 President Mahmoud Abbas van de Palestijnse Autoriteit en zijn heersende Fatah-factie zijn nu bezig hun rivalen in Hamas in de watten te leggen - een stap die contraproductief kan blijken te zijn en de weg kan vrijmaken voor de hervatting van massaal anti-Israëlisch geweld. Afgebeeld: Hogere Fatah ambtenaar Jibril Rajoub, in Ramallah, woont een videoconferentie bij met de belangrijkste afgevaardigde van Hamas, Saleh Arouri (op het scherm van Beiroet) op 2 juli 2020 bij. (Foto door Abbas Momani/AFP via Getty Images) |
Na afstand te hebben gedaan van alle overeenkomsten en afspraken met Israël en de Verenigde Staten, met inbegrip van de samenwerking op het gebied van veiligheid, zijn de president van de Palestijnse Autoriteit, Mahmoud Abbas, en zijn regerende Fatah-factie nu bezig hun rivalen in Hamas in de watten te leggen - een stap die contraproductief kan blijken te zijn en de weg kan vrijmaken voor de hervatting van het massale anti-Israëlische geweld.
Door Hamas het hof te maken, moedigen Abbas en Fatah een islamitische beweging aan die probeert haar controle uit te breiden van de Gazastrook naar de Westelijke Jordaanoever. Het verklaarde doel van Hamas is om Israël te vervangen door een islamitische staat naar Iraans model.
Abbas gebruikt zijn hernieuwde banden met Hamas wellicht ook als een manier om de internationale gemeenschap onder druk te zetten om hem meer financiële hulp te bieden. De boodschap die hij naar westerse donoren stuurt is: "Als u ons niet volledig steunt en druk uitoefent op Israël, gooi ik mezelf in de armen van Hamas."
De schijnbare toenadering tussen Fatah en Hamas begon eerder deze maand toen de twee partijen een gezamenlijk persinterview hielden via een videoconferentie, waarin ze aankondigden dat ze van plan waren samen te werken om zowel het plan van Israël "omver te werpen" om haar soevereiniteit toe te passen op delen van de Westelijke Jordaanoever als de visie van de Amerikaanse president Donald Trump op "Vrede tot welwaart" als de oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict.
De verschijning van Jibril Rajoub, secretaris-generaal van het Centraal Comité van Fatah, naast hoge ambtenaar Saleh Arouri van Hamas, een van de oprichters van de militaire vleugel van Hamas, Izz ad-Din al-Qassam Brigades, was bedoeld om de Palestijnen en de rest van de wereld te laten weten dat de Palestijnen, als het gaat om Israël en de VS, bereid zijn hun meningsverschillen opzij te zetten en zich verenigd op te stellen tegen "samenzweringen die gericht zijn op het liquideren van de Palestijnse zaak en de nationale rechten".
Hoewel hij de titel "Ondervoorzitter van het Politiek Bureau van Hamas" draagt, is Arouri, die momenteel in Libanon woont, allesbehalve een politicus.
In 2018 bood het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken een beloning van maximaal 5 miljoen dollar aan voor informatie die zou leiden tot de identificatie of locatie van Arouri en twee senior Hezbollah-militairen. Naast zijn politieke activiteiten in de afgelopen jaren heeft Arouri een belangrijke rol gespeeld in de vorming van banden tussen Hamas en Iran en Hezbollah. Hij houdt zich ook bezig met de bouw en het beheer van de terroristische infrastructuur van Hamas op de Westelijke Jordaanoever, waar Rajoub woont en werkt.
In 2014 kondigde Arouri de verantwoordelijkheid van Hamas aan voor de ontvoering van en de moord op drie Israëlische tieners op de Westelijke Jordaanoever, waaronder de dubbele Amerikaans-Israëlische burger Naftali Fraenkel. Arouri prees de moorden van Hamas in het openbaar als een "heroïsche operatie".
Tot voor kort zagen Abbas en Fatah de activiteiten van Hamas als een bedreiging voor hun controle over delen van de West Bank.
Eerder dit jaar beschuldigde Hamas echter de door Fatah gedomineerde veiligheidstroepen van Abbas van de arrestatie van 195 van haar leden op de Westelijke Jordaanoever. Hamas zei dat de gevangenen "ex-gevangenen waren (vrijgelaten door Israël), voormalige politieke gevangenen (vastgehouden door de veiligheidstroepen van de PA), en universiteitsstudenten uit Nabloes en Hebron."
Volgens Hamas hebben de veiligheidsdiensten van de PA "arrestaties uitgevoerd tegen leden van Hamas om informatie te verkrijgen over de activiteiten van de beweging" in de West-Bank.
Aangezien Arouri verantwoordelijk is voor de afhandeling van de terroristische infrastructuur van Hamas in de West-Bank, is het veilig om aan te nemen dat Abbas en Rajoub goed op de hoogte zijn van deze activiteiten, in het bijzonder in het licht van het veiligheidsoptreden van de PA tegen tientallen Hamas-leden. Men kan ook aannemen dat veel van de Hamas-gevangenen tijdens hun ondervraging informatie hebben verstrekt over de verantwoordelijkheid van Arouri voor de financiering en bewapening van terroristische cellen op de Westelijke Jordaanoever.
In het verleden had Fatah Hamas ervan beschuldigd een militaire overname van de Westelijke Jordaanoever te plannen.
Volgens een verklaring van Fatah al in 2007, onthulde Fatah dat verschillende Hamas-leden, die door de veiligheidstroepen van de PA werden vastgehouden, toegaven dat ze de staatsgreep in de Gazastrook aan het plannen waren. De veiligheidsbeambten van de PA zeiden dat de bekentenissen van de gevangenen duidelijk maakten dat Hamas van plan was om zijn controle uit te breiden naar de Westelijke Jordaanoever en voegden eraan toe dat grote hoeveelheden wapens en explosieven van de gevangenen in beslag werden genomen, de bekentenissen hielpen dit te bevestigen.
Abbas zou zijn veiligheidstroepen niet hebben bevolen om het hardhandig optreden tegen Hamas sindsdien voort te zetten, tenzij hij ervan overtuigd was dat de islamitische beweging haar plan niet heeft opgegeven om een staatsgreep tegen zijn regime op de Westelijke Jordaanoever te plegen.
Door een van zijn hoge ambtenaren (Rajoub) toestemming te geven om een gezamenlijke persconferentie met Arouri te houden, stuurt Abbas een rechtstreeks signaal naar Hamas dat het vanaf nu vrij is om door te gaan met zijn militaire activiteiten op de Westelijke Jordaanoever, met inbegrip van die welke zijn eigen regime in gevaar brengen.
Het staat buiten kijf dat de leden van Hamas het optreden van hun militaire commandant, Arouri, met een hoge Fatah-functionaris en nauwe vertrouweling van Abbas zullen interpreteren als een groen licht van de PA-leiding om terroristische aanvallen op Israël te lanceren.
Kort voor zijn verschijning met Rajoub zei Arouri dat Hamas gelooft dat "de enige manier om met Israël om te gaan is door middel van een uitgebreid verzet".
In een interview met de aan de Hezbollah gelieerde televisiezender Al-Mayadeen zei Arouri dat hij de mogelijkheid niet uitsloot dat de "gewapende strijd" zou terugkeren naar de Westelijke Jordaanoever en zei dat dat kon gebeuren "eerder dan sommigen denken". Hij prees ook Abbas voor het stoppen van de veiligheidscoördinatie met Israël, in een beweging die vooral bedoeld was om te voorkomen dat Hamas een staatsgreep tegen het PA-regime zou plegen.
Het zou naïef zijn om te denken dat Abbas en zijn Fatah-leiders op de Westelijke Jordaanoever geen rekening houden met de dreiging van Arouri om een "uitgebreid verzet" tegen Israël te lanceren. Arouri gebruikte bewust de term "uitgebreid verzet" om de oproep van de PA-leiding voor een "vreedzaam volksverzet" tegen Israël tegen te gaan.
Arouri zegt in het kort dat de Palestijnen hun toevlucht moeten nemen tot alle vormen van "verzet" tegen Israël. Dit zou onder meer inhouden dat er terroristische aanslagen worden gepleegd, zoals de ontvoering van en moord op de drie Israëlische tieners in 2014. Deze vormen van "verzet" zouden bovendien niet beperkt blijven tot het houden van demonstraties, of het gooien van stenen en vuurbommen naar Israëlische soldaten en Joodse kolonisten.
In plaats van zich te distantiëren van Hamas, heeft Abbas ervoor gekozen een bondgenootschap te sluiten met een terroristische groepering waarvan het handvest expliciet oproept tot de Jihad (heilige oorlog) en de eliminatie van Israël. In plaats van samen te werken met Israël om te voorkomen dat Hamas zijn controle uitbreidt naar de Westelijke Jordaanoever, heeft Abbas ervoor gekozen om alle banden met Israël te verbreken, inclusief de veiligheidscoördinatie die hem veilig houdt en zijn voortdurende controle over de PA garandeert.
Abbas, die weigert met Israëli's en Amerikanen te praten, heeft nu laten zien dat hij graag met Hamas wil spreken. Op 6 juli toonde Abbas opnieuw zijn vastberadenheid om Hamas het hof te blijven maken: hij stuurde Rajoub en een Fatah-delegatie om Amjad Kabaha, een senior Hamas-agent die uit de Israëlische gevangenis werd vrijgelaten, te "feliciteren" met zijn rol in anti-Israëlische terroristische activiteiten tijdens de Tweede Intifada.
Op 9 juli kondigde een andere hoge Fatah-ambtenaar, Osama Qawassmeh, aan dat de contacten en de coördinatie met Hamas bijna "dagelijks worden voortgezet om het volksverzet tegen Israël te doen escaleren".
Qawassmeh merkte op dat hij de dagen miste dat zijn Fatah-factie samenwerkte met Hamas tijdens de Eerste Intifada, in 1987. "Wij en Hamas hebben de conclusies getrokken uit onze eerdere ervaringen," zei hij, verwijzend naar de machtsstrijd die in 2006 tussen de twee partijen uitbrak en die een jaar later zijn hoogtepunt bereikte toen Hamas een coup tegen Fatah pleegde, de controle over de Gazastrook met geweld in beslag nam en Abbas verjaagde.
Hamas wil blijkbaar de Westelijke Jordaanoever gebruiken als lanceerplatform voor het uitvoeren van terroristische aanvallen op Israël. Hamas - wiens leiders Abbas herhaaldelijk aan de kaak hebben gesteld als een "verrader" vanwege zijn naar verluidt gematigde standpunten ten opzichte van Israël en veiligheidshandig optreden tegen Hamas-leden op de Westelijke Jordaanoever - zal ongetwijfeld het "uitgebreide verzet" niet alleen gebruiken om Joden te doden, maar ook om Abbas en zijn door Fatah gecontroleerde PA-regime te ondermijnen.
In 2017 riep hoge Hamas-ambtenaar Marwan Abu Ras op tot de executie van Abbas door hem op te hangen nadat hij hem had beschuldigd van het beroven van zijn Palestijnen in de Gazastrook van internationale financiële hulp. "Abbas is de grootste verrader in de Palestijnse geschiedenis," zei Abu Ras in een verklaring.
De recente pogingen van Abbas om Hamas te sussen kunnen dus ook bedoeld zijn om zichzelf te redden van de doodstraf. Hamas zal in ieder geval zijn houding ten opzichte van Abbas niet veranderen. Hamas lijkt ook niet in de richting te gaan van de erkenning van het bestaansrecht van Israël. Als zodanig lijkt Abbas Hamas de strop in handen te geven die uiteindelijk om zijn eigen nek zal worden geknoopt.
Khaled Abu Toameh, een bekroond journalist uit Jeruzalem, is een Shillman Journalism Fellow van het Gatestone Institute.