Turkse bronnen beweren dat de Turks-Israëlische gouvernementele betrekkingen bezig zijn om te ontdooien. Maar dit is slechts een afspiegeling van Turkije's regionale impopulariteit en het voorbijzien aan de Turkse eis dat Israël de blokkade van Gaza zal beëindigen. Om te voldoen aan de voorwaarde van Turkije, zou Israël moeten afzien van de veiligheidsvoorziening met Egypte - waarmee juist de veiligheid van Israël is toegenomen, en wat is begonnen om regionaal zijn vruchten af te werpen. De volledige betrekkingen tussen Israël en Turkije herstellen, zou ook Rusland irriteren, met welk land Israël goede handels- en politieke betrekkingen heeft, en een respectvolle reeks van afspraken met betrekking tot Syrië. Israël's betrekkingen met de Koerden zijn dan ook in het geding.
Na de Mavi Marmara flottielje van 2010 - waarbij Turkije de Hamas-gerelateerde Turkse organisatie IHH ondersteunde in haar pogingen tot het breken van de blokkade van Gaza - heeft Turkije drie eisen gesteld aan Israël: een Israëlische verontschuldiging voor de dood van Turkse activisten, een financiële regeling, en een opheffing van de blokkade van Gaza, waarvan Turkije beweert dat die illegaal is. Dat laatste zou de IHH een overwinning geven, terwijl het niet in staat was om dit met het flottielje te bereiken.
 Het Turkse schip Mavi Marmara nam deel aan een "Gaza flottielje" in 2010 om te proberen Israëls Marine blokkade van Gaza te breken, die was ingesteld om te voorkomen dat de terroristische groepering Hamas wapens in Gaza zou brengen (Afbeeldingsbron: "Free Gaza beweging" / Flickr). |
In 2011 echter meldde het VN-Verslag van de Commissie van de Palmer, dat de blokkade van Gaza - gezamenlijk beheerd met Egypte - juridisch legaal is, en zei dat Israël Turkije geen verontschuldiging, noch een compensatie verschuldigd was. In 2013 heeft op aandringen van President Obama - om het gesprek uit een impasse te halen - premier Netanyahu toch zijn excuses aangeboden voor het verlies aan mensenlevens en ging akkoord met het bespreken van een compensatie. Terwijl President Obama verheugd was, verwierp Minister-president Erdogan dit gebaar door Israël op de Turkse televisie te verketteren en aan te kondigen dat hij hen zou dwingen tot een einde van de blokkade. Israëls voorwaarde - dat het kantoor van Hamas in Ankara moet worden gesloten - werd genegeerd.
Niettemin vertelde in februari 2014 de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Ahmet Davutoglu voor de Turkse televisie dat Israël en Turkije "dichter dan ooit" bij het normaliseren van de betrekkingen waren. In december 2015 was het vervolgens meer van hetzelfde. En in februari 2016 was er nog een nieuwe aankondiging van een onmiddellijk herstel van de banden tussen de regeringen. In maart zeiden Koerdische bronnen dat Turkije wapens eiste uit Israël, maar dat Israël ervoor wilde zorgen dat Turkije deze niet tegen de Koerdische troepen zou gaan gebruiken.
Israël bevindt zich in een vreemde positie - als het moet kiezen tussen wie met hen willen samenwerken.
Israël en Egypte zijn nu aangekomen bij een diep begrip over de bronnen van instabiliteit en onveiligheid in de Sinaï, en de relatie tussen Hamas in Gaza, en de primaire sponsor, Iran, evenals ISIS. Voormalige IDF-stafchef Benny Gantz vertelde onlangs in het tijdschrift inFOCUS:
Coördinatie tussen ons is zeer belangrijk, omdat we dezelfde belangen hebben. Punt. De manier om ze te verwezenlijken kan er anders uitzien, maar Egypte is een zeer belangrijk land. Het is cruciaal voor de wereldstabiliteit - de vooruitgang in de strijd tegen ISIS die aanwezig is in de Sinaï, en de bescherming van het Suez-kanaal, en andere dingen... Het zijn allemaal goede redenen voor Egypte om deze verantwoordelijkheden serieus te nemen en iets te doen aan de bedreigingen. Ik ben erg blij om te zien wat ze doen. Het zit op een goed spoor.
Deze maand hebben Egypte en Saoedi-Arabië hun betrekkingen opgewaardeerd door de Egyptische teruggave aan de Saoediërs van de twee eilanden die Saoedi-Arabië in 1950 aan Egypte had gegeven om Egypte te helpen vechten tegen Israël in de Rode Zee. Volgens een rapport in het Egyptische dagblad al-Ahram, volgens de Jerusalem Post, heeft de Egyptische regering aan Israël de parameters van de deal meegedeeld, en vastgesteld dat Riyad zou worden verplicht alle Egyptische verbintenissen te eren in het vredesverdrag met Israël, met inbegrip van de aanwezigheid van internationale vredessoldaten op de eilanden en maritieme bewegingsvrijheid in de Golf van Akaba. Israël heeft de deal goedgekeurd "op voorwaarde dat de Saoedi's in de schoenen van de Egyptenaren staan aangaande het militaire aanhangsel van het vredesakkoord," volgens Minister van Defensie Moshe Yaalon.
Dit maakt Saudi-Arabië tot een actieve partner in de Camp David-akkoorden. En dit volgt direct op de Gulf Cooperation Council (GCC) bij de bestempeling van Hezbollah tot "een terroristische organisatie" zonder het gebruik van de krachteloze woorden van de Europeanen met het alleen veroordelen van de "militaire vleugel" van de organisatie.
In het licht van deze ontwikkelingen is het moeilijk om een voordeel te zien, wat ten goede zou komen aan het wegnemen van de Israël-Egypte-blokkade van Gaza namens Turkije.
Rusland presenteert een gelijksoortige reeks van omstandigheden. Betrekkingen tussen Rusland en Turkije hebben een duikvlucht genomen in de Syrische burgeroorlog, vooral nadat Turkije een Russisch vliegtuig neerschoot. Maar zelfs daarvoor was Turkije's steun voor de Sunni jihadistische organisaties een doorn het oog van Rusland, dat nog steeds bang is voor een Sunni-jihad in Zuid-Rusland.
Rusland heeft doelen in Syrië; en Israël heeft ook eisen. In zijn interview in inFOCUS nam de voormalig stafchef Gantz daar nota van:
De [Israelische] Minister-president en de stafchef [Gantz' opvolger] vlogen naar Rusland en hadden enkele belangrijke besprekingen over intenties, geschillen, en we hebben onze belangen uitgedrukt... stabiliteit en voorkomen van terroristische activiteiten... waarbij wapens vanuit Iran via Syrië naar Hezbollah gaan of vanuit Rusland naar Syrië en Hezbollah... Mensen kunnen zien wat Israël soms doet om zichzelf te beschermen.
Voeg dit toe aan Israëls over het algemeen goede economische en politieke betrekkingen met Rusland en, nogmaals, dan is het moeilijk om enig voordeel voor Israël te zien in het toenemen en smeden van nauwere betrekkingen met Turkije, terwijl Rusland en Turkije het juist afbreken.
Turkije doet een snellere afbraak vanwege de Koerden. Met het voeren van een felle oorlog tegen de Koerdische separatisten in Zuid-Turkije heeft de Turkse regering ook militaire actie ondernomen tegen de Koerden in Irak en Syrië om te voorkomen dat de Koerdische troepen de twee enclaves aaneensluiten - één in Irak en één in Syrië - wat het geografische begin kan vormen van een onafhankelijk Koerdistan.
Zelfs op het hoogtepunt van de Israëlisch-Turkse betrekkingen is er Israëlische steun voor de Koerden geweest, wat een relatief open politiek geheim is. Hoewel de Israëlische regering consequent het verstrekken van wapens ontkent, suggereren betrouwbare bronnen op z'n minst een troepenopleiding voor de Koerden. Zeer recent erkende Israël ook het kopen van olie uit de bronnen van de Koerden in Noord-Irak. En IsraAid, een Israëlische humanitaire organisatie, heeft bijstand verleend aan de Koerdische vluchtelingen die voor ISIS vluchtten. En Premier Netanyahu heeft publiekelijk gepleit voor de oprichting van een Koerdische staat.
Dat Israël steeds zijn belangrijke handelsbetrekkingen met Rusland en met Egypte heeft - en daardoor ook met Saoedi-Arabië - en met de Koerden, lijkt het tegenover een Turkse politieke goedkeuring en met een belofte Israëlische aardgas te kopen, een slechte deal te zijn. Als Israël zou meegaan in de opheffing van het Israël/Egypte embargo op Gaza, zou dat Hamas bekrachtigen - en daarmee de Moslimbroederschap, Iran en ISIS - en dat is een enorm risico waar geen winst lijkt te zijn.
Shoshana Bryen is Senior Directeur voor het Joodse Policy Center.