Delegaties uit Qatar, Egypte en Turkije kwamen op 25 november in Caïro bijeen om de uitvoering te bespreken van de tweede fase van het plan van de Amerikaanse president Donald J. Trump om een einde te maken aan de oorlog in de Gazastrook, die op 7 oktober 2023 uitbrak met de door Hamas geleide aanval op Israël.
Volgens berichten in de media namen de hoofden van de Egyptische en Turkse inlichtingendiensten en de premier van Qatar deel aan de bijeenkomst. Zij bespraken "manieren om de gezamenlijke inspanningen te intensiveren om de succesvolle uitvoering van de tweede fase van het plan te waarborgen," waaronder de ontwapening van Hamas, de oprichting van een overgangscomité voor Palestijns bestuur en de inzet van een internationale stabilisatiemacht in de Gazastrook.
De bijeenkomst onderstreept de kennelijke bereidheid van Qatar om een centrale rol te spelen in het naoorlogse Gaza. Als langdurig supporter en financier van de Moslimbroederschap lijkt het belangrijkste doel van het regime van Qatar te zijn om ervoor te zorgen dat Hamas aan de macht blijft in de Gazastrook. Hamas beschrijft zichzelf als "een van de vleugels van de Moslimbroederschap in Palestina."
Qatar is het enige Arabische land dat de volledige leiding van Hamas herbergt en dat sinds 2007 politieke en financiële steun verleent aan de terreurgroep.
In 2012 was de voormalige emir van Qatar, sjeik Hamad bin Khalifa Al-Thani, de eerste leider van een land die een bezoek bracht aan Gaza onder het bewind van Hamas. Hij beloofde 400 miljoen dollar aan hulp, en in datzelfde jaar kreeg Hamas toestemming om een politiek kantoor te openen in Doha.
Het is deze steun van Qatar (samen met die van Iran) die Hamas in staat heeft gesteld de afgelopen 18 jaar aan de macht te blijven en op 7 oktober 2023 een bloedbad aan te richten, waarbij ongeveer 1200 Israëli's en buitenlanders werden vermoord, duizenden gewond raakten en 251 gijzelaars werden ontvoerd, van wie er twee nog steeds door Hamas worden vastgehouden.
Zonder Hamas zou Qatar een cruciaal middel om invloed uit te oefenen verliezen, niet alleen in de Palestijnse gebieden, maar ook in de regio. De veronderstelling dat Qatar een rol zou kunnen spelen bij het handhaven van de vrede of het op gang brengen van een proces van diepgaande deradicalisering in de Gazastrook is een illusie.
Je hoeft geen "expert" te zijn om te begrijpen dat Qatar, ondanks zijn pogingen om zich de afgelopen twee jaar te profileren als neutrale bemiddelaar tussen Israël en Hamas, nog steeds verbonden is met de extremistische ideologie van de Moslimbroederschap en Hamas. Helaas beschouwt deze ideologie niet-moslims (en Israël) als vijand nummer 1.
In zijn column van 19 oktober in het dagblad van de Qatarese regering Al-Sharq legde Ahmad al-Muhammadi, imam en predikant bij het Waqf-ministerie van Qatar, uit dat de vijandschap tussen moslims en joden en christenen existentieel en diepgeworteld is, en stelde hij de islam voor als de waarheid en het christendom en het jodendom als leugen en ketterij.
Hij stelde dat iedereen die denkt dat deze vijandschap – die volgens hem voortkomt uit een combinatie van verschillende factoren, waaronder geloof, belangen, geschiedenis en geografie – van voorbijgaande aard is, zichzelf voor de gek houdt, en verduidelijkte dat deze vijandschap zal voortduren zolang de islam bestaat en "zolang de ongelovige gemeenschappen volharden in hun afwijkende gedrag."
Hij benadrukte dat een vrome moslim "zich realiseert dat het huidige conflict tussen de islam en zijn vijanden niet alleen een strijd om grenzen of belangen is, maar een strijd om waarden, handelwijzen en de toekomst." Vervolgens riep hij moslims op om op hun hoede te zijn voor slogans van tolerantie die gericht zijn op het uitroeien van het geloof in de islam, en beweerde hij dat de islam "een religie is die geen compromissen sluit en zich niet verzoent."
Dergelijke uitspraken van Qatarese functionarissen mogen niemand verbazen. Sinds het bloedbad van Hamas op 7 oktober en gedurende de hele oorlog in Gaza hebben Qatar, zijn media en aan Qatar gelieerde instellingen consequent hun onvoorwaardelijke steun betuigd aan Hamas en aan terrorisme en gewapend geweld tegen Israël. Deze steun komt op alle niveaus tot uiting: in verklaringen van functionarissen en geestelijken, in de media en in het onderwijssysteem van Qatar.
Een onderzoeksrapport van het Middle East Media Research Institute (MEMRI) meldt:
"Ondanks zijn ogenschijnlijke rol als bemiddelaar tussen Hamas en Israël, heeft Qatar, dat al jaren Hamas-leiders binnen zijn grenzen onderdak biedt en deze organisatie met miljarden dollars financiert, een openlijk pro-Hamas en anti-Israëlische houding aangenomen, zoals blijkt uit verklaringen van leden van de koninklijke familie en van Qatarese politici.
"Sheikha Moza bint Nasser, de moeder van de emir van Qatar en voorzitter van de Qatar Foundation, suggereerde dat Israël berichten over de wreedheden van Hamas had verzonnen en beschuldigde Israël ervan valse historische verhalen te verspreiden die 'de collectieve geest van de wereld hebben overgenomen'. Na de dood van Hamas-leider Yahya Sinwar, de architect van het bloedbad van 7 oktober, prees Sheikha Moza hem en zei dat 'hij zal voortleven' terwijl Israël zal vergaan. Kort na het bloedbad van 7 oktober veroordeelde Sheikha Hind, de zus van de emir en CEO van de Qatar Foundation, de 'moord en vernietiging' door Israël in Gaza, zonder melding te maken van de wreedheden begaan door Hamas. Essa Al-Nassr, lid van de Shura-raad van Qatar, zei dat 7 oktober het begin was van het einde van de zionistische staat, en presenteerde dit als een goddelijke belofte die in de Koran wordt genoemd. Hij voegde eraan toe dat er geen vrede met de joden kan zijn, omdat hun geloof 'bedrog, het schenden van afspraken en leugens' goedkeurt en zij 'moordenaars van de profeten' zijn.
"Al-Jazeera, het vlaggenschip van de media in Qatar, fungeert als propagandakanaal ten dienste van Hamas. Het spreekt zijn onvoorwaardelijke steun uit voor deze organisatie, rechtvaardigt de aanslag van 7 oktober, toont beelden daarvan die zijn verkregen van de bodycams van de terroristen, en viert deze als een overwinning die de islamitische natie trots en eer heeft gebracht. Het netwerk heeft een onbeperkt platform geboden voor boodschappen en dreigementen van leiders en woordvoerders van Hamas, en voor hun oproepen aan moslims wereldwijd om zich aan te sluiten bij de jihad tegen Israël. Zo omschreef Hamas-leider in Gaza Yahya Sinwar Al-Jazeera als 'de beste preekstoel die onze standpunten nauwkeurig weergeeft...'
"Bovendien is gebleken dat sommige verslaggevers van Al-Jazeera actief hebben deelgenomen aan de invasie van Israëlische plaatsen door Hamas op 7 oktober, en dat sommigen zelfs als veldcommandanten van Hamas hebben gefungeerd. Op hun persoonlijke sociale media-accounts en diverse andere onlineplatforms zijn de presentatoren en verslaggevers van Al-Jazeera nog explicieter pro-Hamas en anti-Israël. Ze hebben Hamas en de aanval van 7 oktober openlijk geprezen en de hoop uitgesproken dat deze aanval de voorbode is van de volledige bevrijding van Palestina en de ondergang van Israël.
"Andere media en journalisten in Qatar nemen een soortgelijk standpunt in en steunen en verheerlijken Hamas en terreur tegen Israël in het algemeen. Dit komt tot uiting in reportages, opiniestukken, cartoons en zelfs gedichten die door verschillende media worden gepubliceerd, waarin 7 oktober wordt beschreven als 'een prachtige en historische dag' en wordt opgeroepen tot meer van dit soort aanvallen, en wordt beweerd dat de ondergang van Israël een goddelijke belofte is en daarom onvermijdelijk is. De artikelen moedigen Hamas ook aan om zijn raketaanvallen op Israël voort te zetten en meer Israëli's te ontvoeren, en verzetten zich tegen de ontwapening van deze organisatie."
Onderzoeker en politiek analist Eitan Fischberger heeft onlangs een reeks berichten ontdekt waarin Majed al-Ansari, adviseur van de premier van Qatar en woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken van Qatar, openlijk zelfmoordaanslagen prees en opriep om Tel Aviv in brand te steken. In een bericht prees al-Ansari de Tweede Intifada – de Palestijnse terreurcampagne van 2000-2005 – tegen de "zionistische vijand" en zijn "martelaarsoperaties" – een eufemisme voor terroristische aanslagen.
In een recente toespraak zei de emir van Qatar, Tamim bin Hamad al-Thani, dat de vijf Hamas-leden die Israël in september vorig jaar bij een luchtaanval in Doha had gedood, "onze broeders" waren.
De Qatarese minister van Onderwijs, Lowlah al-Khater, heeft Israël en het Westen een "lelijke, racistische en verachtelijke beschaving" genoemd. Ze beschreef Israël en zijn westerse bondgenoten als een "mengeling van lelijkheid, diepgeworteld racisme en een verachtelijke materialistische beschaving."
Qatar vormt niet alleen een bedreiging voor Israël en het Westen, maar ook voor veel Arabieren die tegen islamitische terreurgroepen zijn.
Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein zouden "gefrustreerd" zijn door de toenemende concessies van Washington aan Qatar, hun regionale rivaal en een langdurige supporter van de Moslimbroederschap. Volgens een bericht in de krant Israel Hayom van 12 oktober:
"De afgelopen maand zijn verschillende belangrijke gematigde Golfstaten – Saudi-Arabië, de VAE en Bahrein – buitenspel gezet. Hoewel zij het initiatief van Trump om de oorlog te beëindigen steunen, zijn zij ontevreden over de grote concessies die zijn gedaan aan Qatar, nog steeds hun regionale rivaal en een aanhanger van de Moslimbroederschap, de islamitische beweging die de Arabische regimes ondermijnt. Zij voelen zich ook ongemakkelijk bij de uitbreiding van de defensieovereenkomsten van Washington met Doha."
Een niet bij naam genoemde Saoedische diplomatieke bron zei tegen de krant: "Het is een vergissing om te vertrouwen op Qatar, dat de Moslimbroederschap steunt." Hij waarschuwde dat "overmatige betrokkenheid van Qatar bij de volgende fasen van het plan en de wederopbouw van Gaza het plan van Trump zal doen mislukken," en voegde eraan toe:
"De belangen van Qatar zijn anders, het zal de deradicaliseringsinspanningen ondermijnen en ervoor zorgen dat Hamas in beeld blijft en in de nabije toekomst weer aan de macht komt."
Qatar in de Gazastrook binnenhalen is in feite hetzelfde als een vos in een kippenhok zetten. Als Qatar een civiele of veiligheidsrol mag spelen in de Gazastrook, zal dit voorrecht door veel Palestijnen worden gezien als een beloning voor Hamas en andere islamitische terreurgroepen. Het zal terroristen wereldwijd in staat stellen zich te herbewapenen en te hergroeperen, en Qatar in staat stellen het beleid van de Moslimbroederschap in het hele Midden-Oosten te blijven handhaven – evenals in de VS, waar het al op exorbitante wijze invloed heeft gekocht. Die aankoop omvat "economische toezeggingen ter waarde van minstens 1,2 biljoen dollar" in de VS, het 400 miljoen dollar kostende "vliegende paleis" Boeing 747-vliegtuig en "minstens 100 miljard dollar" die in Amerikaanse universiteiten is gepompt.
Khaled Abu Toameh is een bekroonde journalist gevestigd in Jeruzalem.