Vraag: Hoe kunnen Palestijnse patiënten vergunningen verkrijgen voor een medische behandeling in Israëlische en andere ziekenhuizen over de hele wereld? Antwoord: door het betalen van steekpenningen aan hoge Palestijnse ambtenaren op de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. Degenen die zich niet de steekpenningen kunnen veroorloven zitten, met name in de Gazastrook vast, om te sterven in niet goed uitgeruste en onderbezette ziekenhuizen.
Maar blijkbaar zijn sommige Palestijnen meer gelijk dan anderen: Palestijnen van wie hun leven niet in gevaar is, maar die beweren dat dit wel zo is. Het gaat hierbij om ondernemers, handelaren, universitaire studenten en familieleden van de Palestijnse Autoriteit (PA) en de Hamas-topambtenaren, die vergunningen ontvangen om naar Israël en andere landen te reizen onder het mom van een medische noodsituatie.
Vele Palestijnen wijzen naar het Ministerie van Volksgezondheid van de PA in de Westelijke Jordaanoever. Zij betogen daarbij dat de hoge departementale ambtenaren hun bevoegdheden hebben misbruikt, om steekpenningen te verzamelen van zowel de echte patiënten als andere Palestijnen die alleen medische transportvergunningen willen, zodat ze de Gaza-strook of de Westelijke Jordaanoever kunnen verlaten. Dankzij de corruptie worden veel echte patiënten geweigerd om de mogelijkheid van een juiste medische zorg in Israël en andere landen te ontvangen.
 Een Palestijnse man is overgebracht naar een Israëlische ambulance bij de Erez-overgang tussen de Gazastrook en Israël, op weg naar een Israëlische ziekenhuis, 29 juli 2014. (Afbeeldingsbron: Israëlische Ministerie van Buitenlandse Zaken) |
Dit is natuurlijk niet van toepassing op Palestijnse ambtenaren en hun familieleden, die blijven volop gebruik maken van de Israëlische ziekenhuizen en andere medische centra in Jordanië, Egypte, de Golf en Europa.
Zelfs de topambtenaren van Hamas maken gebruik van Israëlische ziekenhuizen. In 2013 werd Amal Haniyeh, de kleindochter van Hamas-leider Ismail Haniyeh, overgedragen aan een Israëlische ziekenhuis voor een dringende medische behandeling. Een jaar eerder werd Haniyeh's zus, Suheilah, overgebracht naar een Israëlische ziekenhuis voor een dringende hartoperatie.
Haniyeh, hoefde echter niet geen contanten neer te leggen om een medische behandeling te krijgen voor zijn dochter en zus in Israël. Inderdaad, sommige Palestijnen zijn blijkbaar veel meer gelijk dan anderen.
De corruptie in het Palestijnse zorgstelsel, zowel op de Westelijke Jordaanoever als de Gazastrook, is al lang een bekend geheim. Palestijnen zonder de juiste connecties en zonder geld om aan een hoge ambtenaar of de arts te overhandigen, zijn zich volledig bewust dat hen nooit zou worden toegestaan iets te mogen ontvangen wat heet te zijn een "medische verwijzingen naar het buitenland". De handtekening van een arts of een hoge gezondheidsofficial is het kostbaarste goed in de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. Met deze handtekening kunnen patiënten gratis medische behandeling in Israël en verschillende andere landen ontvangen.
Het ontbreken van duidelijke regels om te bepalen wie gerechtigd is tot deze bevoegdheid heeft de wijdverbreide corruptie vergemakkelijkt in het Palestijnse zorgstelsel. Vriendjespolitiek speelt een belangrijke rol bij deze vorm van corruptie. Een familielid van een Palestijnse ambtenaar kan gemakkelijk worden overgedragen voor behandeling in een ziekenhuis van Israël en Egypte en Jordanië, terwijl arme patiënten uit de Gazastrook maanden en jaren kunnen wachten voor het verkrijgen van deze vergunningen.
Hamas- en PA-ambtenaren drijven een handel in het leven van de Palestijnse patiënten. Ze hebben medische zorg veranderd in een bedrijf waaraan ze honderdduizenden dollars per jaar verdienen. Deze corruptie, het gebrek aan transparantie en verantwoordingsplicht, stelde ook de hoge functionarissen op de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook in staat tot het verduisteren van miljoenen shekels uit de PA-begroting.
Hoewel zowel de Palestijnse Autoriteit en Hamas hebben gezworen tegen deze uitbuiting van Palestijnse patiënten op te treden, doen de Palestijnen zelf geen verslag van een verbetering. Ze zeggen dat meer dan 70% van de gevallen van medische verwijzingen naar Israëlische ziekenhuizen en in het buitenland nooit zijn gedocumenteerd, en het blijft onduidelijk hoe en waar het geld aan was besteed.
In 2013 bijvoorbeeld besteedde de PA meer dan een half miljard shekel aan het voldoen van rekeningen van Palestijnen die betrekking hebben op ziekenhuizen buiten de Palestijnse gebieden. Echter, niemand lijkt precies te weten hoe het geld werd besteed en of al degenen die de verwijzingen ontvangen ook inderdaad een medische behandeling nodig hadden.
De PA beweerde dat in 2014 meer dan 54.000 Palestijnen uit Gaza een medische verwijzingen ontvangen hebben voor een behandeling buiten de Gazastrook. Gezondheidsambtenaren in de Gazastrook zeggen echter dat ze weet hebben van slechts 16.382 gedocumenteerde gevallen van echte patiënten die een dergelijke vergunningen hebben ontvangen.
Tussen 1994 en 2013 heeft de Palestijnse Autoriteit niet aan de Israëlische ziekenhuizen gevraagd om gedetailleerde rekeningen van de medische verzorging aan Palestijnse patiënten. Het geld wordt in mindering gebracht op een maandelijkse basis van belastinginkomsten die door Israël worden verzameld en later betaald aan de PA.
De Coalitie voor Verantwoordelijkheid en Integriteit (AMAN), een Palestijnse groep die werkt op het gebied van democratie, mensenrechten en goed bestuur, corruptiebestrijding en het verbeteren van de integriteit en de beginselen van transparantie en verantwoording in de Palestijnse samenleving, is een van de weinige organen die een alarmbel heeft laten klinken over dit misbruik.
AMAN bracht vorig jaar een verslag uit, waarin werd gewaarschuwd tegen de corruptie in het Departement van Medische Verwijzingen in het Buitenland, dat tot het PA Ministerie van Volksgezondheid behoort. Het verslag heeft gewezen op de discrepanties in de kosten van medische behandeling in Israëlische en andere ziekenhuizen en de werkelijke rekeningen. In één geval bleek bijvoorbeeld dat 113 Palestijnse patiënten zijn toegelaten tot de Israëlische ziekenhuizen ten koste van 3 miljoen sikkels, terwijl er in geen van deze gevallen documentatie is. Zelfs de identiteit van de patiënten bleef onbekend.
Het AMAN-rapport stelde dat de genomen maatregelen door Palestijnse gezondheidsambtenaren om de vriendjespolitiek en de steekpenningen te beperken en verspilling van publieke middelen te voorkomen, onvoldoende zijn geweest. Artsen, zo zegt het rapport, worden geconfronteerd met druk van ambtenaren van de Palestijnse Autoriteit om medische verwijzingen te geven naar Israëlische ziekenhuizen en andere ziekenhuizen over de hele wereld, zelfs voor hen die het niet nodig hebben. Enkele van de gevallen, zoals het verslag aangeeft, konden ook worden behandeld in Palestijnse ziekenhuizen, en er was geen noodzaak om hen over te dragen aan andere ziekenhuizen tegen zeer hoge kosten.
De PA zegt dat het haar Anti-Corruptie Commissie verzocht heeft om het schandaal te onderzoeken. Tot op heden blijft het onduidelijk of er inhoudelijke maatregelen zijn genomen tegen degenen die verantwoordelijk zijn voor de corruptie.
Hamas blijft van haar kant de PA verantwoordelijk houden voor de ellende van de patiënten in de Gazastrook. De islamistische beweging beweert dat de regering van de PA de uitgifte van medische vergunningen achterhoudt als een middel om de Palestijnen te straffen voor hun steun aan Hamas.
De waarheid is echter enigszins anders: ambtenaren van de Gezondheidsdienst in de Gazastrook, die zijn gekoppeld aan Hamas, hebben ook de benarde situatie van patiënten benut. Hamas is niet geïnteresseerd dat dit aan het licht komt.
Hajer Harb, een moedige Palestijnse journalist uit de Gazastrook, maakte onlangs een onderzoeksrapport over de corruptie van ambtenaren van de gezondheidsdienst in de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. Ze is herhaaldelijk ondervraagd door Hamas.
Harb zegt dat ze nu geconfronteerd wordt met een aanklacht van "laster" vanwege het openbaren van de corruptie. Haar werd door de ondervragers verteld dat het besluit om haar op te roepen voor onderzoek, kwam nadat een arts in de Gazastrook een klacht had ingediend tegen haar wegens "laster."
Hamas-ondervragers eisten dat Harb haar bronnen onthulde en de identiteit van de betrokkenen in het corruptieschandaal. "Ik vertelde hen dat ik een journalist ben en ik hen niet de identiteiten kan geven van mijn bronnen zonder een gerechtsorder," zei ze.
"De aanklager vertelde me dat ik werd geconfronteerd met de volgende zaken: imitatie van een andere persoon (ze beweren dat ik niet mijn ware identiteit onthulde tijdens het onderzoek); het Ministerie van Volksgezondheid smaden door onjuiste informatie te publiceren en te werken met 'buitenlandse partijen' (door het opstellen van een verslag voor een in Londen gevestigd tv-station onder het voorwendsel dat deze media-organisatie niet is geregistreerd bij de Persdienst in de Gazastrook)."
In haar verslag schreef Harb over de tussenpersonen die medische verwijzingen afgaven naar Israëlische en buitenlandse ziekenhuizen in ruil voor steekpenningen. Ze benaderde een van de tussenpersonen en beweerde dat ze wilde reizen vanuit de Gazastrook naar de Westelijke Jordaanoever om te trouwen met een man die daar woonde. Ze schreef dat ze een vergunning nodig had voor het verlaten van de Gazastrook een medische behandeling te ontvangen in Oost-Jeruzalem bij het Al-Makassed ziekenhuis, en heeft het ontvangen nadat ze smeergeld betaalde aan een lokale arts. Ook vond ze verschillende valse medische verwijzingen in de naam van de zoon van een Palestijnse ambtenaar in de Gazastrook, die vergunning verkreeg om zijn studies op de Westelijke Jordaanoever af te maken. Harb lokaliseerde verder een man die beweerde dat hij voor de PA Preventieve Veiligheidsdienst werkte en die pochte dat hij een vergunning kon krijgen voor medische behandeling buiten de Gazastrook tegen betaling van $ 200. Een andere Palestijn kocht een medische vergunning voor het verlaten van de Gazastrook om te werken in een restaurant in Ramallah.
Hamas beweert de corruptie van ambtenaren die knoeien met het leven van de Palestijnse patiënten te bestrijden. In werkelijkheid is het druk met het lastigvallen van journalisten die de waarheid spreken. Het regime van de Palestijnse Autoriteit is van zijn kant niet al te blij met het blootleggen van het schandaal.
Het Palestijnse Journalisten Syndicate (PJS), gevestigd op de Westelijke Jordaanoever, veroordeelde Hamas voor het intimideren van Harb. Maar deze kritiek moet meer worden gezien in het kader van de strijd om de macht tussen de PA en Hamas, dan voortvloeiend uit zorg voor de openbare vrijheden.
In een verklaring verweet PJS de Hamas het ondervragen van Harb als een "ernstige schending van haar media-werk en vrijheid van meningsuiting in de Palestijnse gebieden". Het syndicaat benadrukt het recht van journalisten om niet de identiteit van hun bronnen te onthullen, eraan toevoegend dat Harb alle morele, juridische en professionele normen had nageleefd.
Najat Abu Baker, een lid van de Palestijnse Wetgevende Raad, die deel uitmaakt van de Fatah factie van President Mahmoud Abbas, was één van de weinige politici in de Westelijke Jordaanoever die zich durfde uit te spreken tegen het corruptieschandaal.
In haar woorden heeft de corruptie in het PA Departement van Medische Verwijzingen zich getransformeerd in een "echte maffia onder leiding van invloedrijke personen". Abu Baker beschuldigde het ministerie van het exploiteren van de arme inwoners van de Gazastrook en de verspilling van publieke middelen:
"Het probleem van medische vergunningen is uitgegroeid tot een bedrijf en de enigen die de prijs betalen zijn de patiënten uit de Gazastrook. Honderden van deze patiënten zijn gestorven en zijn de slachtoffers van de maatregelen van het ministerie."
Ze riep op een Commissie van onderzoek in te stellen naar het corruptieschandaal. Zij heeft opgemerkt dat veel patiënten uit de Gazastrook zijn gestorven tijdens het wachten op een medische verwijzing, terwijl anderen die niet ziek waren, de vergunningen kregen dankzij vriendjespolitiek en omkoping.
"De kooplieden des doods knoeien met het lot van onze patiënten. Het is tijd om de waarheid te vertellen, zodat we ons van deze maffia van vernietiging kunnen ontdoen en uiteindelijk van hun handel in het leven van onze patiënten."
Het schandaal van de medische vergunning is nog verder bewijs dat Hamas en de Palestijnse Autoriteit schaamteloos hun mensen uitbuiten voor politieke en financiële doeleinden. De PA maakt gebruik van haar bevoegdheid tot uitgifte van medische vergunningen om de druk te keren van de Palestijnen in de Gazastrook tegen Hamas. Haar ambtenaren verkopen de vergunningen voor koude harde cash. Hamas, dat nog steeds de hele Gazastrook in gijzeling houdt, heeft zijn eigen ideeën over hoe het geld goed wordt besteed. Gaza ziekenhuizen zouden beter worden uitgerust als Hamas het geld geeft om medische centra te bouwen in plaats van te gebruiken voor tunnels om wapens uit Egypte te smokkelen om Israël aan te vallen. Terwijl de medische vergunningen worden verkocht aan de meestbiedende Palestijnen, vragen wij: wat is het tarief voor een vergunning om duidelijkheid te krijgen over het gedrag van de Palestijnse leiders?
Khaled Abu Toameh, een bekroond journalist, is gevestigd in Jeruzalem.