Het lijkt erop dat Turkse regerende politici een wedstrijd doen wie het minst betrouwbaar overkomt op een reeds wantrouwend internationaal publiek. Hoe zij de zonden van hun voorvaderen een eeuw geleden verdedigen, levert hen nieuwe punten op in deze wedstrijd, en doet hen nog vreemder voorkomen dan voorheen.
De tragische gebeurtenissen waarbij tussen 1915 en 1920 1,5 miljoen Ottomaanse Armeniërs gedood werden zijn als genocide erkend door 22 landen, 44 Amerikaanse staten, twee Australische staten, die Braziliaanse staten, vier regio's en drie steden in Spanje, twee in Syrië, vijf provincies in Bulgarije, een provincie in Colombia, een Nederlandse gemeenteraad, een regionale regering in Italië en een in Iran.
De Katholieke Vaticaanse stadstaat is behoort ook tot de landen die de genocide erkennen. Maar de Pauselijke toespraak op 12 april tijdens herdenkingsdienst, waarbij de Armeense massamoord "de eerste genocide van 20ste eeuw" werd genoemd, heeft een aantal belangrijke namen binnen Ankara diep geïrriteerd. Hun verdediging ging veel verder dan de traditionele Turkse taal gebaseerd op regelrechte ontkenning: het bevatte een ruimschootse dosis aan banaliteit en hypocrisie.
Turkije's minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu beschuldigde Zijne Heiligheid ervan het leed van moslims en Turken te negeren. Cavusoglu zei niet waarom moslims en Turken het leed van andere geloven en landen meestal negeren. In 2009 beschuldigde de toenmalige premier en hedendaagse Turkse president Recep Tayyip Erdogan China ervan een genocide tegen de etnisch Turkse Oeigoeren van China te begaan, nadat minder dan 100 Oeigoeren het leven lieten na confrontaties met Chinese veiligheidsdiensten.
Datzelfde jaar zei Erdogan hij Darfur heeft bezocht en daar geen genocide zag. Slechts een paar maanden eerder werd Erdogans islamistische vriend, Sudan's president Omar al-Bashir, de eerste zittende president die door het Internationale Strafhof beschuldigd werd van genocide en misdaden tegen de menselijkheid, waarbij 400,000 mensen in Darfur de dood vonden in 2005. "Een moslim zou nooit genocide plegen", zei Erdogan als uitleg van waarom al-Bashir onschuldig was.
Een creatievere en meer verbazingwekkende uitleg van waarom Paus Franciscus die woorden sprak die zoveel Turken irriteerden, kwam van Volkan Bozkit, een voormalige Turkse minister en ambassadeur voor de EU. Bozkir zei dat hij men er graag aan wilde herinneren dat de Paus "in feite een Argentijnse staatsburger is." De meeste journalisten die naar deze speech luisterden vroegen zich in stilte af: nou en?
Bozkit legde het uit: "Zoals u weet is Argentinië een land dat Nazi-leiders- en martelaars omarmde... De Paus moet toch enige gevoeligheid voor zijn Argentijnse staatsburgerschap hebben gehad."
Volgens deze theorie is Paus Franciscus, net als elke andere Argentijnse staatsburger, verantwoordelijk voor de daden van de Nazi-voortvluchtigen die naar zijn land vluchtten. En de Nazi-collaborateur in de Paus (net als elke andere Argentijn!) dwong hem de Armeense massamoord als "genocide" te bestempelen. Dit is niet eens grappig bedoeld. Het onthult de mentaliteit van de mensen die Turkije regeren.
Volgens professor Mehmet Gormez, Turkije's hoogste islamitische geestelijke, was Paus Franciscus' stellingname totaal "ongefundeerd". Dat mag Gormez's eigen mening zijn, en het staat iedereen vrij hem al dan niet serieus te nemen. Maar professor Gormez claimt tevens dat Turkije (de staat die het Ottomaanse Rijk opvolgde) nooit missionaire of koloniale ambities heeft gekoesterd. Dat is zelfs voor mensen met slechts de meest basale kennis van geschiedenis ronduit lachwekkend. Om te beginnen zou Gormez dan uit mogen leggen waarom miljoenen Turken elke dag de "verovering van (het christelijke) Istanbul" door Ottomaanse moslims vieren.
Controverses als de Paus' speech voorzien Turkse vertegenwoordigers altijd van een gouden kans deze uit te buiten, zodat zij een wit voetje kunnen halen bij de islamistische regering en zo hun carriere een duwtje in de rug geven.
Meestal laten zij een rare verklaring uitgaan, zorgen dat deze gepubliceerd wordt en zoveel mogelijk publieke aandacht krijgt, zodat de belangrijke mannen in Ankara deze privé of publiekelijk kunnen toejuichen. Het ontbreekt Turkije nooit aan (centraal benoemde, ongekozen) gouverneurs met excentrieke meningen. De Paus' speech voorziet regenten die dienen in de meest afgelegen en arme gebieden ruimschoots in mogelijkheden hun loyaliteit aan de islamisten in Ankara te bewijzen.
Tijdens een publieke speech nodigde de gouverneur van Kars, Turkije's meest oostelijke provincie, de Paus uit om... zich te bekeren! De gouverneur nodigde de Paus vriendelijk uit tot het bijwonen van een islamitische bijeenkomst in zijn stad en zei: "Moge god hem naar het juiste pad leiden," (de islam).
Ondergetekende heeft geen idee of de Paus van deze gelegenheid gebruik zou maken en tot de islam zou bekeren. Maar het staat vast dat Turkije's islamisten een nieuwe speelse dimensie hebben toegevoegd aan hun cultuur van ontkenning.
Burak Bekdil, is gestationeerd in Ankara, en een Turkse columnist voor the Hürriyet Daily en een Fellow aan het the Middle East Forum.