van de Al-Aqsa moskee, verwijst de Hamasleider naar de Joodse bezoeken aan de Tempelberg. Hamas en de Palestijnse Autoriteit hebben deze bezoeken gebruikt om hun volk tegen Israël op te zetten. Zij beweren dat de Joodse bezoekers de heilige plaats "ontheiligen" en er geen voet meer mogen zetten. Deze woorden weerspiegelen de woorden die worden gebruikt door President Mahmoud Abbas, die zei dat Palestijnen niet zullen toestaan dat de Joden de Al-Aqsa-moskee zullen "verontreinigen met hun smerige voeten" (hoewel geen enkele Jood zelf de moskee heeft betreden).
Mashaal, die in de afgelopen jaren als een koning heeft geleefd in Qatar (het land dat de belangrijkste beschermheer is van de Moslimbroederschap), ging verder met te benadrukken dat Hamas "niet haar strategie veranderd heeft voor de bevrijding van Palestina." Hij zei ook dat het "militaire werk de ruggengraat blijft van de bevrijding." Hamas, zo voegde hij eraan toe, "blijft geloven in de volledige bevrijding van Palestina en dat jihad en het verzet de enige middelen zijn tot het verdrijven van de bezetting en de bevrijding van Palestina en de gezegende Al-Aqsa-moskee." Volgens Mashaal blijft Hamas kijken naar de Arabische en islamitische landen, waaronder Iran, voor politieke, militaire en financiële steun aan de doelstelling van de vernietiging van Israël.
Hamas' gewapende vleugel, Ezaddin Al-Qassam, pochte dat 22 van zijn mannen zijn omgekomen sinds het begin van 2016, in de voorbereidingen van de volgende oorlog met Israël. De meeste van deze Hamas-mannen werden gedood toen de tunnels instortten waarin ze werkten. Hamas blijft nieuwe tunnels bouwen; en renoveren die werden vernietigd tijdens de laatste oorlog met Israël in 2014. Hamas zegt de tunnels in de toekomst te willen gebruiken voor het infiltreren in Israël om Israëlische burgers of soldaten te doden of te ontvoeren.
Ironisch is dat, terwijl Hamas ernaar streeft haar 24-uurs inspanningen uit te breiden voor de oorlog tegen Israël, haar leiders niet aarzelen om zich uit te beelden als slachtoffers, en te waarschuwen voor de vermeende Israëlische plannen voor het lanceren van een "nieuwe"agressie tegen de Palestijnen. Hamas is van mening dat Israël niet het recht heeft om zich te verdedigen tegen raketten en terreuraanslagen. Het is zelfs van mening dat Israëls zelfverdediging een "daad van terreur" is.
Neem bijvoorbeeld Hamas-woordvoerder Fawzi Barhoum met zijn recente beoordeling. Toen hij had uitgehaald naar de Amerikaanse steun aan Israël, zei Barhoum dat de Amerikaanse militaire en financiële steun aan Israël een "officiële steun vormt aan het terrorisme."
Dit is de feitelijke boodschap van Hamas aan de nieuwe Amerikaanse regering: stop ermee om Israël te steunen met wapens en geld omdat het ons doel belemmert om Israël te vernietigen. Een nog een ander signaal in de lopende voorbereidingen die Hamas doet voor een aanval op Israël, is de vorige week gehouden oefening met scherpe munitie in de noordelijke Gazastrook. De oefening was met o.a. een inval in het bevolkte gebied. Hamas zei dat de oefening de vrucht was van een 380 uren durende non-stop militaire opleiding van de "speciale eenheden."
De retoriek en de acties van Hamas laten geen ruimte meer over voor twijfels over haar bedoelingen. Negenentwintig jaar na haar oprichting blijft een uitdagend Hamas geloven dat Israël kan en moet worden vernietigd. De droom om Israël te elimineren is nog steeds levend aanwezig onder veel Palestijnen, zoals wel blijkt bij de Hamas-demonstratie met een massale opkomst.
Hamas en de Palestijnse Autoriteit zijn echter neven, die elkaar kussen bij de omgang met Israël. Als Hamas spreekt over een jihad tegen Israël is dat in overeenstemming met Abbas' toespraak op het 7e congres van Fatah dat twee weken geleden in Ramallah werd bijeengeroepen. "Wat er tot nu toe is bereikt, is een kleine jihad. En de grote jihad wacht nog steeds op ons," verklaarde Abbas.
Volgens Abbas' assistenten verwees de PA-President naar een ander type van jihad - één die betrekking heeft op zijn voortdurende inspanningen in de internationale arena, voor de de-legitimisering en isolering van Israël, om ze te dwingen tot vergaande concessies aan de Palestijnen. Abbas' diplomatieke oorlog tegen Israël begon enkele jaren geleden, met de inspanningen van de PA om toe te treden tot de internationale instellingen en de eenzijdige erkenning in de VN van een Palestijnse staat. Zijn ultieme doel is dat de internationale gemeenschap druk op Israël zal uitoefenen om volledig terug te gaan naar de pre-1967 lijnen. Abbas wil een Palestijnse staat instellen met de hulp van de internationale gemeenschap en niet door middel van rechtstreekse onderhandelingen met Israël. Hij is ervan overtuigd dat zijn "diplomatieke jihad" tegen Israël niet minder effectief zal zijn dan de jihad van Hamas door middel van het terrorisme.
Deze Abbas, die spreekt van een "kleine" en "grote" jihad, komt op een moment dat Abbas en Hamas in de hofmakerij-modus staan. Sommige rapporten hebben gesuggereerd dat Abbas onlangs verzoenende berichten stuurde naar Hamas in een nieuwe poging om te komen tot een eind aan het geschil tussen de twee partijen. Hij en Khaled Mashaal hebben regelmatig telefonisch contact gehad met het uiten van een verlangen tot een einde aan het conflict tussen hen. De verslagen hebben zelfs gesuggereerd dat de twee rivaliserende partijen aanstalten maken om in Doha misschien de besprekingen te hervatten van hun "verzoening" onder auspiciën van Qatar. Oktober vorig jaar ontmoette Abbas in Doha Mashaal en de andere Hamas-leider Ismail Haniyeh, als onderdeel van zijn toenadering tot de islamistische beweging. De vergadering vond plaats zoals werd gezegd in een hartelijke sfeer, en sommige Palestijnse politieke analisten wijzen op een opwarming van de betrekkingen tussen de twee partijen.
Echter, zelfs als Abbas erin slaagt om een verzoening met Hamas te verkrijgen, dan moet deze stap niet worden gezien als een teken van pragmatisme van de kant van de islamistische beweging. Onder geen beding zal Hamas afzien van haar beleid voor de vernietiging van Israël en de vervanging ervan door een islamitische staat. De woorden van de beweging op haar gedenkdag bieden het beste bewijs van dit voornemen. In hun voordeel zouden de Hamas-leiders niets zijn als ze niet eerlijk waren over hun inzet voor de vernietiging van Israël. Abbas zal zeker niet proberen om Hamas te overtuigen dit fundamentele doel te verlaten. Dus wat betreft Hamas betekent verzoening dat Abbas zich dichter naar de islamistische beweging zal toekeren en zich niet omgekeerd zal bewegen.
In feite lijkt Mahmoud Abbas te geloven dat Hamas en zijn eigen jihad elkaar aanvullen. Hamas blijft dus haar dodelijke jihad voeren, terwijl Abbas zijn "diplomatieke jihad" tegen Israël zal voeren. Vanuit eigen oogpunt zal Hamas het terrorisme alleen maar laten toenemen als druk op Israël voor een capitulatie. Abbas heeft hier een bondgenoot in Hamas: in het vermenigvuldigen van de jihads om Israël op haar knieën te dwingen.
Khaled Abu Toameh, een bekroond journalist, is gevestigd in Jeruzalem.