 Zoals blijkt uit het jaarlijkse Congres van de Internationale Islamitische Unie, lijkt de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan vastbesloten om het Ottomaanse Rijk en een door de sharia bestuurd kalifaat terug te brengen. Afbeelding: Erdogan spreekt het Turkse parlement toe op 23 oktober 2018 in Ankara. (Foto door Getty Images) |
Turkije lijkt meer vaart te zetten achter zijn inspanningen om een islamitische regering in Ottomaanse stijl op te richten, die verschillende moslimlanden omvat. Een van die inspanningen werd begin november duidelijk tijdens het tweede "congres van de Internationale Islamitische Unie" in Istanbul. De conferentie wordt voornamelijk gesponsord door het Strategisch onderzoekscentrum voor de verdedigers van justitie (ASSAM), onder leiding van de belangrijkste militaire adviseur van de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan, Adnan Tanrıverdi- een gepensioneerde islamitische luitenant-generaal.
Andere organisatoren van het congres - waarvan de volgende in december 2019 zal worden gehouden - zijn de Vereniging van verdedigers van Justitie (ASDER), de Üsküdar University (ÜÜÜ) van Istanbul, de Unie van stichtingen van de Islamitische wereld (UNIW), de Internationale Vereniging van Moslimgeleerden (UMAD) en de Internationale Unie van Moslimgeleerden (IUMS).
Het zelfverklaarde doel van het congres is om "op academisch en politiek tot conclusies te komen met betrekking tot de huidige problemen in de wereldpolitiek, met name in de islamitische wereldgeografie, en om oplossingen te bieden aan beleidsmakers".
Tijdens het evenement in november hebben Tanrıverdi en andere prominente aanhangers van Erdoğan de oprichting van een gemeenschappelijke islamitische economische markt aangeprezen. De deelnemers verklaarden dat zij ernaar streven een islamitische "supermacht van de toekomst te creëren op islamitische gronden die eigendom zijn van 60 islamitische landen, bewoond door 1,6 miljard moslims op 19 miljoen km2", wat neerkomt op "55,5% van de wereld oliereserves en een 45,6% van olieproductie, 64,1% van de aardgasreserves en 33% van aardgasproductie".
Betreurende dat de "moslimwereld in wanorde is", suggereerde de Turkse onderminister van Financiën Nurettin Nebati in zijn toespraak tot de bijeenkomsten dat Erdogan - naar wie hij verwees als de "leidende imam van de ummah [islamitische natie]" - de voorzitter zou zijn over deze geplande islamitische confederatie.
"Is er iemand die machtig genoeg is om degene te verslaan die op Allah vertrouwt," vroeg hij retorisch.
De Egyptische theoloog Yusuf al-Qaradawi, voorzitter van de aan de Moslimbroederschap gekoppelde Internationale Unie van Moslimbroeders - bekend om zijn pleidooi voor zelfmoordbombardementen - uitte vorige maand op de algemene vergadering van de IUMS in Istanbul soortgelijke gevoelens:
"Turkije wordt geconfronteerd met beschuldigingen door hen die niet van deze [oprijzende] natie houden, en bij het Westen horen. Zij zouden erin geslaagd zijn [in hun complotten]; maar Allahs steun is voor president Recep Tayyip Erdoğan en zijn broeders. Allah zal Erdoğan helpen om de overwinning te behalen zolang de ware moslims hem steunen."
Op de eerste ASSAM-conferentie in november 2017 onderschreven de deelnemers het doel van "eenheid van de islam" door de oprichting van de "Confederatie van Islamitische Landen". De verklaring werd goedgekeurd door ASSAM en 109 stichtingen - waarvan er zeventig uit Turkije kwamen - uit 29 landen.
De verklaring luidt, onder meer:
"Islamitische landen moeten zich verenigen onder één gemeenschappelijke wil en er moet dringend een 'parlement van islamitische landen' worden opgericht dat permanente activiteiten zal uitvoeren. De confederatie wil eenenzestig islamitische landen ... in de Eenheid van de Islam opnemen, mits zij uit vrije wil beslissen en de eenheidsvoorwaarden aanvaarden.
Daarnaast werd een modelgrondwet opgesteld, volgens welke de hoofdstad van de islamitische confederatie Istanbul is; de soevereiniteit "behoort tot de Sharia [islamitische wet]"; en vier van de lidstaten - Albanië, Bosnië-Herzegovina, Kosovo en Macedonië - zullen naar verwachting Europese moslimmeerderheidslanden zijn.
Het eerste congres concludeerde ook dat "elk islamitisch land een 'Ministerie van Islamitische Unie' moet oprichten binnen zijn Raad van Ministers".
ASSAM is van plan om elk jaar tot 2023 een "Congres voor de Internationale Islamitische Unie" te organiseren om zich te richten tot de "Islamitische confederale staat" die het wil oprichten in de hele moslimwereld. Volgend jaar zullen de deelnemers spreken over "samenwerking op het gebied van defensie-industrie." In 2020 willen ze een "gemeenschappelijk defensiesysteem" vaststellen; in 2021 zullen ze zich richten op een "gemeenschappelijk buitenlands beleid"; in 2022 is de agenda een "gemeenschappelijk justitieel systeem"; en in 2023 is het plan om "gemeenschappelijke bijstand en veiligheid" voor de Islamitische Unie te bepalen.
Ironisch genoeg wordt 2023 de honderdste verjaardag van de oprichting van de Turkse Republiek in 1923. Gezien Erdoğans eerdere lovende woorden over het Ottomaanse Rijk, lijkt het erop dat de doelstellingen van de ASSAM-congressen perfect in overeenstemming zijn met zijn visie op de toekomst.
Tijdens een openbare toespraak in 2016 maakte Erdoğan bijvoorbeeld een onderscheid tussen de "fysieke grenzen" van Turkije en de "grenzen van ons [Turkse] hart":
"Onze voorouders gedijden en bloeiden waar ze gingen. We hebben een staatstraditie die een omgeving van veiligheid en vrede tot stand bracht in een brede geografie, die zich eeuwenlang uitstrekte van Midden-Europa tot Afrika."
"De inspanningen van degenen die deze kennis proberen af te schilderen als een invasie in Westerse stijl zijn zinloos. Ga naar Syrië, Irak, Noord-Afrika, het Midden-Oosten of de Balkan en vraag de mensen daar wat ze van Turkije en Turken vinden. U zult nooit woorden horen als kolonialisme, invasie, vervolging of bloedbad. In plaats daarvan hoort u dankbetuigingen die een symbool zijn geworden, zoals: "De trouwe Turk was hier."
"Laat ik u een waar gebeurd verhaal vertellen. Een team van TIKA [Turks samenwerkings- en coördinatiebureau] gaat na lange inspanningen en uitdagingen naar een bergdorp in Macedonië. Een heel oud persoon met een wandelstok benaderde het team. Als hij de Turkse vlag op het voertuig ziet, port hij de TIKA-ambtenaar met zijn wandelstok en vraagt: 'Waarom ben je zo laat? ... We wachten al 100 jaar op je'."
Verwijzend naar de ineenstorting van het Ottomaanse Rijk en de terugtrekking van Turkse troepen uit andere landen, zei Erdogan:
"Ja, het is een eeuw geleden dat we die landen verlieten, maar het volk aldaar wacht nog steeds in hoop. Gisteren waren we daar als staat. Vandaag de dag zijn we er met onze liefdadigheids-, onderwijs- en gezondheidsorganisaties en onze ontwikkelingsprojecten. U weet dat ik zeg: 'De wereld is met meer dan vijf' [verwijzend naar de vetorecht van de vijf permanente lidstaten van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties]. En Turkije is groter dan Turkije. We kunnen niet gevangen zitten in een gebied van 780.000 kilometer [de totale oppervlakte van Turkije]. Want onze fysieke grenzen zijn anders dan de grenzen van ons hart. Onze broeders in Mosoel, Kirkuk [in Irak], in Al-Hasakah, Aleppo, Homs [in Syrië], Misrata [in Libië], Skopje [in de Republiek Macedonië], de Krim [in de Russische Federatie] en de Kaukasus mogen dan wel buiten onze fysieke grenzen liggen, maar ze liggen allemaal binnen de grenzen van ons hart. Ze bevinden zich in ons hart."
Kortom, zoals de ASSAM-congressen aantonen, lijkt Erdoğan vastbesloten om het Ottomaanse Rijk en een door de sharia bestuurd kalifaat terug te brengen.
Uzay Bulut, een Turkse journalist, geboren en getogen moslim, is een onderscheiden ervaren medewerker bij Gatestone Institute en momenteel gevestigd in Washington D.C.