De Iraniërs en Hamas gebruiken de laatste dagen van de Obama-regering om hun relaties te herstellen en de weg voor Teheran vrij te maken om met name hun inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van de Palestijnen te intensiveren, en in het Israëlisch-Palestijns conflict in het algemeen.
Aangemoedigd dankzij het kader van de nucleaire deal met de wereldmachten, heeft Iran al de vrijheid genomen om zich te mengen in de binnenlandse aangelegenheden van andere Arabieren, met name de Irakezen, Libanezen, Syriërs, Jemenieten en enkele Golfstaten.
Nu blijkt dat het mislukte beleid van de Obama-regering in het Midden-Oosten de eetlust van de Iraniërs heeft doen toenemen, zodanig dat ze ervan overtuigd zijn dat ze hun invloed eveneens kunnen uitbreiden tot de Palestijnen.
Dankzij de burgeroorlog in Syrië waren de betrekkingen tussen Hamas en Iran gespannen in de afgelopen jaren. De weigering van Hamas om het regime van Bashar Assad te ondersteunen - Irans belangrijkste bondgenoot in de regio - heeft ertoe geleid dat de Iraniërs financiële en militaire steun aan de islamistische beweging in de Gazastrook hebben opgeschort. Recente tekenen wijzen er echter op dat Iran en Hamas onderweg zijn naar een soort Danse Macabre - een beweging die ongetwijfeld aan Teheran zal toestaan om een belangrijke speler te worden in het Israëlisch-Palestijnse conflict.
 Iran wil geld aan Hamas geven, omdat de terreurgroep het doel van Iran deelt, de vernietiging van Israël, en dat te vervangen door een islamitische rijk. De betrekkingen tussen Iran en Hamas strandden een paar jaar terug, toen de Hamas-leiders weigerden ondersteuning te verlenen aan de door Iran gesteunde Syrische dictator, Bashar Assad. Hierboven afgebeeld: Hamas leider Khaled Mashaal (links) met Iraanse "Opperste leider" Ali Khamenei, in 2010. (Afbeeldingsbron: Kantoor van de Opperste Leider) |
Dit belooft natuurlijk slecht te zijn voor een eventueel toekomstig vredesproces tussen Israël en de Palestijnen. Iran heeft slechts één doel: het elimineren van de "Zionistische entiteit" en het ondermijnen van de gematigd progressieve Arabieren en moslims.
De nieuwe Amerikaanse regering zou er goed aan doen om Irans comeback in het Israëlisch-Palestijnse conflict zeer serieus te nemen vanwege de gevolgen ervan, niet alleen betreffende de vooruitzichten voor de vrede, maar ook omdat het betekent dat dit zal leiden tot een toename van geweld en terreuraanslagen tegen Israël.
Bewijs van de hernieuwde inspanningen van Iran om te infiltreren in de Palestijnse arena werd deze week geleverd door verklaringen van een hoge ambtenaar van de Hamas, Osama Hamdan, die belast is met de "externe aangelegenheden" van de islamistische beweging. Gevraagd over Hamas' betrekkingen met Iran werd Hamdan geciteerd met te zeggen dat hij goede redenen had om optimistisch te zijn.
"Betrekkingen tussen Iran en Hamas ondergaan momenteel een revitalisering, en gaan in de goede richting," zo kondigde Hamdan aan. Hij ging verder met uit te leggen dat het "een stap in de goede richting" betekent als Iran "het verzet zou blijven steunen" tegen Israël:
"De betrekkingen tussen Iran en Hamas breide zich uit gedurende een periode van 25 jaar. Waarbij ongetwijfeld elke fout in deze relatie een negatief effect heeft. Maar deze relatie is in staat om zich te vernieuwen. Dit is een relatie die is gebaseerd op de ondersteuning van het verzet en de Palestijnse zaak."
In werkelijkheid hebben Hamas en Iran geen zinvolle ideologische of strategische verschillen. Beiden delen het gemeenschappelijk verlangen van een vernietiging van Israël om het te vervangen door een islamitisch rijk. De twee entiteiten zetten zich ook in voor een "gewapende strijd" tegen Israël en zijn fel gekant tegen elk compromis.
De crisis tussen de twee partijen betreffende de burgeroorlog in Syrië is niet meer dan een klein, tactisch geschil. Wanneer het gaat om de echte agenda, zoals de vernietiging van Israël en het lanceren van terroristische aanslagen, blijven Iran en Hamas staan volledig op een lijn.
Een ander teken van deze schijnbare toenadering tussen Iran en Hamas kwam in de vorm van rapporten dat de islamistische beweging een nieuwe leider heeft benoemd in de Gaza-strook, die nauwe banden heeft met Teheran. Volgens deze rapporten heeft Emad El Alami, die vroeger gediend heeft als eerste afgezant van Hamas naar Teheran, tijdelijk Ismail Haniyeh vervangen als de heerser van de Gazastrook. Haniyeh is in de afgelopen maanden verhuisd vanuit de Gazastrook naar Qatar. In dit stadium blijft het onduidelijk wanneer, en of, Haniyeh naar de Gazastrook zal terugkeren. Sommige Palestijnen hebben het vermoeden dat Haniyeh de in Doha gevestigde Khaled Mashaal kan vervangen als hoofd van het "Politiek Bureau" van Hamas. Als dit gebeurt, wordt El Alami, die door veel Palestijnen wordt beschouwd als een Iraanse agent, de permanente en feitelijke heerser in de Gazastrook.
El Alami's klim naar de macht zal ongetwijfeld Irans ambitie om een belangrijke speler te worden, verder vergemakkelijken in dit Israëlisch-Palestijnse conflict via de poorten van de Gazastrook. Dit betekent dat Hamas verwachten kan meer contant geld en wapens naar Gaza te kunnen invoeren de komende weken en maanden. Een dergelijke toevloed zou de kans op een nieuwe oorlog tussen Hamas en Israël aanzienlijk vergroten. De Iraanse miljoenen zullen niet door Hamas worden gebruikt voor het bouwen van scholen en ziekenhuizen, of de verschaffing van werkgelegenheid voor wanhopige Palestijnen in de Gazastrook. Maar de door Iran geleverde wapens zullen worden opgeslagen in de voorraad-depot's van Hamas, en in tunnels, of gebruikt worden in militaire parades.
Iran verwacht resultaten: Hamas moet de financiële en militaire steun gebruiken om de aanvallen op Israël te hervatten om "heel Palestina te bevrijden, vanaf de Jordaan tot aan de Middellandse Zee."
Als Hamas-leiders praten over Iraanse steun voor het Palestijnse "verzet", dan bedoelen ze zelfmoordaanslagen, raketaanvallen en andere vormen van terrorisme. Ze zeggen het met niet mis te verstane duidelijkheid, dat de hervatting van de Iraanse ondersteuning ten behoeve van het "verzet" is - niet voor de tienduizenden werklozen en arme Palestijnen onder het regime van Hamas in de Gazastrook. Het welzijn van de Palestijnen onder hun bewind is het laatste ding wat leeft in de gedachten van Hamas.
De Iraniërs lijken op hun beurt zeer enthousiast te zijn om hun rol te hervatten als gangmaker en financiers van een groep die de geloften deed tot het elimineren van Israël. Wat betreft Iran is er niets beter dan twee proxy terreur organisaties aan Israëls grenzen - Hezbollah in het noorden, en Hamas in het zuiden.
Iran heeft ook andere terreurgroepen in de Gazastrook, zoals de Palestijnse Islamitische Jihad en de Al-Sabireen om op terug te vallen. Maar dit zijn kleinere groepen vergeleken met Hamas dat tienduizenden gewapende gangsters heeft en een sterke militaire groep, Ezaddin Al Qassam. En er is niets om te voorkomen dat Iran zijn controle zal uitbreiden tot de Gazastrook via Hamas, met name in het kielzog van Obama's regeringsbeleid tegenover de Iraniërs, maar eveneens de Moslimbroederschap.
In de komende maanden is een geheime verkiezing gepland bij Hamas, om een vervanger te kiezen voor Khaled Mashaal. Mashaals vertrek van het toneel is ook ingesteld om Irans poging om te infiltreren in de Gazastrook te vergemakkelijken. De drie kandidaten die worden gezien als mogelijke opvolgers van Mashaal - Ismail Haniyeh, Musa Abu Marzouk en Yehya Al Sinwar - hebben allemaal een verbetering in de banden van hun beweging toegezegd met Iran.
De grootste verliezers zullen eens te meer zijn: President Mahmoud Abbas en zijn Palestijnse Autoriteit (PA) op de Westelijke Jordaanoever.
PA-ambtenaren blijven hun bezorgdheid uiten over de Iraanse inmenging in de Palestijnse zaken, vooral gezien haar financiële en militaire steun voor terreurgroepen in de Gazastrook en zelfs in sommige delen van de Westelijke Jordaanoever. Israëls aanwezigheid in de Westelijke Jordaanoever heeft tot nog toe Irans herhaalde pogingen om er een machtsbasis te vestigen, gedwarsboomd. Abbas heeft geen andere keuze dan om samen te werken met Israël, als hij wil voorkomen dat Iran en de voorstanders zijn regime omverwerpen, en hem misschien wel naar het centrum van Ramallah willen slepen en ophangen als een verrader.
Abbas en zijn top-medewerkers maken zich dus veel zorgen over de verhoogde inspanningen van Iran om te infiltreren in de Palestijnse arena. Bij een lezing vorige week in Bahrein luidde de secretaris-generaal van de PLO, Saeb Erekat, de noodklok toen hij zei:
"Iran heeft geen recht op inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van de Palestijnen. Iran moet de bijzonderheid van ons land respecteren. We hopen dat Iran zal zich richten op het weer plaatsen van Palestina op de kaart, maar niet in te grijpen via deze of gene groep."
Maar deze waarschuwing dreigt gericht te zijn aan dovemansoren bij de vertrekkende Obama-regering, die natuurlijk niet langer de wijdverbreide bezorgdheid onder de Arabieren en de Palestijnen deelt, dat Iran een grote bedreiging blijft voor de stabiliteit en veiligheid in de regio, inclusief Israël. Wellicht ziet de nieuwe Amerikaanse regering Iran en zijn gedraai een beetje duidelijker. Het alternatief is dat Iran en zijn proxy terreurgroepen wordt toegestaan de regio verder in bloed drenken.
Khaled Abu Toameh, een bekroond journalist, is gevestigd in Jeruzalem.