 Politieagenten zetten een straat af in de buurt van het hoofdkantoor van Parijs nadat een terrorist vier officieren in het gebouw heeft vermoord, op 3 oktober 2019 in Parijs, Frankrijk. (Foto door Marc Piasecki / Getty Images) |
Deze keer gebruikte de terrorist geen vuurwapens; zijn slachtoffers waren geen ongewapende kinderen, cartoonisten of joden, maar politieagenten.
De plek van de aanslag van 3 oktober was ook opvallend: "Het hoofdbureau van de Parijse politie wordt verondersteld een bolwerk te zijn; het is het toonbeeld van de openbare orde in Frankrijk en van de strijd tegen de jihad, en dat is flink door elkaar geschud," zo vertelde de Franse geleerde Gilles Kepel aan Le Figaro.
"We hebben nu ... inlands terrorisme, gemaakt in Frankrijk ... met een mix van vrijdagprediking door extremistische imams, sociale netwerken en de instrumentalisering van kwetsbare individuen. Het gaat over het creëren van een nieuw soort paniek in de samenleving door zich te richten op iconische ... plaatsen ... De aanval is een belangrijk keerpunt in islamistisch terrorisme."
De aanvaller, Mickaël Harpon, geboren op het Franse Caribische eiland Martinique, werd doodgeschoten na vier mensen dood te hebben gestoken met een keramisch keukenmes tijdens een aanslag gedurende lunchtijd op het politiebureau van Parijs. Harpon, een civiele IT-specialist in de inlichtingendivisie met een veiligheidsmachtiging op een hoog niveau, had 16 jaar voor de politie gewerkt. Eerst doodde hij drie mannen in de inlichtingenafdeling, daarna stak hij twee vrouwelijke politiemedewerkers neer in een trappenhuis (waarvan één aan haar wonden bezweek) voordat hij uiteindelijk werd doodgeschoten op de binnenplaats van het gebouw.
Harpon was jaren geleden tot de islam bekeerd en een plichtsgetrouwe bezoeker van zijn plaatselijke moskee, waar hij de ochtend- en avondgebeden bijwoonde. Een radicale imam die bijna uit Frankrijk werd verbannen, predikte daar.
Volgens de Wall Street Journal:
"Autoriteiten ontdekten verschillende USB-sticks op zijn bureau, waarvan één de persoonlijke informatie van agenten en gewelddadige islamistische propaganda bevatte, aldus de autoriteiten.
"Een belangrijke vraag is of Harpon die gegevens ambtshalve naar de flashdrive heeft gedownload ... of om deze naar zijn extremistische contacten te sturen die het kunnen gebruiken om de politie aan te vallen."
In 2016 verklaarde Patrick Calvar, de directeur-generaal van de binnenlandse inlichtingendienst van Frankrijk - wijzend op het aantal salafisten dat actief was in Frankrijk (destijds 15.000) - dat "de confrontatie onvermijdelijk is". Nu is één van hen "het systeem" van binnenuit aangevallen.
"De aanval op het politiehoofdkwartier kan worden beschouwd als de ernstigste op Franse bodem sinds 13 november 2015", aldus Thibault de Montbrial, president van de Franse denktank "Centrum voor binnenlandse veiligheid".
"Vier jaar lang is Frankrijk op verschillende manieren aangevallen. Sommigen met zeer hoge menselijke kosten, zoals in Nice in 2016. Maar die van de gemeente is van een andere aard: het is de eerste aanval van "blauw op blauw", waarbij een lid van de politie zich tegen zijn kameraden keert."
De kern van de extremistische agenda lijkt scheiding te zijn. "Hoe zijn zo veel islamitische netwerken erin geslaagd om ideologische enclaves in volksbuurten te creëren?", Vraagt de auteur Bernard Rougier in Les territoires conquis de l'islamisme ("De veroverde gebieden van het islamisme"). Het boek, dat binnenkort uitkomt, documenteert het functioneren van islamitische netwerken in verschillende gemeenten, zoals Aubervilliers, Argenteuil, Tremblay-en-France en Mantes-la-Jolie.
Volgens de Franse journalist Eric Zemmour:
"Op straat zijn gesluierde vrouwen en mannen die jellabas dragen de facto propaganda, een islamisering van de straat, net zoals de uniformen van een bezettingsleger de verslagenen herinneren aan hun onderwerping. Het vroegere drieluik van 'immigratie, integratie, assimilatie' is vervangen door 'invasie, kolonisatie, bezetting'.
In 2016 onthulde een intern politiememorandum dat er tussen 2012 en 2015 veel gevallen waren van politieagenten die zich bezighielden met radicaal gedrag of daden jegens hun superieuren. In één geval stak een jihadist in 2016 een politiecommandant en zijn partner neer in hun huis in Magnanville, ten westen van Parijs; en de Franse politie die een vrouw onderzocht op vermoedelijke banden met ISIS, ontdekte een USB-schijf met de persoonlijke gegevens, inclusief de thuisadressen, van duizenden Franse politieofficieren. Wie heeft die informatie verstrekt?
De algemene indruk is dat Frankrijk nu wordt overweldigd door een wildgroei van geradicaliseerde inwoners. De terrorist die in 2018 het vuur opende op een kerstmarkt in Straatsburg, stond op de watchlist voor terrorisme; net als de terroristen die de supermarkt Trébes aanvielen en de man die Joodse kinderen vermoordde op een school in Toulouse. Hoewel de Franse autoriteiten ze kenden, konden ze niet gestopt worden.
Dit duidt op een zeer ernstig falen in de beveiliging. Het probleem in Frankrijk ligt echter dieper. Volgens een rapport van het Pew Center zal in 2050 12% tot 18% van de Franse bevolking moslim zijn. Bekeringen tot de islam nemen toe. Extremisme wordt zo'n integraal onderdeel van het land dat, volgens de historicus Pierre-André Taguieff, jihadisme voor veel Franse burgers een "attractie" is geworden. Er zijn nu verschillende dorpen op het Franse platteland waar bekeerlingen en fundamentalisten zich terugtrekken om een 'pure' vorm van islam te beoefenen.
President Emmanuel Macron bracht hulde aan de slachtoffers van de terreuraanslag op het politiebureau van Parijs en verklaarde dat Frankrijk de "hydra" van islamitische militantie moet bestrijden.
Het probleem is dat Frankrijk al jaren in een staat van ontkenning verkeert over de verspreiding van de radicale islam. "In sommige districten," aldus de Algerijnse auteur Boualem Sansal, "is Frankrijk een aspirant-islamitische republiek."
Le Monde, de meest prestigieuze krant van Frankrijk, publiceerde na de recente aanval een opiniestuk door derden waarin het land beschuldigd werd van 'islamofoob McCarthyisme'. Harpon, de terrorist die zijn collega's op het hoofdkantoor van de politie vermoordde, zou zich daarin wel gevonden hebben: hij deelde artikelen die Frankrijk 'een van de meest islamofobe landen in Europa' noemden - zo islamofoob dat zelfs Ahmed Hilali, de radicale imam waar Harpon contact met onderhield, een bevel tot uitzetting uit Frankrijk had gekregen voor zijn extremistische ideeën, doch het bevel werd nooit uitgevoerd.
Alexis Brézet, redacteur van Le Figaro, bedacht de term "dénislamisme" ("ontkenning van het islamisme"):
"Hoe is dit mogelijk? Hoe kan een islamistische terrorist zo diep in het staatsapparaat zitten, in het hart van de politiestructuur die juist wordt verondersteld om de islamitische praktijken te bestrijden, en een bloedbad veroorzaken? Dénislamisme brengt de Fransen in gevaar. Het vervaagt de perceptie van de dreiging en ontwapent de geest. In een tijd waarin mobilisatie juist maximaal zou moeten zijn, verlamt het de strijd tegen islamitische infiltratie in onze democratieën. Dénislamisme doodt. We zullen de oorlog die de radicale islam ons heeft verklaard niet winnen door rond te blijven lopen met onze ogen dicht".
Giulio Meotti, cultureel editor voor Il Foglio, is een Italiaanse journalist en auteur.