 De prijs voor cultureel relativisme is in Europa pijnlijk zichtbaar geworden. Het uiteenvallen van de westerse natiestaten is nu een reële mogelijkheid. Multiculturalisme - gebouwd op een achtergrond van demografische achteruitgang, massale ontkerstening en culturele zelfverwerping - is niets meer dan een overgangsfase die dreigt te leiden tot de versnippering van het Westen. (Beeldbron: iStock) |
Europa presenteert zich als de voorhoede van de eenwording van de mensheid. De culturele wortels van Europa zijn daardoor in gevaar gebracht. Volgens Pierre Manent, een gerenommeerd Frans politicoloog en hoogleraar aan de School voor Gevorderde Studies in de Sociale Wetenschappen in Parijs:
"Europese trots of Europees zelfbewustzijn zijn afhankelijk van de afwijzing van de Europese geschiedenis en Europese beschaving! We willen niets te maken hebben met de christelijke wortels en we willen de islam van harte verwelkomen".
Manent deed deze uitspraak in het maandblad Causeur. Hij noemde Turkije als voorbeeld:
"Het was heel duidelijk dat niet alleen het overweldigende islamitische karakter (zelfs dat van voor Erdogan) geen obstakel was, maar juist een soort motief, een reden om Turkije in de EU op te nemen. Het zou eindelijk het definitieve bewijs zijn geweest dat Europa zich had losgemaakt en bevrijd van haar christelijke afhankelijkheid."
De zuidelijke grens van Europa is nu de frontlinie voor deze massamigratie; Italië dreigt een vluchtelingenkamp te worden. In de afgelopen maanden is Italië geconfronteerd met een opeenvolging van boten uit Afrika, die haar beleid uitdaagden: eerst de Sea Watch 3, vervolgens de Open Arms en tenslotte de Ocean Viking. Tot vlak voor de Italiaanse verkiezingen van maart 2018 staken jaarlijks zo'n 200.000 migranten de Middellandse Zee over.
Omdat de Europese veiligheidsministers het niet eens konden worden over de mediterrane vluchtelingencrisis, koos de Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken, Matteo Salvini, die bereid was om vrijwel alleen te staan, ervoor om de Italiaanse havens te sluiten. Hoewel een Italiaanse rechtbank probeerde hem te beschuldigen van "ontvoering" van migranten, werkte Salvini's beleid en de landingen daalden sterk. In de eerste twee maanden van 2019 bereikten 262 migranten Italië over zee, vergeleken met 5200 in dezelfde periode vorig jaar, en meer dan 13.000 in dezelfde periode van 2017.
De Italiaanse regering is op 20 augustus ingestort; er is nu een grote kans dat een nieuwe linkse pro-immigratie coalitie in de plaats komt van de Italiaanse regering. Een schip dat probeerde 356 migranten uit Afrika naar Italië te brengen, meer dan alle migranten die in de eerste twee maanden naar Italië kwamen, is op zee gebleven sinds het tussen 9 en 12 augustus de migranten heeft opgepikt, in afwachting van toestemming om af te meren. In de ene na de andere impasse proberen NGO's de barricade van Salvini tegen deze illegale immigratie te doorbreken.
Eén schip heeft dat al gedaan. Een van de kapiteins van de Sea Watch 3, een Duitse burger, Pia Klemp, werd zelfs door de stad Parijs geëerd voor het doorbreken van de Italiaanse blokkade. Volgens de andere Duitse kapitein, Carola Rackete: "Mijn leven is gemakkelijk... Ik ben blank, Duitser, geboren in een rijk land en met het juiste paspoort" - alsof haar vastberadenheid om migranten te helpen, in haar eigen woorden, gerelateerd zou zijn aan het relatief bevoorrechte leven dat ze in het westen heeft geleefd.
Het is een bedrieglijke marxistische opvatting onder jongeren in Europa dat als je succesvol bent of het goed hebt, dit alleen maar ten koste van de mensheid kan zijn gegaan: "Als ik win, moet iemand anders verliezen." Er lijkt helemaal geen concept te zijn van "win-win" -"Als ik win, kunnen jullie ook allemaal winnen: iedereen kan winnen!"- de basis van een vrije markteconomie wat zo'n groot deel van de wereld spectaculair uit de armoede heeft getild. Veel van de jongeren zien alleen maar belemmeringen die moeten worden weggenomen. Pascal Bruckner noemde het de "tirannie van de schuld".
Helaas is de prijs voor cultureel relativisme in Europa pijnlijk zichtbaar geworden. Het uiteenvallen van westerse natiestaten is nu een reële mogelijkheid. Multiculturalisme - gebouwd op een achtergrond van demografische achteruitgang, massale ontkerstening en culturele zelfverwerping - is niets meer dan een overgangsfase die dreigt het Westen te versnipperen. De historicus David Engels gaf hiervoor als de redenen "massamigratie, de vergrijzing van de bevolking, islamisering en de ontbinding van natiestaten".
Massamigratie heeft de eenheid en solidariteit van de westerse samenlevingen al ondermijnd en heeft - in combinatie met het demoniseren van Israël in de hoop goedkope olie te verkrijgen en terrorisme te voorkomen - de politieke consensus na 1945 gedestabiliseerd.
Het beleid van de Duitse bondskanselier Angela Merkel om de deuren te openen - "Wir schaffen das" ("We kunnen het") - leidde tot een rechtse partij in haar parlement. Het Alternatief voor Duitsland (AfD) leidt nu de peilingen bij de regionale verkiezingen in het voormalige Oost-Duitsland. De Franse Socialistische Partij, die het land regeerde onder president François Hollande, is nu aan het verdwijnen. De Brusselse dictaten over immigratie en quota hebben de eenheid van Europa doorbroken en hebben geleid tot de virtuele "afscheiding" van de Visegrad-landen (Polen, Hongarije, Tsjechië, Slowakije). De migratie-utopie in Zweden bracht een populistische rechtse partij in het parlement, en de komst van een half miljoen illegale immigranten duwde de eens zo marginale Liga van Matteo Salvini naar de top van het Italiaanse politieke establishment.
De Brexit, de Britten die ervoor kiezen om de EU te verlaten, is niet eens in deze lijst opgenomen. De Duitse journalist Jochen Bittner schreef vorig jaar in The New York Times:
"Eind 2015 begon de Leave-campagne met het ophangen van borden die de uittocht van vluchtelingen uit Syrië en andere landen via de Balkan aangaven en deze versierden met slogans als 'Breaking Point' en 'Take Back Control'. Met de verklaring van mevrouw Merkel over een open-deur-beleid kwam de boodschap aan voor miljoenen bezorgde Britten en Europeanen. Niet toevallig was het rond deze tijd dat de steun voor Brexit begon te groeien".
Zou Europa, in plaats van de hele tijd te huilen over "populisme" en "nationalisme", zijn beslissing eens kunnen heroverwegen?
In dit Europa, dat beloofde geen nieuwe muren meer te bouwen na de val van de Berlijnse Muur in 1989, wordt momenteel muur na muur opgericht als verdediging tegen een ongekende situatie. Zo is er de Spaanse barrière van 15 meter in Ceuta en Melilla; de Hongaarse muur van premier Viktor Orbán; en een in Calais in Frankrijk; en een Oostenrijks hek gepland aan de grens met Italië; een hek dat Slovenië wil bouwen aan de grens met Kroatië en het hek van Noord-Macedonië op de grens met Griekenland.
Of men het nu leuk vindt of niet, Europa lijkt een existentiële culturele bedreiging te ervaren onder deze grote migratiestromen. Er is niet alleen een druk van illegale immigratie; er is ook een druk van legale immigratie. Meer dan 100.000 mensen hebben in 2017 asiel aangevraagd in Frankrijk, een "historisch" aantal, en meer dan 123.000 aanvragen in 2018. In Duitsland waren er in 2018 200.000 asielaanvragen.
Deze massale immigratie verandert de interne samenstelling van Europa. In Antwerpen, de op één na grootste stad van België en de hoofdstad van Vlaanderen, is de helft van de kinderen in het basisonderwijs moslim. In het Brusselse gewest kun je een idee krijgen van de verandering door het volgen van godsdienstlessen in het basis- en secundaire onderwijs: 15,6% woont de katholieke lessen bij, 4,3% protestantse en orthodoxe lessen, 0,2% de joodse lessen en 51,4% de islamitische godsdienstlessen (12,8% seculiere "ethische" lessen). Is het nu duidelijker wat er in de hoofdstad van de Europese Unie gaat gebeuren? We moeten niet verbaasd zijn dat immigratie bovenaan de lijst van zorgen van de Belgische bevolking staat.
Marseille, de op een na grootste stad van Frankrijk, is al voor 25% moslim. In Rotterdam, de op een na grootste stad van Nederland, is 20 procent moslim. Birmingham, de op een na grootste stad van Groot-Brittannië, bestaat voor 27% uit moslims. Geschat wordt dat in één generatie een derde van de inwoners van Wenen moslim zal zijn. "Zweden bevindt zich in een situatie waarin geen enkel modern land in het Westen zich ooit heeft bevonden", aldus Christopher Caldwell. Volgens het Pew Research Center zou Zweden in 2050 wel eens 30% moslim kunnen zijn; en nog steeds 21% moslim in het onwaarschijnlijke geval dat de stroom van immigranten helemaal stopt. Tegenwoordig heeft 30% van de Zweedse baby's een in het buitenland geboren moeder. De stad Leicester in het Verenigd Koninkrijk is momenteel 20% moslim. In Luton zijn 50.000 van de 200.000 inwoners moslim. Het grootste deel van de bevolkingsgroei in Frankrijk tussen 2011 en 2016 kwam uit de grote stedelijke gebieden van het land. Aan de top staan Lyon, Toulouse, Bordeaux en de regio Parijs, volgens een studie van het Franse nationale instituut voor statistiek en economische studies. In Lyon zijn er ongeveer 150.000 moslims op een bevolking van 400.000 inwoners. Volgens een artikel heeft 18% van de pasgeborenen in Frankrijk een moslim naam. In de jaren zestig stond dat aantal op 1%.
In het meest extreme scenario worden de percentages moslims in Europa in 2050 geschat op: Frankrijk (18%), het Verenigd Koninkrijk (17,2%), Nederland (15,2%), België (18,2%), Italië (14,1%), Duitsland (19,7%), Oostenrijk (19,9%), Noorwegen (17%). 2050 is net achter de horizon. Wat valt er dan te verwachten over twee of drie generaties, waarvan wijlen historicus Bernard Lewis zei dat Europa "ten laatste" islamitisch zal zijn?
Helaas weigert de Europese mentaliteit om de realiteit onder ogen te zien, alsof de uitdaging te groot is om het hoofd te kunnen bieden. "De onstuitbare ontwikkeling van dit systeem doet me denken aan de theetijd aan boord van de Titanic", zo schreef de vooraanstaande Franse filosoof Alain Finkielkraut.
"Een oogje dichtknijpen zal de tragedie niet voorkomen. Wat zal over vijftig jaar het aangezicht van Frankrijk zijn? Hoe zullen de steden Mulhouse, Roubaix, Nantes, Angers, Toulouse, Tarascon, Tarascon, Marseille en het hele departement Seine Saint-Denis er uitzien?".
Als de bevolking verandert, volgt de cultuur. Zoals de auteur Éric Zemmour aangeeft, "na een bepaald aantal verwordt kwantiteit tot kwaliteit."
Terwijl de macht van het Europese christendom van een demografische en culturele klif lijkt te vallen, maakt de islam een enorme vooruitgang. Het is niet alleen een kwestie van immigratie en geboortecijfers, maar ook van invloed. "In september 2002 nam ik deel aan een bijeenkomst van de culturele centra van de belangrijkste lidstaten van de Europese Unie in Brussel", schreef de Duits-Syrische intellectueel Bassam Tibi, emeritus hoogleraar internationale betrekkingen aan de universiteit van Göttingen.
"De conferentie vond plaats onder het thema 'Penser l'Europe' ('Gedachten over Europa') en kreeg de titel 'Islam en Europa'. Daar hoorde ik tot mijn ontsteltenis Tariq Ramadan spreken over Europa als dar al-Shahada, het huis van het islamitische geloof. De aanwezigen waren gealarmeerd, maar kregen niet de boodschap van de islamitische inname van Europa waardoor het onderdeel van het huis van de Islam is. Als Europa niet langer wordt gezien als een dar al-Harb/oorlogshuis, maar als een onderdeel van het vreedzame huis van de Islam, is dit geen teken van gematigdheid, zoals sommigen ten onrechte veronderstellen: het is de denkwijze van een islamisering van Europa...".
Het goede nieuws is dat niets in steen is gebeiteld. Europeanen kunnen nog steeds zelf bepalen hoeveel immigranten hun samenleving nodig heeft. Ze zouden een oplossing kunnen vinden die eerder samenhangend dan chaotisch is. Ze kunnen nog steeds hun humanistische erfgoed herontdekken. Ze zouden weer kinderen kunnen krijgen en ze zouden een echt integratieprogramma voor de reeds in Europa aanwezige immigranten kunnen lanceren. Maar geen van deze stappen, die nodig zijn om de transformatie van grote delen van het continent en het uiteenvallen ervan te voorkomen, vindt plaats.
Het is belangrijk om te luisteren naar de prognose van Pierre Manent, en de huidige trend van zelfvernedering te verwerpen. Europa lijkt gebukt te gaan onder een scepticisme aangaande de toekomst, alsof het verval van het Westen eigenlijk een gerechtvaardigde straf is en een bevrijding van de fouten uit het verleden. Ja, veel fouten mogen dan vreselijk zijn geweest, maar zijn ze echt veel erger dan de fouten van veel andere landen, zoals Iran, China, Noord-Korea, Rusland, Mauritanië, Cuba, Nigeria, Venezuela of Soedan, om er maar een paar te noemen? Belangrijker is, dat in ieder geval het Westen, in tegenstelling tot veel andere plaatsen, heeft geprobeerd zijn fouten te corrigeren. Het allerbelangrijkste is om te voorkomen dat er te veel wordt gecorrigeerd en dat de situatie erger wordt dan voorheen.
"Voor mij vandaag," merkt Finkielkraut op, "is de Europese beschaving het meest essentiële."
Giulio Meotti, cultureel redacteur van Il Foglio, is een Italiaanse journalist en auteur.